Sejarah PAS 30: Bangkit Semula Dengan Perubahan Pimpinan.
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 30
SINARIO Pilihan raya kecil Kelantan yang berasingan dari negeri-negeri lain di Malaysia pada 11 Mac 1978, juga memberi kemenangan besar kepada BN. Pilihan raya selepas MAGERAN yang dilahirkan oleh Kerajaan Pusat memberi kemenangan kepada BN sebanyak 34 kerusi, iaitu 22 UMNO, 11 Berjasa dan 1 MCA.
PAS yang tertendang keluar dari BN cuma dapat 2 kerusi ADUN sahaja, iaitu di Sering melalui calonnya Niki Abdullah Arshad, dan di Manik Urai Kelantan, serta 9 kerusi di negeri-negeri lain. Pada 8 Julai 1978 dalam PRU 1978 itu PAS bertanding bersendirian tidak lagi bersama gabungan BN memperolehi 2 dari dari 12 kerusi parlimen di Kelantan dan 3 kerusi parlimen lagi di negeri-negeri lain.
Pada 22 April 1982, telah diadakan PRU DUN dan Dewan Rakyat bagi penggal berikutnya kecuali Sabah dan Sarawak. PAS memenangi 5 kerusi parlimen, iaitu 1 di Kedah dan 4 di Kelantan. Peringkat negeri pula PAS memenangi 18 kerusi, 1 di Perlis, 2 di Kedah, 10 di Kelantan dan 5 di Terengganu. Muktamar PAS ke 28 yang diadakan di Dewan Bahasa dan Pustaka merupakan suatu peristiwa penting bagi PAS, iaitu pada 23 Oktober 1982, hari kedua muktamar tersenut, Yang Di Pertua Agung waktu itu Datuk Haji Mohd Asri Haji Muda telah mengumumkan perlepasan jawatan.
Ianya disambut dengan takbir kegembiraan oleh sebahagian besar perwakilan yang akhirnya menyebabkan ramai ahli-ahli PAS yang dulunya tidak bersetuju dengan kepimpinan Dato’. Mohd Asri kembali semula ke pangkuan PAS, seperti Ustaz Abu Bakar Hamzah, Amaluddin Darus dan lain-lain. Tindak tanduk Dato’Mohd Asri selanjutnya yang disifarkan sebagai ‘kesalahan yang terlalu berat’ menyebabkan Dato’ Mohd Asri dan beberapa anggota lain digantung keahliannya oleh Jawatankuasa Disiplin PAS pada 30 Januari 1983.
Seteruanya pada 24 Februari 1983, bekas Yang Di Pertua Agung PAS itu mengumumkan dengan rasminya keluar dari PAS. Pada 1 Mei 1983, Muktamr Agung PAS telah meluluskan pindaan perlembagaan parti dan memilih Tuan Haji Yusuf Rawa sebagai Yang Di Pertua PAS Pusat. Maka bermulalah apa yang disebut ‘era kepimpinan ulama’, dengan penambahan ‘Majlis Syura Ulama’ dalam parti. Tetapi bagi penulis (Ibnu Hasyim), lebih tepat disebut ‘era pemulihan kepimpinan ulama’, kerana tidak dapat dinafikan sumbangan dan peranan ulama-ulama PAS yang terdahulu.
Contohnya seperti Tuan Ahmad Tuan Fuad, Dr Burhanuddin, Zulkifli Muhammad, Tuan Haji Ahmad Tuan Husin, Haji Mansur JP yang berketurunan Cina dan lain-lain, sesuai dengan zaman mereka, sedangkan dasar perjuangan PAS masih tetap Islam. Perjuangan PAS kini hanya menyambung perjuangan PAS yang terdahulu, cuma peranan kepimpinan diperkemaskan, terutama yang melibatkan para ulama dan cara pendekatan ‘ala nasionalisme’nya cuba diukar kepada cara yang lebih sesuai dengan gerakan Islam masa kini.
Beberapa pandangan perlu dilihat untuk menilainya. Ada yang mengatakan dengan terbentuknya Majlis Syura Ulama, tidak bererti bermulanya era kepimpinan ulama dalam PAS, kerana kebanyakan ahli-ahli majlis tersebut belum mempunyai kepakaran dalam bidang pentadbiran atau non executive ledearship. Ia lebih berperanan sebagai pemerhati dan tempat rujuk, tetapi bukan sebagai majlis yang menerajui PAS secara perlaksanaannya.
Ada juga kalangan yang mensifatkan apabila terjadinya beberapa komflik sekitar tahun 1978 seperti pertembungan fikrah, perebutan kuasa dan lain-lain menyebabkan munculnya pembahagian, pengagihan atau klasifikasi period dalam era kepimpinan dan perjuangan PAS. Sehingga wujud golongan ‘aliran Melayu’ yang membawa ke arah ala nasionalisme dan golongan Islam yang berselogankan kepimpinan ulama. Era ini juga boleh disifarkan sebagai era pemulihan.
Professor Khoo Kay Kim seorang ahli sejarah berpendapat, bahawa slogan dan konsep kepimpinan ulama dalam PAS hanya dibesar-besarkan kepada masyarakat untuk menutup kelemahan dalaman dan memberi nafas baru serta memulihkan PAS yang sedang di ambang kejatuhan. Menurutnya, konsep ini diperkenalkan untuk mengubah topik kejatuhan parti tersebut kepada suatu isu baru yang bersesuaian dengan kebangkitan Islam masa itu.
P.Patto secara individu merasakan pemilihan Tuan Haji Yusuf Rawa hanyalah sebagai ‘penenang suasana’ yang bersifat sementara untuk meredakan krisis dalaman parti. Juga bertujuan bagi mengembalikan kepercayaan orang ramai, bahawa PAS tidak mempunyai apa-apa masalah walaupun tanpa Datuk Mohd Asri yang dianggap sebagai tulang belakang PAS semenjak ketiadaan Dr Burhanuddin dan Zulkifli Muhammad. Perlantikan tersebut juga hanya untuk menenangkan perbedaan aliran pemikiran di kalangan pemimpin dan ahli-ahli PAS yang memandang Tuan Haji Yusuf Rawa bukanlah orang yang berkuasa penuh.
Waktu itu kebangkitan Islam berlaku di Nusantara dan seluruh dunia, khasnya kebangkitan Islam Iran di bawah pimpinan Ayatullah Khomeini, menurut rokoh DAP itu lagi. Di dalam PAS terdapat golongan yang pro Iran hinggakan ingin membawa PAS kepada corak revolusi Iran dan golongan yang memilih pendekatan ‘moderate’ atau sederhana sahaja. Rentetan daripada itulah, maka Haji Yusuf Rawa menjadi orang tengah untuk mengelakkan sebarang perbedaan fahaman dan taktik dalam perjuangan.
Walau bagaimanapun P.Patto tetap bersetuju dengan tindakan PAS era 80an yang mengamalkan dasar keterbukaan secara secara praktikal dengan parti-parti pembangkang, khasnya hingga sekarang ini. Sampai ada yang mengatakan PAS dan DAP saling bantu membantu dalam pilihan raya, walaupun pada hakikatnya secara tidak langsung parti-parti tersebut cuma bersetuju menentang penganiayaan dan beberapa isu tentang hak asasi manusia.
Dr Abdul Halim Haji Mat Diah seorang ahli akademik telah menyetujui dan mengiktiraf konsep Kepimpinan Ulama secara organisasi dan perlaksanaan kerana wujudnya Majlis Syura Ulama. Beliau melihat bahawa majlis itu mempunyai autoriti yang mengatasi Dewan-dewan lain dan berfungsi sebagai tempat rujukan, pentafsiran serta pembuat keputusan terhadap sebarang tindakan parti. Terutamanya yang berkait dengan perkara-perkara dasar agar ia selari dengan tuntutan Islam.
Dewan Ulama PAS sendiri telah menggariskan kriteria-kriteria pemilihan calon-calon yang mewakili PAS dalam pilihan raya sesuai dengan kehendak Al-Quran, As-Sunnah, dan perlembagaan PAS Fasal 40(2) Tugas-tugas am Dewan Ulama. Slogan Kepimpinan Ulama juga adalah hasil dari peranan kerjasama Dewan Ulama dan Dewan Pemuda menyebabkan lahirnya usul Dewan Pemuda dalam ijtimak di Bukit Mertajam Pulau Pinang pada tahun 1982. Maka akhirnya berlakulah perubahan pimpinan dan pindaan dalam perlembagaan parti.
Beberapa kalangan pimpinan PAS menganggap bukti pemulihan Kepimpinan Ulama dapat dilihat melalui perlaksanaan PAS sejajar dengan kehendak Islam. Terutamanya dalam menyahut seruan persaudaraan Islam, sehingga tertubuhnya Angkatan Perpaduan Ummah terdiri dari gabungan PAS, S46, Berjasa dan Hamim dalam satu wadah Islam. PAS telah berusaha bersungguh-sungguh untuk mengimplimentasikan Islam secara syumul dan menyeluruh. Begitu juga dengan program-program tarbiah, usrah, qiamul-lail, kursus perkaderan, ijtimak, khemah kerja dan lain-lain, terus dipertingkatkan kepada pimpinan, ahli atau luar ahli.
Sehingga tercernalah fikrah Islam dalam pemikiran yang akhirnya dapat dibuktikan melalui akhlak dan perbuatan. Mungkin hasil daripada inilah yang menyebabkan PAS melalui Angkatan Perpaduan Ummah berjaya merampas kembali Negeri Serambi Mekah itu pada PRU 21 Oktober 1990.
Monday, November 8, 2010
Sejarah PAS 29: Jatuh Kerana Kerajaan Campuran?
Sejarah PAS 29: Jatuh Kerana Kerajaan Campuran?
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 29
BABAK ‘Kerjasama Kongsi Kuasa’ menurut istilah Datuk Mohd Asri ini, adalah suatu perubahan dalam taktik perjuangan PAS di bawah kepimpinan beliau. Pergolakan-pergolakan dengan wujudnya ‘team’ atau puak mulai membesar sekitar pertengahan tahun 70an.
Golongan pertama ialah penyokong Datuk Mohd Asri sendiri dan golongan kedua ialah pengikut setia atau pro Datuk Muhammad Nasir yang menjadi Menteri Besar (MB) Kelantan waktu itu. Kumpulan Datuk Muhammad Nasir telah mengadakan demonrasi protes pada 24 September
1977 di Padang Merdeka, Kota Bharu, Kelantan. Mereka membantah kumpulan pro Asri yang dikenal dengan ‘Kumpulan 16’ dan akhirnya ‘Kumpulan 20’. Dikatakan lebih 80,000 rakyat Kelantan di seluruh pelusuk tanah air menyertainya.
Lambang Parti Berjasa (Barisan Jamaah Islamiah Se Malaysia) pecahan dari PAS pinpinan MB Kelantan waktu itu, Datuk Muhammad Nasir.
Datuk Muhammad Nasir pula digulingkan dari jawatan MB melalui usul undi tidak percaya. Usul tersebut dibuat oleh 20 orang ADUN Kelantan dari PAS yang diketuai oleh Datuk Haji Ishak Lutfi Omar. Ekoran dari peristiwa tersebut, pada 19 Oktober 1977 satu lagi demontrasi telah diceturkan. Kira-kira 20,000 rakyat Kelantan berarak dari Padang Merdeka ke Pejabat Setiausaha Negeri. Perintah berkurung pun diisytiharkan oleh pihak keselamatan pada jam 3.15 petang dan berterusan selam 24 jam berikutnya.
Pihak Kerajaan Pusat tidak mahu berkerja sama dan membelakangkan pendapat majoriti ADUN Kelantan kerana segala rundingan yang dibuat dengan MB tidak mendapat sokongan majoriti ADUN. Bermulalah ‘Politik Darurat’ untuk merampas Kelantan. Formula mewujudkan Akta Darurat dan kerajaan MAGERAN di Kelantan tanpa rundingan dan rujukan apa-apa dengan PAS
sebagai rakan ‘kongsi kuasa’nya. PAS hanya diberitahu untuk dipersetujui sahaja. Pemimpin PAS dalam kabinet Kerajaan Pusat pula terpaksa letak jawatan masing-masing kecuali Haji Hasan Adli yang membantahnya.
Mereka terpaksa berbuat demikian kerana dikatakan telah melanggar disiplin BN ekoran dari bantahan Datuk Asri terhadap Akta Darurat. Akta tersebut dibentangkan Timbalan Perdana Menteri Datuk Hussein Onn di Dewan Rakyat Kuala Lumpur pada 19 Oktober 1977, yang pada masa itu masih lagi dalam bentuk rang undang-undang Kuasa Darurat Kelantan. Sistem pemerintahan demokrasi digantung dan ditadbir secara’de facto’ oleh Kerajaan Pusat apabila MAGERAN diisytiharkan pada 8 November 1977.
Pada 13 Disember 1977 PAS disingkir dari BN kerana enggan mematuhi whip BN mengenai undang-undang Darurat. Pada 12 Januari 1978, pemerintahan MAGERAN ditarik balik oleh Kerajaan Pusat dan pada 11 Mac 1978 Kerjaan Pusat terus mengisytiharakan PRU peringkat negari sahaja. Ternyata BN menangguk di air keruh dan PAS dikalahkan dengan teruknya oleh BN. Dari 43 kerusi DUN seluruh negara tahun 1974 jatuh tinggal 11 sahaja pada tahun tersebut. Kerusi PRU parlimen perolehan PAS lepas itu juga berkurang dari 14 tahun 1974 kepada 5 sahaja pada tahun 1978.
Oleh itu dikatakan kemasukan PAS dalam BN merupakan faktor kekalahan PAS dalam PRU 1978, menggambarkan kejatuhan kekuasaan dan pengaruh PAS di Malaysia. Ada yang berpendapat kejatuhan PAS adalah kerana pimpinan dan tenaga kerja PAS lebih banyak tertumpu kapada sumbangan dalam jentera kerajaan dari tumpuan untuk menggerakkan parti sendiri. Hal ini menyebabkan ahli-ahli PAS terabai dan kurang mendapat pengisian sewajarnya dari segi kerohanian dan kesedaran politik. Sehingga tiada beza antara ahli dan bukan ahli hingga boleh mengelirukan dalam menjadikan mereka sebagai regu perjuangan parti tersebut.
Bekas Setiausaha Agung PAS 1978 yang telah melompat kepada UMNO, Ustaz Nakhaie Ahmad mengatakan, kekalahan PAS adalah kerana kurang perhatian pemimpin PAS dalam menggunakan ruang dan peluang semasa berada dalam BN. Beliau mensifatkan penyertaan PAS tidak dimanfaatkan sebaik-baiknya untuk membantu parti, bahkan masing-masing berebut jawatan dan kepentingan. Penyingkiran PAS dari BN juga mempunyai saham dalam menjatuhkan PAS.
Peristiwa yang memaksa beberapa tokoh PAS tidak aktif lagi kerana larangan ahli-ahli akademik terlibat dalam politik. Mereka adalah seperti Dr Daeng Sanusi Daeng Mariok, Dr Harun Din, Uthman Khalid dan lain-lain. Oleh itu kekosongan yang wujud dalam post-post tertentu sedikit sebanyak mengganggu pentadbiran dan perjalanan parti. Lebih-lebih lagi apabila imej Yang Di Pertua Agung PAS Datuk Mohd Asri telah dianggap kurang baik dan gerhana hasil dari penentangan beliau terhadap perlantikan Datuk Haji Muhammad Nasir.
Walaupun sebenarnya perlantikan Datuk Haji Muhammad Nasir sebagai MB Kelantan tersebut didalangi oleh BN, namun MB itu tetap dianggap jujur dan ikhlas terhadap rakyat. Apabila Datuk Asri menentang Akta Darurat dan terpaksa meletak jawatan, tiba-tiba Hasan Adli enggan letak jawatan, sedangkan beliau juga adalah tokoh berpengaruh yang menjadi Menteri Kerajaan Pusat sesudah Datuk Asri. Keadaan ini juga mendorongkan perbedaan pendapat yang membawa kepada sikap berpuak-puak di kalangan ahli.
Ada juga yang berpendapat bahawa ‘perebutan jawatan & rezeki’ adalah punca perpecahan dan yang menyebabkan kejatuhan PAS. Datuk Asri merasa berautoriti mencadangkan Wan Ismail Wan Ibrahim sebagai MB Kelantan. Beliau enggan menerima Datuk Muhammad Nasir tajaan BN yang menyebabkan mereka tidak sehaluan dan berlaku perpecahan dalam PAS. Datuk Muhammad Nasir keluar menubuhkan Parti Berjasa. ‘Kelicikan politik BN’ ini menyebabkan Berjasa bertanding atas tiket BN menentang PAS dalam pilihan raya.
Seorang ahli akademik mengatakan, maslah percubaan ini bukan sahaja bermula kerana kemasukan PAS dalam komponen BN, bahkan kerana perpecahan dalaman PAS itu sendiri yang lebih tertumpu kepada perbedaan fikrah. Kemasukan ahli-ahli ABIM (Angkatan Belia Islam Malaysia), atau ahli-ahli IRC (Islamic Representative Council) yang berpusat di luar negara telah cuba menerapkan pemikiran mereka terus menambah lagi perbedaan fikrah tersebut. Suasana demikian berlaku sekitar tahun 1977 dan 1978, yang mendorongkan lagi perbedaan tindakan dan taktik dalam perjuangan.
Kesannya menyebabkan ketidaksatuan hati dan tindakan yang mewujudkan puak-puak tertentu dalam PAS. Ini menambahkan lagi suatu punca perpecahan. Selain dari faktor Kerajaan Campuran, Tengku Razaleith Hamzah juga dikatakan berperanan menjatuhkan PAS. Pengaruhnya yang kuat dan bersungguh-sungguh dalam menjadikan UMNO Kelantan sebagai base atau tapak untuk karier politiknya di samping mempunyai beberapa kelebihan dan kemudahan di negeri tersebut.
Menurut Tengku Razaleith waktu itu, sepanjang tempuh menerajui Kelantan sejak 1959, PAS kurang memberi perhatian kepada rakyat, bahkan berselindung dengan Islam dan propaganda politiknya hingga mengkhayalkan ramai orang. Justeru, atas kesedaran bahawa rakyat Kelantan mempunyai mentaliti yang tinggi dan berpotensi untuk maju terutama sebagai anak Kelantan, beliau ingin melihat orang-orang Kelantan menguasai bidang-bidang pekerjaan mengikut merit dan bukan kerana lain-lain sebab. Beliau tidak mahi rakyat Kelantan diperalatkan oleh sesetengah golongan.
Beliau mengatakan PAS memperalatkan Islam kerana sepanjang 19 tahun, tidak ada satupun akta dari undang-undang yang dipinda untuk menghala kepada penghayatan Islam. Timbalan Setiausaha DAP, Encik P.Patto pula menegaskan, punca kejatuhan kerajaan PAS Kelantan ialah kerana permainan politik yang berat sebelah dari pemerintah. Semasa darurat dan MAGERAN rapat umum tidak dibenarkan, tetapi melalui usaha beberapa tokoh politik UMNO telah menghangatkan suasana keruh di Kelantan.
Rapat umum sudah tidak kira permit lagi. Jentera Kerajaan Pusat telah digunakan sebagai jentera parti, membantu demontrasi anti Asri dalam bulan September hingga Oktober 1977, di Kota Bharu. Dikatakan juga ada antara anggota polis memainkan peranan yang sama tanpa memikirkan tugas sebenar mereka sebagai pegawai keamanan rakyat. Pada P.Patto, rakyat tidak menolak kerajaan PAS tetapi kejatuhan PAS disebabkan penyalahunaan kuasa oleh pihak kerajaan.
Beberapa kalangan pimpinan PAS sependapat mengatakan sebab utama kejatuhan PAS Kelantan adalah kerana tindakan tidak demokratik dan sistem politik kuno pemerintah dalam pilihan raya tersebut, yang secara mengejut tanpa memberi ruang waktu serta kebebasan berkempen, iaitu lebih kurang 3 bulan sebelum MAGERAN diisytiharkan. Sedangkan semua media masa dijadikan alat sebaran BN yang mempengarui kepercayaan dan sokongan pengundi.
PAS tidak mempunyai alat sebaran yang cukup untuk menerangkan kepada rakyat Kelantan tentang peristiwa MAGERAN, politik darurat, isu balak, rasuah, tanah dan krisis Asri-Nasir, sedangkan rakyat disumbat dengan kekeliruan tersebut melalui tv, radio, akhbar dan sebagainya. Ini bermakna PAS bukan sahaja berlawan dengan parti-parti yang menentang seperti UMNO, Berjasa, Bebas dan lain-lain, tetapi juga berhadapan dengan seluruh jentera parti kerajaan BN atau Kerajaan Malaysia.
MeMAGERANkan Kelantan sebenarnya merupakan satu senjata politik untuk membolehkan UMNO menang di Kelantan. Dalam suasan darurat PAS sudah pasti tidak dapat menangkis tuduhan-tuduhab liar. Dengan itu fitnah-fitnah yang dilempatkan kepada kerajaan PAS menambahkan kekeliruan rakyat, sedangkan PAS tersekat dari membela diri. Datuk Muhammad Nasir sendiri jelas menampakkan kecenderungan dan sikap ke arah BN sejak tahun 1975 lagi. Katanya, beliau ‘bukan MB PAS tetapi MB BN’ se waktu diinterbiau oleh wartawan Bernama pada masa itu.
Dalam ucapan di Pasir Mas pada 13 Mei 1977, Muhammad Nasir mendakwa beliaulah satu-satunya MB Kelantan yang menyelamatkan Kelantan dari kerosakan yang telah ditimbulkan oleh kerajaan lalu, maksudnya kerajaan yang diperintahkan oleh PAS sejak tahun 1959 lagi. Melalui akhbar-akhbar tempatan pula pada 14 September 1977, beliau menuduh usaha untuk menggulingkan beliau didalangi oleh tokoh-tokoh tertentu di Kuala Lumpur untuk menutup apa yang dikatakan sebagai kecurangan berkaitan 3 masalah, iaitu:
1..Masalah Syarikat Timber Mine.
2..Masalah membalak di kawasan sempadan Kelantan-Perak seluas 250,000 ekar tahun 1972, antara Kerajaan Negeri melalui SEDC dengan Syarikat Ong Kian Seng.
Datuk Mohd Asri pula dalam ucapan di Mesyuarat Agung PAS ke 24, beliau menjelaskan, “Perbelanjaan bulanan Pejabat Agung adalah $3,000, sementara perolehan pendapatan melalui pendermaan daripada legislator adalah hanya $1,950 sebulan.”
Ustaz Nakhaie menjelaskan, sepanjang penglibatannya dalam PAS sekitar tahun70an hingga 80an, beliau menyenaraikan empat bentuk kelemahan dalam PAS:
1..Kelemahan pengurusan dan pentadbiran parti, terutamanya dalam pengurusan kewangan dan keahlian yang licin.
2..Budaya ilmu dalam PAS yang belum mantab, di mana perjuagan Islam yang ditegakkan tidak begitu dinilai dari sudut keupayaan memahami Islam, tetapi lebih kepada semangat dan sentiment sahaja.
3..Kemantapan ideologi dan Islam belum mantap pada tahun 1978. Walaupun matlamatnya Islam, tetapi cara untuk mencapainya tidak jelas bagaimana ia boleh dilaksanakan dalam masyarakat.
4..Kurang pentarbiahan ahli-ahli di mana pengurusan pentarbiahan dan sumber kewangan menghadapi masalah.
Ada juga yang mengatakan punca kekalahan PAS adalah kerana pendekatan yang digunakan bercorak ala nasionalisme yang sudah tidak sesuai lagi dengan suasana perkembangan kebangkitan Islam di dunia. Sudah menjadi lumrah alam, apabila sesuatu itu sering ditekan dan ditindas, maka tandanya akan meledaklah suatu kebangkitan. Begitu juga dengan Islam dan PAS, ia pasti akan bangkit semula!!
Sila ikuti sejarah PAS dari awal dalam http://www.ibnuhasyim.com
1.. Wednesday, May 2, 2007 Sejarah PAS 1: Muqaddimah Kesinambungan 2..Wednesday, May 2, 2007 Sejarah PAS 2: Siasah Ulama 3..Friday, May 4, 2007 Sejarah PAS 3: Tikaman Tersirat. 4..Friday, May 4, 2007 Sejarah PAS 4: Nama & Rahsia Siasah5..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 5: PAS Bebas Lepas. 6..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 6: Bersama Kebangkitan Islam 7..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 7: Di Bawah Dr Abbas 8..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 8: Bermula Dengan Tangan Terbuka
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 29
BABAK ‘Kerjasama Kongsi Kuasa’ menurut istilah Datuk Mohd Asri ini, adalah suatu perubahan dalam taktik perjuangan PAS di bawah kepimpinan beliau. Pergolakan-pergolakan dengan wujudnya ‘team’ atau puak mulai membesar sekitar pertengahan tahun 70an.
Golongan pertama ialah penyokong Datuk Mohd Asri sendiri dan golongan kedua ialah pengikut setia atau pro Datuk Muhammad Nasir yang menjadi Menteri Besar (MB) Kelantan waktu itu. Kumpulan Datuk Muhammad Nasir telah mengadakan demonrasi protes pada 24 September
1977 di Padang Merdeka, Kota Bharu, Kelantan. Mereka membantah kumpulan pro Asri yang dikenal dengan ‘Kumpulan 16’ dan akhirnya ‘Kumpulan 20’. Dikatakan lebih 80,000 rakyat Kelantan di seluruh pelusuk tanah air menyertainya.
Lambang Parti Berjasa (Barisan Jamaah Islamiah Se Malaysia) pecahan dari PAS pinpinan MB Kelantan waktu itu, Datuk Muhammad Nasir.
Datuk Muhammad Nasir pula digulingkan dari jawatan MB melalui usul undi tidak percaya. Usul tersebut dibuat oleh 20 orang ADUN Kelantan dari PAS yang diketuai oleh Datuk Haji Ishak Lutfi Omar. Ekoran dari peristiwa tersebut, pada 19 Oktober 1977 satu lagi demontrasi telah diceturkan. Kira-kira 20,000 rakyat Kelantan berarak dari Padang Merdeka ke Pejabat Setiausaha Negeri. Perintah berkurung pun diisytiharkan oleh pihak keselamatan pada jam 3.15 petang dan berterusan selam 24 jam berikutnya.
Pihak Kerajaan Pusat tidak mahu berkerja sama dan membelakangkan pendapat majoriti ADUN Kelantan kerana segala rundingan yang dibuat dengan MB tidak mendapat sokongan majoriti ADUN. Bermulalah ‘Politik Darurat’ untuk merampas Kelantan. Formula mewujudkan Akta Darurat dan kerajaan MAGERAN di Kelantan tanpa rundingan dan rujukan apa-apa dengan PAS
sebagai rakan ‘kongsi kuasa’nya. PAS hanya diberitahu untuk dipersetujui sahaja. Pemimpin PAS dalam kabinet Kerajaan Pusat pula terpaksa letak jawatan masing-masing kecuali Haji Hasan Adli yang membantahnya.
Mereka terpaksa berbuat demikian kerana dikatakan telah melanggar disiplin BN ekoran dari bantahan Datuk Asri terhadap Akta Darurat. Akta tersebut dibentangkan Timbalan Perdana Menteri Datuk Hussein Onn di Dewan Rakyat Kuala Lumpur pada 19 Oktober 1977, yang pada masa itu masih lagi dalam bentuk rang undang-undang Kuasa Darurat Kelantan. Sistem pemerintahan demokrasi digantung dan ditadbir secara’de facto’ oleh Kerajaan Pusat apabila MAGERAN diisytiharkan pada 8 November 1977.
Pada 13 Disember 1977 PAS disingkir dari BN kerana enggan mematuhi whip BN mengenai undang-undang Darurat. Pada 12 Januari 1978, pemerintahan MAGERAN ditarik balik oleh Kerajaan Pusat dan pada 11 Mac 1978 Kerjaan Pusat terus mengisytiharakan PRU peringkat negari sahaja. Ternyata BN menangguk di air keruh dan PAS dikalahkan dengan teruknya oleh BN. Dari 43 kerusi DUN seluruh negara tahun 1974 jatuh tinggal 11 sahaja pada tahun tersebut. Kerusi PRU parlimen perolehan PAS lepas itu juga berkurang dari 14 tahun 1974 kepada 5 sahaja pada tahun 1978.
Oleh itu dikatakan kemasukan PAS dalam BN merupakan faktor kekalahan PAS dalam PRU 1978, menggambarkan kejatuhan kekuasaan dan pengaruh PAS di Malaysia. Ada yang berpendapat kejatuhan PAS adalah kerana pimpinan dan tenaga kerja PAS lebih banyak tertumpu kapada sumbangan dalam jentera kerajaan dari tumpuan untuk menggerakkan parti sendiri. Hal ini menyebabkan ahli-ahli PAS terabai dan kurang mendapat pengisian sewajarnya dari segi kerohanian dan kesedaran politik. Sehingga tiada beza antara ahli dan bukan ahli hingga boleh mengelirukan dalam menjadikan mereka sebagai regu perjuangan parti tersebut.
Bekas Setiausaha Agung PAS 1978 yang telah melompat kepada UMNO, Ustaz Nakhaie Ahmad mengatakan, kekalahan PAS adalah kerana kurang perhatian pemimpin PAS dalam menggunakan ruang dan peluang semasa berada dalam BN. Beliau mensifatkan penyertaan PAS tidak dimanfaatkan sebaik-baiknya untuk membantu parti, bahkan masing-masing berebut jawatan dan kepentingan. Penyingkiran PAS dari BN juga mempunyai saham dalam menjatuhkan PAS.
Peristiwa yang memaksa beberapa tokoh PAS tidak aktif lagi kerana larangan ahli-ahli akademik terlibat dalam politik. Mereka adalah seperti Dr Daeng Sanusi Daeng Mariok, Dr Harun Din, Uthman Khalid dan lain-lain. Oleh itu kekosongan yang wujud dalam post-post tertentu sedikit sebanyak mengganggu pentadbiran dan perjalanan parti. Lebih-lebih lagi apabila imej Yang Di Pertua Agung PAS Datuk Mohd Asri telah dianggap kurang baik dan gerhana hasil dari penentangan beliau terhadap perlantikan Datuk Haji Muhammad Nasir.
Walaupun sebenarnya perlantikan Datuk Haji Muhammad Nasir sebagai MB Kelantan tersebut didalangi oleh BN, namun MB itu tetap dianggap jujur dan ikhlas terhadap rakyat. Apabila Datuk Asri menentang Akta Darurat dan terpaksa meletak jawatan, tiba-tiba Hasan Adli enggan letak jawatan, sedangkan beliau juga adalah tokoh berpengaruh yang menjadi Menteri Kerajaan Pusat sesudah Datuk Asri. Keadaan ini juga mendorongkan perbedaan pendapat yang membawa kepada sikap berpuak-puak di kalangan ahli.
Ada juga yang berpendapat bahawa ‘perebutan jawatan & rezeki’ adalah punca perpecahan dan yang menyebabkan kejatuhan PAS. Datuk Asri merasa berautoriti mencadangkan Wan Ismail Wan Ibrahim sebagai MB Kelantan. Beliau enggan menerima Datuk Muhammad Nasir tajaan BN yang menyebabkan mereka tidak sehaluan dan berlaku perpecahan dalam PAS. Datuk Muhammad Nasir keluar menubuhkan Parti Berjasa. ‘Kelicikan politik BN’ ini menyebabkan Berjasa bertanding atas tiket BN menentang PAS dalam pilihan raya.
Seorang ahli akademik mengatakan, maslah percubaan ini bukan sahaja bermula kerana kemasukan PAS dalam komponen BN, bahkan kerana perpecahan dalaman PAS itu sendiri yang lebih tertumpu kepada perbedaan fikrah. Kemasukan ahli-ahli ABIM (Angkatan Belia Islam Malaysia), atau ahli-ahli IRC (Islamic Representative Council) yang berpusat di luar negara telah cuba menerapkan pemikiran mereka terus menambah lagi perbedaan fikrah tersebut. Suasana demikian berlaku sekitar tahun 1977 dan 1978, yang mendorongkan lagi perbedaan tindakan dan taktik dalam perjuangan.
Kesannya menyebabkan ketidaksatuan hati dan tindakan yang mewujudkan puak-puak tertentu dalam PAS. Ini menambahkan lagi suatu punca perpecahan. Selain dari faktor Kerajaan Campuran, Tengku Razaleith Hamzah juga dikatakan berperanan menjatuhkan PAS. Pengaruhnya yang kuat dan bersungguh-sungguh dalam menjadikan UMNO Kelantan sebagai base atau tapak untuk karier politiknya di samping mempunyai beberapa kelebihan dan kemudahan di negeri tersebut.
Menurut Tengku Razaleith waktu itu, sepanjang tempuh menerajui Kelantan sejak 1959, PAS kurang memberi perhatian kepada rakyat, bahkan berselindung dengan Islam dan propaganda politiknya hingga mengkhayalkan ramai orang. Justeru, atas kesedaran bahawa rakyat Kelantan mempunyai mentaliti yang tinggi dan berpotensi untuk maju terutama sebagai anak Kelantan, beliau ingin melihat orang-orang Kelantan menguasai bidang-bidang pekerjaan mengikut merit dan bukan kerana lain-lain sebab. Beliau tidak mahi rakyat Kelantan diperalatkan oleh sesetengah golongan.
Beliau mengatakan PAS memperalatkan Islam kerana sepanjang 19 tahun, tidak ada satupun akta dari undang-undang yang dipinda untuk menghala kepada penghayatan Islam. Timbalan Setiausaha DAP, Encik P.Patto pula menegaskan, punca kejatuhan kerajaan PAS Kelantan ialah kerana permainan politik yang berat sebelah dari pemerintah. Semasa darurat dan MAGERAN rapat umum tidak dibenarkan, tetapi melalui usaha beberapa tokoh politik UMNO telah menghangatkan suasana keruh di Kelantan.
Rapat umum sudah tidak kira permit lagi. Jentera Kerajaan Pusat telah digunakan sebagai jentera parti, membantu demontrasi anti Asri dalam bulan September hingga Oktober 1977, di Kota Bharu. Dikatakan juga ada antara anggota polis memainkan peranan yang sama tanpa memikirkan tugas sebenar mereka sebagai pegawai keamanan rakyat. Pada P.Patto, rakyat tidak menolak kerajaan PAS tetapi kejatuhan PAS disebabkan penyalahunaan kuasa oleh pihak kerajaan.
Beberapa kalangan pimpinan PAS sependapat mengatakan sebab utama kejatuhan PAS Kelantan adalah kerana tindakan tidak demokratik dan sistem politik kuno pemerintah dalam pilihan raya tersebut, yang secara mengejut tanpa memberi ruang waktu serta kebebasan berkempen, iaitu lebih kurang 3 bulan sebelum MAGERAN diisytiharkan. Sedangkan semua media masa dijadikan alat sebaran BN yang mempengarui kepercayaan dan sokongan pengundi.
PAS tidak mempunyai alat sebaran yang cukup untuk menerangkan kepada rakyat Kelantan tentang peristiwa MAGERAN, politik darurat, isu balak, rasuah, tanah dan krisis Asri-Nasir, sedangkan rakyat disumbat dengan kekeliruan tersebut melalui tv, radio, akhbar dan sebagainya. Ini bermakna PAS bukan sahaja berlawan dengan parti-parti yang menentang seperti UMNO, Berjasa, Bebas dan lain-lain, tetapi juga berhadapan dengan seluruh jentera parti kerajaan BN atau Kerajaan Malaysia.
MeMAGERANkan Kelantan sebenarnya merupakan satu senjata politik untuk membolehkan UMNO menang di Kelantan. Dalam suasan darurat PAS sudah pasti tidak dapat menangkis tuduhan-tuduhab liar. Dengan itu fitnah-fitnah yang dilempatkan kepada kerajaan PAS menambahkan kekeliruan rakyat, sedangkan PAS tersekat dari membela diri. Datuk Muhammad Nasir sendiri jelas menampakkan kecenderungan dan sikap ke arah BN sejak tahun 1975 lagi. Katanya, beliau ‘bukan MB PAS tetapi MB BN’ se waktu diinterbiau oleh wartawan Bernama pada masa itu.
Dalam ucapan di Pasir Mas pada 13 Mei 1977, Muhammad Nasir mendakwa beliaulah satu-satunya MB Kelantan yang menyelamatkan Kelantan dari kerosakan yang telah ditimbulkan oleh kerajaan lalu, maksudnya kerajaan yang diperintahkan oleh PAS sejak tahun 1959 lagi. Melalui akhbar-akhbar tempatan pula pada 14 September 1977, beliau menuduh usaha untuk menggulingkan beliau didalangi oleh tokoh-tokoh tertentu di Kuala Lumpur untuk menutup apa yang dikatakan sebagai kecurangan berkaitan 3 masalah, iaitu:
1..Masalah Syarikat Timber Mine.
2..Masalah membalak di kawasan sempadan Kelantan-Perak seluas 250,000 ekar tahun 1972, antara Kerajaan Negeri melalui SEDC dengan Syarikat Ong Kian Seng.
Datuk Mohd Asri pula dalam ucapan di Mesyuarat Agung PAS ke 24, beliau menjelaskan, “Perbelanjaan bulanan Pejabat Agung adalah $3,000, sementara perolehan pendapatan melalui pendermaan daripada legislator adalah hanya $1,950 sebulan.”
Ustaz Nakhaie menjelaskan, sepanjang penglibatannya dalam PAS sekitar tahun70an hingga 80an, beliau menyenaraikan empat bentuk kelemahan dalam PAS:
1..Kelemahan pengurusan dan pentadbiran parti, terutamanya dalam pengurusan kewangan dan keahlian yang licin.
2..Budaya ilmu dalam PAS yang belum mantab, di mana perjuagan Islam yang ditegakkan tidak begitu dinilai dari sudut keupayaan memahami Islam, tetapi lebih kepada semangat dan sentiment sahaja.
3..Kemantapan ideologi dan Islam belum mantap pada tahun 1978. Walaupun matlamatnya Islam, tetapi cara untuk mencapainya tidak jelas bagaimana ia boleh dilaksanakan dalam masyarakat.
4..Kurang pentarbiahan ahli-ahli di mana pengurusan pentarbiahan dan sumber kewangan menghadapi masalah.
Ada juga yang mengatakan punca kekalahan PAS adalah kerana pendekatan yang digunakan bercorak ala nasionalisme yang sudah tidak sesuai lagi dengan suasana perkembangan kebangkitan Islam di dunia. Sudah menjadi lumrah alam, apabila sesuatu itu sering ditekan dan ditindas, maka tandanya akan meledaklah suatu kebangkitan. Begitu juga dengan Islam dan PAS, ia pasti akan bangkit semula!!
Sila ikuti sejarah PAS dari awal dalam http://www.ibnuhasyim.com
1.. Wednesday, May 2, 2007 Sejarah PAS 1: Muqaddimah Kesinambungan 2..Wednesday, May 2, 2007 Sejarah PAS 2: Siasah Ulama 3..Friday, May 4, 2007 Sejarah PAS 3: Tikaman Tersirat. 4..Friday, May 4, 2007 Sejarah PAS 4: Nama & Rahsia Siasah5..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 5: PAS Bebas Lepas. 6..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 6: Bersama Kebangkitan Islam 7..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 7: Di Bawah Dr Abbas 8..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 8: Bermula Dengan Tangan Terbuka
Sejarah PAS 28: Kerajaan Campuran Suatu Pengalaman Penting.
Sejarah PAS 28: Kerajaan Campuran Suatu Pengalaman Penting.
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 28
BERBAGAI pendapat telah dikemukakan tentang penyertaan PAS dalam parti pemerintah. Ada yang berpandangan kerana desakan darurat selepas peristiwa 13 Mei dan pemerintahan MAGERAN, di mana ‘musuh’ telah menunjukkan kesediaan untuk berdamai, maka Islam juga bersedia menyambut perdamaian. Ada juga yang mengatakan kerana kemenangan PAS dalam PRU 1969 memperoleh 12 kerusi Parlimen menyebabkan UMNO memujuk menyertai kerajaan campuran.
Tidak kurang juga yang menuduh sikap oporcunis pemimpin-pemimpin PAS pada waktu itu, yang mendapati pengaruh mereka semakin hari semakin terhimpit. Kesanggupan PAS mempertahankan kedudukannya sudah menjadi semakin tipis. Walaupun Kelantan telah berjaya mengembangkan sayapnya di peringkat nasional tetapi PERIKATAN telah menggigit pengaruh PAS negeri itu sedikit demi sedikit.
Sifat takut dan malu kalah telah menjangkiti PAS dan daya juang pimpinannya menjadi kian dipersoalkan. Pimpinan PAS terutamanya di Kelantan pada waktu itu telah agak lama berkuasa dan tidak sanggup untuk memikirkan bagi menghadapi keadaan jika kuasa itu hilang daripada mereka. Ada juga yang beranggapan, kemasukan PAS dalam BN adalah satu penyesuaian antara politik Tun Abdul Razak dengan pemimpin PAS yang perjuangkan kepentingan Melayu dan Islam.
Ini juga bermakna PAS diseret masuk dan cuba menyesuaikan diri dengan UMNO sejak tahun1974, di mana pengaruh baru telah menguasai keadaan. Pengaruh yang menyebabkan lahir kegiatan menyingkir satu persatu pemimpin UMNO lama, hingga timbul istilah ‘order baru’ dan ‘order lama’ dalam UMNO. Dengan terbongkarnya rahsia Abdul Samad Ismail (atau tuduhan komunis 3 Abdul iaitu Abdul Samad Ismail, Abdullah Ahmad dan Abdullah Majid), nyata sekali projek kerajaan campuran tersebut merupakan projek golongan kiri Melayu yang menyerapi UMNO (sebagai teras PERIKATAN) ke arah sistem ‘satu parti’.
Walaupun begitu mereka tidak berjaya mengheret, apa yang disebut ‘golongan kiri Cina’ seperti DAP untuk menyertainya. Wujudnya BN dikatakan juga sebagai satu percubaan untuk mengurangkan percakaran politik, walaupun ianya bukan jawapan kepada problem Malaysia yang rumit itu. Kerana masing-masing masih assobiah dengan kaum masing-masing dan mengamalkan pragmatik sebagai cara penyelesaian.
Tetapi dalam ucapan dasar Datuk Mohd Asri dalam Muktamar PAS ke 22 ‘Sikap Kita Sekarang’ di Dewan Bahasa Dan Pustaka pada 4 Ogos 1976, beliau menjelaskan 3 faktor menyebabkan PAS memasuki kerjasama politik dan gabungan dengan PERIKATAN atau BN:
Pertama: Faktor politik yang menentukan survival bangsa Melayu dan Bumiputera sesudah insiden 13 Mei 1969, di samping perpaduan yang mesti diwujudkan dari segai keselamatan negara.
Kedua: Faedah langsung yang akan diperolehi oleh PAS setelah ianya mempunyai kedudukan sebagai parti pendokong kerajaan, termasuk penyertaan ahli-ahli PAS menduduki kerusi legislative eksekutif kerajaan, badan-badan berkanun dan sebagainya yang ada hubungan dengan kerajaan.
Ketiga: Menjadi adeal dalam perjuangan PAS ialah penerapan nilai-nilai Islam melalui kerajaan yang didokongi dalam ertikata bahawa kemasukan PAS dalam BN sekali-kali tidak menghalang PAS memperjuangkan cita-cita Islam dalam politik negara.
Faktor-faktor inilah yang menjadi nilai sejauh mana keteguhan PAS memegang prinsip perjuangan dan konsekuensinya sejak dari mula yang telah dilandaskan atas dasar Islam. Oleh itu adalah menjadi suatu pengalaman politik yang penting bagi sebuah jamaah Islam dengan ‘ijtihad politik’nya untuk menyertai kerajaan yang dikuasai oleh nasionalis sekular. Penyertaan jamaah Islam tidak sama dengan individu-individu Islam, walaupun ia berasal dari jamaah Islam.
Di Malaysia, mulanya penyertaan PAS dalam kerajaan campuran PAS-PERIKATAN telah mewujudkan suasana politik baru yang tenang dan tenteram di kalangan orang-orang Melayu. Tidak banyak politiking. UMNO mendapat status quo sebagai parti mengetuai suatu barisan politik nasional yang tidak lagi dicabar. Oleh itu untuk mengukuhkan status quo ini, UMNO mencadangkan penubuhan BN disetujui oleh Datuk Mohd Asri, bagi menggantikan kerajaan campuran PAS-PERIKATAN yang direstui PAS sebelumnya.
Dalam PRU selepas pembentukan BN tahun 1974, parti itu menang dengan mudah. Banyak kawasan menang tanpa bertanding. Yang bertanding pun hanya dari DAP dan Bebas. Kerusi PAS ditambah dari 12 kerusi Parlimen tahun 1969 kepada 14 bagi tahun 1974. Kumpulan Islam di luar kerajaan yang minat berpolitik pada masa itu ialah ABIM yang ditubuhkan pada Ogos 1971. Sikapnya ialah menentang penyertaan PAS dalam BN dan menyokong beberapa calon Bebas di Kelantan bagi melawan calon-calon PAS.
Penyertaan PAS dalam BN juga dikatakan atas isu penerapan nilai-nilai Islam dalam pentadbiran negara. Isu ini juga dikemukakan sebagai asas penyertaan gerakan Ikhwan Muslimin di Sudan dalam kerajaan Jaafar Numeiri. Bahkan inilah juga alas an penyertaan beberapa kumpulan Islam di Pakistan dan lain-lain. Penyertaan PAS dalam kerajaan BN memang mempunyai kesan tertentu. Walaupun tidak dapat dinafikan persaingan UMNO-PAS tetap wujud, berlaku di balik tabir tetapi tidak terdedah.
Menurut seorang ahli Biro Agama UMNO pada masa itu, katanya:
“Apa yang saya saksikan ialah wujud suatu percubaan untuk mencadangkan program-program Islam antara PAS dan Biro agama UMNO. Kerana perlumbaan ini saya kira beberapa institusi Islam dapat diwujudkan dengan cepat, seperti Maktab Perguruan Islam, Yayasan Dakwah Islam, perlumbaan menubuhkan Bank Islam yang ditaja oleh PAS dalam BN dan penglibatan Tunku Abdul Rahman sebagai Setiausaha Agung OIC. Sebagai anggota Biro Agama UMNO, saya sendiri hadir dalam pertemuan dengan Dr Ahmad Al-Naggar, dan saya tahu pertemuan pemimpin-pemimpin PAS seperti Abu Bakar Hamzah dengan Dr Taufiq Al-Syawi. Tetapi usaha ini terhenti dengan penyingkiran PAS dari BN dan telah dihidupkan semula menjelang pilihan raya 1082.”
Selain dari itu, beberapa kebajikan jangka panjang boleh diperolehi dalam Kerajaan Campuran tersebut. Penyertaan PAS dapat membuka ruang untuk memperkenal dan menyebarkan pengaruh PAS ke pusat-pusat pengajian tinggi. Faktor ini menyebabkan PAS mendapat sambutan dan memperolehi ahli-ahli yang committed di kalangan mahasiswa-mahasiswa, sesuai dengan cita-cita Datuk Asri yang ingin menarik golongan intelek dan melahirkan kepimpinan intelek.
Demikianlah antara pandangan dan pengalaman penting PAS, sebelum dan semasa dalam Kerajaan Campuran. Tetapi perkahwinan PAS-BN itu tidak kekal lama.. Kenapa?
Tambahan:
Biodata Ringkas Tan Sri Datuk Haji Mohd Asri bin Haji Muda
Tan Sri Datuk Haji Mohd Asri bin Haji Muda (10 Oktober 1923 - 28 Ogos 1992) merupakan bekas Presiden Parti Islam Se-Malaysia (PAS).
Kehidupan Awal:
Beliau dilahirkan di Kampung Masjid, Kota Bharu, Kelantan. Beliau mendapat pendidikan awal dalam bidang agama, bahasa Melayu dan Inggeris di Sekolah Majlis Ugama Islam, Kota Bharu. Beliau juga menerima pendidkan tidak formal di Pondok Masjid Muhammadi, Kota Bharu. Pada tahun 1947, beliau mengajar di Madrasah Al-Ihya Asy-Syariff, Gunung Semanggol, Perak sebagai guru agama.
Politik:
Beliau mula dilantik sebagai Speaker Dewan Undangan Negeri Kelantan pada 1959 hingga 1963. Beliau pernah dilantik sebagai Menteri Besar Kelantan dari tahun 1964 sehingga tahun 1972. Kemudian, beliau dilantik sebagai Menteri Pembangunan Tanah dan Kemajuan Wilayah dari 1 Januari 1973 hingga 9 November 1977. Kemudian pada 14 November 1977 PAS telah dipecat sebagai parti komponen Barisan Nasional.
Beliau mula dilantik sebagai Yang Di-Pertua atau Presiden PAS pada 1971 setelah kematian Dr Burhanuddin Helmi dalam tahanan. Mohd Asri adalah tokoh yang bertanggungjawab membawa PAS menyertai Barisan Nasional pada tahun 1974. Tetapi dalam tempoh tersebut beliau dikaitkan dengan pelbagai skandal rasuah sehingga beliau terpaksa meletakkan jawatan pada 23 Oktober 1982 atas desakan golongan dalam parti yang menggelar diri mereka "Kebangkitan Ulama".
Pada 23 Februari 1983, beliau meletakkan jawatan sebagai ahli PAS dan menubuhkan Parti Hizbul Muslimin Malaysia (HAMIM) pada 24 Mac 1983. Kemudian pada 2 Julai 1983, beliau dilantik sebagai Presiden HAMIM sebelum meletakkan jawatan pada 17 November 1988 dan menyertai UMNO pada 22 November 1988. Beliau juga pernah dianugerahkan sebagai Tokoh Maal Hijrah pada tahun 1991. Beliau meninggal dunia pada 28 Ogos 1992 di Pusat Perubatan Tawakal pada 4.20 petang akibat sakit jantung.
Keluarga:
Beliau berkahwin dengan Puan Sri Sakinah Syeikh Juned pada 15 Ogos 1948 dan mempunyai 9 orang anak; 2 orang lelaki dan 7 orang perempuan iaitu; Noor Dianauli, Husni Zaim, Ratna Inzah, Mutia Sabihah, Naliyah, Khalidah, Nasibah, Najah dan Mohd Taqiuddin. Tiada ahli keluarga Tan Sri Asri yang mengikuti jejak langkah beliau di dalam politik.
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 28
BERBAGAI pendapat telah dikemukakan tentang penyertaan PAS dalam parti pemerintah. Ada yang berpandangan kerana desakan darurat selepas peristiwa 13 Mei dan pemerintahan MAGERAN, di mana ‘musuh’ telah menunjukkan kesediaan untuk berdamai, maka Islam juga bersedia menyambut perdamaian. Ada juga yang mengatakan kerana kemenangan PAS dalam PRU 1969 memperoleh 12 kerusi Parlimen menyebabkan UMNO memujuk menyertai kerajaan campuran.
Tidak kurang juga yang menuduh sikap oporcunis pemimpin-pemimpin PAS pada waktu itu, yang mendapati pengaruh mereka semakin hari semakin terhimpit. Kesanggupan PAS mempertahankan kedudukannya sudah menjadi semakin tipis. Walaupun Kelantan telah berjaya mengembangkan sayapnya di peringkat nasional tetapi PERIKATAN telah menggigit pengaruh PAS negeri itu sedikit demi sedikit.
Sifat takut dan malu kalah telah menjangkiti PAS dan daya juang pimpinannya menjadi kian dipersoalkan. Pimpinan PAS terutamanya di Kelantan pada waktu itu telah agak lama berkuasa dan tidak sanggup untuk memikirkan bagi menghadapi keadaan jika kuasa itu hilang daripada mereka. Ada juga yang beranggapan, kemasukan PAS dalam BN adalah satu penyesuaian antara politik Tun Abdul Razak dengan pemimpin PAS yang perjuangkan kepentingan Melayu dan Islam.
Ini juga bermakna PAS diseret masuk dan cuba menyesuaikan diri dengan UMNO sejak tahun1974, di mana pengaruh baru telah menguasai keadaan. Pengaruh yang menyebabkan lahir kegiatan menyingkir satu persatu pemimpin UMNO lama, hingga timbul istilah ‘order baru’ dan ‘order lama’ dalam UMNO. Dengan terbongkarnya rahsia Abdul Samad Ismail (atau tuduhan komunis 3 Abdul iaitu Abdul Samad Ismail, Abdullah Ahmad dan Abdullah Majid), nyata sekali projek kerajaan campuran tersebut merupakan projek golongan kiri Melayu yang menyerapi UMNO (sebagai teras PERIKATAN) ke arah sistem ‘satu parti’.
Walaupun begitu mereka tidak berjaya mengheret, apa yang disebut ‘golongan kiri Cina’ seperti DAP untuk menyertainya. Wujudnya BN dikatakan juga sebagai satu percubaan untuk mengurangkan percakaran politik, walaupun ianya bukan jawapan kepada problem Malaysia yang rumit itu. Kerana masing-masing masih assobiah dengan kaum masing-masing dan mengamalkan pragmatik sebagai cara penyelesaian.
Tetapi dalam ucapan dasar Datuk Mohd Asri dalam Muktamar PAS ke 22 ‘Sikap Kita Sekarang’ di Dewan Bahasa Dan Pustaka pada 4 Ogos 1976, beliau menjelaskan 3 faktor menyebabkan PAS memasuki kerjasama politik dan gabungan dengan PERIKATAN atau BN:
Pertama: Faktor politik yang menentukan survival bangsa Melayu dan Bumiputera sesudah insiden 13 Mei 1969, di samping perpaduan yang mesti diwujudkan dari segai keselamatan negara.
Kedua: Faedah langsung yang akan diperolehi oleh PAS setelah ianya mempunyai kedudukan sebagai parti pendokong kerajaan, termasuk penyertaan ahli-ahli PAS menduduki kerusi legislative eksekutif kerajaan, badan-badan berkanun dan sebagainya yang ada hubungan dengan kerajaan.
Ketiga: Menjadi adeal dalam perjuangan PAS ialah penerapan nilai-nilai Islam melalui kerajaan yang didokongi dalam ertikata bahawa kemasukan PAS dalam BN sekali-kali tidak menghalang PAS memperjuangkan cita-cita Islam dalam politik negara.
Faktor-faktor inilah yang menjadi nilai sejauh mana keteguhan PAS memegang prinsip perjuangan dan konsekuensinya sejak dari mula yang telah dilandaskan atas dasar Islam. Oleh itu adalah menjadi suatu pengalaman politik yang penting bagi sebuah jamaah Islam dengan ‘ijtihad politik’nya untuk menyertai kerajaan yang dikuasai oleh nasionalis sekular. Penyertaan jamaah Islam tidak sama dengan individu-individu Islam, walaupun ia berasal dari jamaah Islam.
Di Malaysia, mulanya penyertaan PAS dalam kerajaan campuran PAS-PERIKATAN telah mewujudkan suasana politik baru yang tenang dan tenteram di kalangan orang-orang Melayu. Tidak banyak politiking. UMNO mendapat status quo sebagai parti mengetuai suatu barisan politik nasional yang tidak lagi dicabar. Oleh itu untuk mengukuhkan status quo ini, UMNO mencadangkan penubuhan BN disetujui oleh Datuk Mohd Asri, bagi menggantikan kerajaan campuran PAS-PERIKATAN yang direstui PAS sebelumnya.
Dalam PRU selepas pembentukan BN tahun 1974, parti itu menang dengan mudah. Banyak kawasan menang tanpa bertanding. Yang bertanding pun hanya dari DAP dan Bebas. Kerusi PAS ditambah dari 12 kerusi Parlimen tahun 1969 kepada 14 bagi tahun 1974. Kumpulan Islam di luar kerajaan yang minat berpolitik pada masa itu ialah ABIM yang ditubuhkan pada Ogos 1971. Sikapnya ialah menentang penyertaan PAS dalam BN dan menyokong beberapa calon Bebas di Kelantan bagi melawan calon-calon PAS.
Penyertaan PAS dalam BN juga dikatakan atas isu penerapan nilai-nilai Islam dalam pentadbiran negara. Isu ini juga dikemukakan sebagai asas penyertaan gerakan Ikhwan Muslimin di Sudan dalam kerajaan Jaafar Numeiri. Bahkan inilah juga alas an penyertaan beberapa kumpulan Islam di Pakistan dan lain-lain. Penyertaan PAS dalam kerajaan BN memang mempunyai kesan tertentu. Walaupun tidak dapat dinafikan persaingan UMNO-PAS tetap wujud, berlaku di balik tabir tetapi tidak terdedah.
Menurut seorang ahli Biro Agama UMNO pada masa itu, katanya:
“Apa yang saya saksikan ialah wujud suatu percubaan untuk mencadangkan program-program Islam antara PAS dan Biro agama UMNO. Kerana perlumbaan ini saya kira beberapa institusi Islam dapat diwujudkan dengan cepat, seperti Maktab Perguruan Islam, Yayasan Dakwah Islam, perlumbaan menubuhkan Bank Islam yang ditaja oleh PAS dalam BN dan penglibatan Tunku Abdul Rahman sebagai Setiausaha Agung OIC. Sebagai anggota Biro Agama UMNO, saya sendiri hadir dalam pertemuan dengan Dr Ahmad Al-Naggar, dan saya tahu pertemuan pemimpin-pemimpin PAS seperti Abu Bakar Hamzah dengan Dr Taufiq Al-Syawi. Tetapi usaha ini terhenti dengan penyingkiran PAS dari BN dan telah dihidupkan semula menjelang pilihan raya 1082.”
Selain dari itu, beberapa kebajikan jangka panjang boleh diperolehi dalam Kerajaan Campuran tersebut. Penyertaan PAS dapat membuka ruang untuk memperkenal dan menyebarkan pengaruh PAS ke pusat-pusat pengajian tinggi. Faktor ini menyebabkan PAS mendapat sambutan dan memperolehi ahli-ahli yang committed di kalangan mahasiswa-mahasiswa, sesuai dengan cita-cita Datuk Asri yang ingin menarik golongan intelek dan melahirkan kepimpinan intelek.
Demikianlah antara pandangan dan pengalaman penting PAS, sebelum dan semasa dalam Kerajaan Campuran. Tetapi perkahwinan PAS-BN itu tidak kekal lama.. Kenapa?
Tambahan:
Biodata Ringkas Tan Sri Datuk Haji Mohd Asri bin Haji Muda
Tan Sri Datuk Haji Mohd Asri bin Haji Muda (10 Oktober 1923 - 28 Ogos 1992) merupakan bekas Presiden Parti Islam Se-Malaysia (PAS).
Kehidupan Awal:
Beliau dilahirkan di Kampung Masjid, Kota Bharu, Kelantan. Beliau mendapat pendidikan awal dalam bidang agama, bahasa Melayu dan Inggeris di Sekolah Majlis Ugama Islam, Kota Bharu. Beliau juga menerima pendidkan tidak formal di Pondok Masjid Muhammadi, Kota Bharu. Pada tahun 1947, beliau mengajar di Madrasah Al-Ihya Asy-Syariff, Gunung Semanggol, Perak sebagai guru agama.
Politik:
Beliau mula dilantik sebagai Speaker Dewan Undangan Negeri Kelantan pada 1959 hingga 1963. Beliau pernah dilantik sebagai Menteri Besar Kelantan dari tahun 1964 sehingga tahun 1972. Kemudian, beliau dilantik sebagai Menteri Pembangunan Tanah dan Kemajuan Wilayah dari 1 Januari 1973 hingga 9 November 1977. Kemudian pada 14 November 1977 PAS telah dipecat sebagai parti komponen Barisan Nasional.
Beliau mula dilantik sebagai Yang Di-Pertua atau Presiden PAS pada 1971 setelah kematian Dr Burhanuddin Helmi dalam tahanan. Mohd Asri adalah tokoh yang bertanggungjawab membawa PAS menyertai Barisan Nasional pada tahun 1974. Tetapi dalam tempoh tersebut beliau dikaitkan dengan pelbagai skandal rasuah sehingga beliau terpaksa meletakkan jawatan pada 23 Oktober 1982 atas desakan golongan dalam parti yang menggelar diri mereka "Kebangkitan Ulama".
Pada 23 Februari 1983, beliau meletakkan jawatan sebagai ahli PAS dan menubuhkan Parti Hizbul Muslimin Malaysia (HAMIM) pada 24 Mac 1983. Kemudian pada 2 Julai 1983, beliau dilantik sebagai Presiden HAMIM sebelum meletakkan jawatan pada 17 November 1988 dan menyertai UMNO pada 22 November 1988. Beliau juga pernah dianugerahkan sebagai Tokoh Maal Hijrah pada tahun 1991. Beliau meninggal dunia pada 28 Ogos 1992 di Pusat Perubatan Tawakal pada 4.20 petang akibat sakit jantung.
Keluarga:
Beliau berkahwin dengan Puan Sri Sakinah Syeikh Juned pada 15 Ogos 1948 dan mempunyai 9 orang anak; 2 orang lelaki dan 7 orang perempuan iaitu; Noor Dianauli, Husni Zaim, Ratna Inzah, Mutia Sabihah, Naliyah, Khalidah, Nasibah, Najah dan Mohd Taqiuddin. Tiada ahli keluarga Tan Sri Asri yang mengikuti jejak langkah beliau di dalam politik.
Sejarah PAS 27: Kerajaan Perpaduan/Campuran.
Sejarah PAS 27: Kerajaan Perpaduan/Campuran.
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 27
SETELAH Zulkifli Muhammad meninggal dunia, Datuk Mohd Asri secara automatik menjadi Pemangku Timbalan Yang Di Pertua Agung PAS. Walaupun Dr Burhanuddin masih ada, tetapi kerana keuzuran beliau tidak dapat bergiat sama sekali. Akhirnya beliau meninggal dunia, menjadikan Datuk Haji Mohd Asri sebagai Pemangku, dan disahkan sebagai Yang Di Pertua Agung PAS Malaysia.
Ini bermakna sejak pertengahan 1964 teraju penerbangan atau pilot PAS berada di tangan Mohd Asri. Namun malang bagi PAS di Kelantan, jumlah kerusi ADUN yang diperolehi makin menurun. Dari 28 tahun 1959, jadi 21 tahun 1964 dan turun lagi hingga 18 pada tahun 1969. Setelah melalui suasana pilihan raya 1969, berlaku peristiwa 13 Mei, dikuti dengan pengisytiharan darurat, dan lahir Majlis Gerakan Negara (MAGERAN). Maka bermulalah pinang-meminang antara UMNO dan PAS bagi mewujudkan kerajaan campuran.
Upacara istiadat pinang meminang mulanya dijalankan secara bisik berbisik di dalam dan di luar negara. Sehingga berkatalah Saudara Amaluddin Darus yang menjadi Ahli Jawatankuasa Agung PAS di bawah Datuk Asri waktu itu:
“…namun secara rasmi barulah diberitahu, iaitu apabila syarat dan rukunnya telah dibincangkan untuk mengahwinkan PAS dengan PERIKATAN. Tetapi berselindung di balik kata-kata perpaduan dan persefahaman antara Melayu dengan Melayu, iaitu PAS dengan UMNO. Semuanya telah dirundingkan. Datuk Mohd Asri telah tetap menjadi Menteri Kabinet Kerajaan Persekutuan. Jawatankuasa Agung PAS dipanggil bersidang di rumah Datuk Asri Petaling Jaya.”
Dalam mesyuarat AJK Agung tersebut, Amaluddin mengutarakan pandangannya.
1..Rancangan ini adalah perangkap ke arah menghancurkan perjuangan Islam dan PAS sendri di dalam negara ini.
2..Bagaimanapun, kerana perkara ini telah dibincangkan dan tetap dipersetujui awal-awal lagi di luar keputusan AJK Agung. Saya dapat bersetuju pada dasarnya, kerana di Malaysia memang tidak ada sebuah partai politik seperti yang ada, dapat memerintah Kerajaan Pusat tanpa campuran.
3..Kerajaan Campuran PERIKATAN-PAS hendaklah setakat Kerajaan Pusat dan tidak melibatkan Kerajaan Negeri Kelantan.
4..Oleh kerana PAS ialah sebuah partai yang kedua besar pengaruhnya sesudah partai PERIKATAN di Semenanjung, PAS mesti mendapat tidak kurang dari 2 jawatan Menteri, yang mana satu daripadanya hendaklah Menteri Penerangan. Adapun yang satu lagi Menteri apa-apa juapun tidak mengapa.
5.. Datuk Mohd Asri selaku YDP Agung PAS hendaklah tidak menyertai kabinet, yang akan menjadikan beliau berada di awah Tun Abdul Razak yang menjadi PM sebagai Ketua Kabinet. Datuk Asri hendaklah tetap sebagai Menteri Besar Kerajaan PAS Kelantan. Di mana dengan demikian tarafnya sama dengan Tun Razak sebagai seorang Ketua Partai.
6..PAS hendaklah menyusun diri kembali untuk menjadikan dirinya partai Muslimin yang berpolitik, sebagai ganti kepada bersikap seperti partai politik melulu.
7..PAS hendaklah mengemaskan organisasinya, supaya pada masa pilihan raya yang akan datang, akan bertanding lagi bersendirian. Di mana sekiranya ditakdirkan oleh Allah, PAS dapat memenangi sejumlah kerusi di Malaysia Barat dan di Malaysia Timur yang menjadikannya partai terbanyak ahli-ahli di dalam Dewan Rakyat. Maka pada masa itu pembentukan kabinet dan PM sudah tentu menjadi hak PAS untuk bertindak ke arah membentuk sebuah Kerajaan Campuran di mana orang PAS yang menjadi PM Malaysia.
Demikian saranan dan strategi menurut Saudara Amaluddin, bagi membolehkan PAS beroleh jadi PM Malaysia. Tetapi ianya bagaikan menuang air di daun keladi sahaja! PAS yang telah menukar namanya dari Persatuan Islam Se Tanah Melayu kepada Parti Islam Se Malaysia tahun 1971 tetap memakai huruf singkat sebagai PAS. PAS telah mengdakan Mesyuarat Agung Khas pada 21 Desember 1972.
Sehari sebelum Muktamar Khas tersebut, Ustaz Abu Bakar Hamzah selaku Setiausaha Agung PAS waktu itu telah mengeluarkan kenyataan:
Setelah mengkaji sehalus-halusnya sekadar yang terdaya akan nas-nas Quran, nas-nas Sunnah Rasul, dan aqwal fuqahak, di antaranya dari kitab Tafsir Ibnu Kathir, kitab Al-Umm, kitab Siasah Syar’iyah oleh Ibnu Taimuyah, kitab Turuq Hukmiah oleh Ibn Qaiyim, kitab Ashbah Wan-Nadza-ir oleh Imam Sayuti dan kitab Tafsir Fi Dzilal el-Quran oleh Syed Quth, maka saya menegaskan pendapat saya:
1..Memandang betapa perlunya umat Islam di negeri ini bangun berjuang di dalam politik untuk mendapatkan kekuasaan,
2..Memikirkan kesanggupan umat Islam yang belum menjadi pihak berkuasa (As-hab el-Syaukah), maka mereka memilih perjuangan cara perlembagaan menurut undang-undang negeri,
3..Oleh kerana PAS sendiri menerima pilihan raya ala-barat yang dianjurkan oleh kerajaan as-hab el-Syaukah,
4..Oleh kerana PAS taat setia dan menghormati perlembagaan negara dengan mematuhi perintah ‘Pengharaman kalimat Allah-Muhammad’ dan ‘Bulanbintang partinya,
5..Oleh kerana ahli-ahli PAS yang berjaya dalam pilihan raya juga turut mengangkat sumpah dalam majlis-majlis undangan, menurut undang-undang negeri,
6..Oleh kerana Malaysia merupakan sebuah negara yang agama rasminya ialah Islam, walau apapun juga tafsirannya,
7..Memandangkan bahawa perjuangan politik secara ideology Islam di negeri ini adalah ‘halal’ pada sisi undang-undang negeri dan hanya ‘wajib’ pada sisi syariat Islam,
8..Oleh kerana kepala negara bagi Malaysia mestilah dipilih dari antara Raja-raja Melayu semuanya Muslim belaka,
9..Oleh kerana Raja-raja Melayu adalah As-hab el-Syaukah bagi urusan-urusan agama dan majlis undang-undang tidak berhak masuk campur secara langsung ke dalam urusan-urusan tersebut,
10.Oleh kerana kepala negara adalah kuasa melantik hakim-hakim, juri-juri dan suruhanjaya-suruhanjaya bebas,
11.Oleh kerana kepala negara adalah kuasa tertinggi di dalam masa darurat,
12.Oleh kerana kepala negara adalah ketua segala angkatan tentera bagi negeri ini,
13.Oleh kerana ada bukti-bukti sejarah dan ilmiah bahawa undang-undang asas bagi negeri ini adalah undang-undang Islam dan Malaysia boleh isytiharkan sebagai sebuah ‘Negara Islam’, walaupun kesemua hukum Islam belum berjalan pada masa ini,
14.Oleh kerana Kongres PAS ke 18 pada Julai 1972 telah memberi izin dan mandat untuk berunding mengenai penubuhan kerajaan campuran di semua peringkat.
15.Oleh kerana Jawatankuasa Perunding PAS berpuas hati bahawa syarat-syarat dalam masalah ini dapat membawa masalih-mursalah kepada umat Islam di negeri ini,
16.Oleh kerana PAS diakui haknya untuk memperjuangkan komsep ideoligi Islam di dalam kerajaan campuran itu dari semasa kesemasa,
17.Oleh kerana PAS diberi ‘Kementerian’ yang dikira boleh disalorkan konsep Islam melaluinya,
18.Oleh kerana PAS tetap diakui sebagai sebuah partai yang merdeka dan bersendirian, dan bukan juzuk atau unit di dalam partai yang berkuasa As-hab el-Syaukah,
19.Oleh kerana PAS dijamin haknya untuk menentang sebarang apa jua undang-undang dan cadangan yang berlawanan dengan Islam,
20.Oleh kerana tidak ada nas qat’ie atai dzanni yang cukup kuat dengan sepenuhnya mengharamkan,
21.Oleh kerana pucuk pimpinan dan AJK Agung PAS yakin dan percaya bahawa masalah ini dapat dijadikan ‘wasilah’ untuk menolak bahaya, untuk mengangkat kepayahan, dan untuk membawa faedah bagi umat Islam ini,
22.Menimbang dan memikir serta memperhitungkan kesanggupan PAS dan suasana politik yang mengelilingi umat Islam di negari ini sekarang,
Maka saya, selaku Setiausaha Agung PAS berpendapat dan yakin untuk menegaskan bahawa ‘Kerajaan Campuran’ yang di hadapan kita sekarang, adalah ‘harus’ pada hokum syarak dan ianya sudah wajar diterima oleh para perwakilan Kongres Khas pada 21 Disember 1972 ini.
Begitu juga pada tarikh yang sama, Pejabat Agung PAS mengeluarkan kenyataan garis-garis dasar yang diperjuangkan melalui Kerajaan Campuran mengikut persetujuan kedua belah pihak. Kenyataan tersebut ialah:
1..PAS melalui Kerajaan Campuran PERIKATAN-PAS, berazam membentuk negara Malaysia ini menjadi sebuah negeri yang aman, damai, harmonis, mempunyai nilai-nilai moral dan kerohanian. Dengan demikian pembangunan rohani rakyat hendaklah digembeling bersamaan dengan usaha pembangunan lahir yang sedang berjalan dengan pesatnya sekarang, sesuai dengan Islam sebagai agama negara serta prinsip-prinsip rukun negara. Maka nilai-nilai ketuhanan akan menjadi teras dalam usaha-usaha pembangunan dan kemajuan negara.
2..Dalam menuju kesempurnaan prinsip itu, maka PAS dengan kerajaan campuran yang diwujudkan itu memberikan nilai-nilai Islam ke dalam perundangan dan perlembagaan negara.
3..PAS dengan kerajaan campuran itu, bersama melaksanakan dasar ekonomi baru dengan bersungguh-sungguh, jujur dan tidak pilih kasih. Sehingga cita-cita mewujudkan perseimbangan sosial dan ekonomi yang berada dengan yang tidak berada di negara ini, dan cita-cita melenyapkan kemiskinan di kalangan rakyat itu mencapai kejayaan yang cemerlang.
4..PAS dengan kerajaan campuran itu, berazam mewujudkan kebudayaan yang berteraskan kebudayaan Melayu yang tidak berlawanan dengan Islam dalam segala bidang.
5..PAS dengan kerajaan campuran itu, berazam memelihara keselamatan negara dan menghapuskan sebarang ancaman baik dari dalam mahupun dari luar. Untuk ini pertahanan negara akan diperkemaskan dan diperbesarkan sesuai dengan cita-cita untuk mewujudkan kemampuan nasional di bidang pertahanan.
6..PAS dengan kerajaan campuran itu, berazam meneruskan dasar-dasar yang bebas, aktif dan akan terus memperjuangkan konsep pengecualian negara-negara Asia Tenggara bagi menjamin keamanan di rantau ini. Di samping itu akan berusaha mengeratkan lagi hubungan dengan negara-negara sahabat, terutama negara-negara Islam.
Pada tarikh yang sama juga Pejabat Agung PAS menyatakan butir-butir persetujuan yang telah dicapai dan akan ditandatangani apabila Kerajaan Campuran diwujudkan. Butir-butir berikut ialah:
1..Sebuah kementerian akan diberi kepada PAS, iaitu Kementerian Kemajuan Tanah dan Tugas-tugas Khas, yang bertanggungjawab dalam hal ehwal tanah, pembukaan dan kemajuannya. Juga perkara-perkara yang akan ditentukan oleh Perdana Menteri dari semasa ke semasa.
2..Menteri tersebut akan dilantik dengan persetujuan raja-raja menjadi Timbalan Pengerusi Majlis Kebangsaan Hal Ehwal Agama Islam Malaysia.
3..Jawatan-jawatan Timbalan Menteri, Setiausaha Parlimen, Setiausaha Politik dan sebagainya bolehlah dipenuhi setelah Menteri berkenaan berunding dan mendapat persetujuan Perdana Menteri.
4..Perdana Menteri akan menimbang calon-calon yang ditunjukkan oleh PAS bagi menjadi Anggota Dewan Negara bila ada kekosongan.
5..Perdana Menteri akan menimbang pemimpin-pemimpin PAS yang layak untuk menyertai rombongan rasmi keluar negeri yang difikirkan sesuai, perlu dan menasabah.
6..Kerajaan akan menimbang mana-mana ahli PAS yang difikirkan sesuai untuk mengambil bahagian dalam jawatan-jawatan kuasa lembaga dan perbadanan bagi pertimbangan Perdana Menteri.
7..Dua orang anggota Dewan Negeri Kelantan dari parti PERIKATAN yang ditunjukkan oleh partinya akan dilantik menjadi exco negeri.
8..Dua orang anggota Dewan Negeri Kedah dan Terengganu dari parti PAS di tiap-tiap negeri yang ditunjukkan oleh partinya akan dilantik menjadi ahli exco negeri masing-masing.
9..Selama kerajaan campuran PERIKATAN-PAS itu wujud, hendaklah tiada sebarang pertandingan antara PAS dengan PERIKATAN dalam pilihan raya kecil kawasan masing-masing. Kecuali di mana telah dimenangi oleh parti lain, maka perundingan hendaklah diadakan terlebih dahulu.
10.Begitu juga kawasan pilihan raya yang dimenangi oleh PAS dalam pilihan raya umum 1969, tetapi kemudian Yang Berhormat berkenaan terhenti daripada menjadi ahli PAS. Maka sekiranya berlaku pilihan raya kecil di kawasan tersebut, maka satu perundingan hendaklah diadakan. Jika sebarang perundingan tidak tercapai dalam perundingan itu, maka pertandingan seperti biasa bolehlah diadakan.
11.Hendaklah tidak ada sebarang ikatan dan perjanjian untuk menghadapi sebarang pilihan raya umum yang akan datang. Segala sesuatu akan dibincangkan kelak apabila tiba waktunya.
12.Kebebasan anggota-anggota PAS dalam kabinet pusat, exco negeri, parlimen dan Majlis Undangan Negeri untuk membangkang cadangan atau undang-undang yang berlawanan dengan Islam hendaklah terjamin.
13.Sebuah jawatankuasa penyelaras hendaklah ditubuhkan dengan anggota-anggota PAS dan PERIKATAN.
Bukan itu sahaja, PAS telah menyertai kerajaan campuran PAS-PERIKATAN di negeri Kelantan pada 1 Januari 1973. Pengisytiharan dibuat oleh Tun Haji Abdul Razak dan Datuk Mohd Asri pada 28 Disember 1972 di pejabat Perdana Menteri. Penyertaan ini akhirnya membawa PAS menyertai Gabungan Barisan Nasional pada tahun 1974, yang memaksa parti pemerintah itu menukar lambangnya dari ‘kapal layar’ kepada symbol ‘dacing’.
Juga dikatakan, penyertaan PAS dalam kerajaan campuran PAS-PERIKATAN sebenarnya telah mendapat persetujuan ahli-ahli dan pimpinan PAS. Tetapi kemasukannya sebagai komponan BN pada tahun 1974 tersebut tidak mendapat persetujuan dan restu muktamar atau pimpinan PAS yang lain, kecuali Datuk Asri dan beberapa penyokongnya. Hal ini juga diakui oleh Allahyarham Ustaz Amaluddin Darus kepada penulis (Ibnu Hasyim) semasa beliau selalu berulang-alik ke pejabat HARAKAH di Jalan Pahang, di hujung-hujung hayatnya.
Sila ikuti sejarah PAS dari awal dalam http://www.ibnuhasyim.com
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 27
SETELAH Zulkifli Muhammad meninggal dunia, Datuk Mohd Asri secara automatik menjadi Pemangku Timbalan Yang Di Pertua Agung PAS. Walaupun Dr Burhanuddin masih ada, tetapi kerana keuzuran beliau tidak dapat bergiat sama sekali. Akhirnya beliau meninggal dunia, menjadikan Datuk Haji Mohd Asri sebagai Pemangku, dan disahkan sebagai Yang Di Pertua Agung PAS Malaysia.
Ini bermakna sejak pertengahan 1964 teraju penerbangan atau pilot PAS berada di tangan Mohd Asri. Namun malang bagi PAS di Kelantan, jumlah kerusi ADUN yang diperolehi makin menurun. Dari 28 tahun 1959, jadi 21 tahun 1964 dan turun lagi hingga 18 pada tahun 1969. Setelah melalui suasana pilihan raya 1969, berlaku peristiwa 13 Mei, dikuti dengan pengisytiharan darurat, dan lahir Majlis Gerakan Negara (MAGERAN). Maka bermulalah pinang-meminang antara UMNO dan PAS bagi mewujudkan kerajaan campuran.
Upacara istiadat pinang meminang mulanya dijalankan secara bisik berbisik di dalam dan di luar negara. Sehingga berkatalah Saudara Amaluddin Darus yang menjadi Ahli Jawatankuasa Agung PAS di bawah Datuk Asri waktu itu:
“…namun secara rasmi barulah diberitahu, iaitu apabila syarat dan rukunnya telah dibincangkan untuk mengahwinkan PAS dengan PERIKATAN. Tetapi berselindung di balik kata-kata perpaduan dan persefahaman antara Melayu dengan Melayu, iaitu PAS dengan UMNO. Semuanya telah dirundingkan. Datuk Mohd Asri telah tetap menjadi Menteri Kabinet Kerajaan Persekutuan. Jawatankuasa Agung PAS dipanggil bersidang di rumah Datuk Asri Petaling Jaya.”
Dalam mesyuarat AJK Agung tersebut, Amaluddin mengutarakan pandangannya.
1..Rancangan ini adalah perangkap ke arah menghancurkan perjuangan Islam dan PAS sendri di dalam negara ini.
2..Bagaimanapun, kerana perkara ini telah dibincangkan dan tetap dipersetujui awal-awal lagi di luar keputusan AJK Agung. Saya dapat bersetuju pada dasarnya, kerana di Malaysia memang tidak ada sebuah partai politik seperti yang ada, dapat memerintah Kerajaan Pusat tanpa campuran.
3..Kerajaan Campuran PERIKATAN-PAS hendaklah setakat Kerajaan Pusat dan tidak melibatkan Kerajaan Negeri Kelantan.
4..Oleh kerana PAS ialah sebuah partai yang kedua besar pengaruhnya sesudah partai PERIKATAN di Semenanjung, PAS mesti mendapat tidak kurang dari 2 jawatan Menteri, yang mana satu daripadanya hendaklah Menteri Penerangan. Adapun yang satu lagi Menteri apa-apa juapun tidak mengapa.
5.. Datuk Mohd Asri selaku YDP Agung PAS hendaklah tidak menyertai kabinet, yang akan menjadikan beliau berada di awah Tun Abdul Razak yang menjadi PM sebagai Ketua Kabinet. Datuk Asri hendaklah tetap sebagai Menteri Besar Kerajaan PAS Kelantan. Di mana dengan demikian tarafnya sama dengan Tun Razak sebagai seorang Ketua Partai.
6..PAS hendaklah menyusun diri kembali untuk menjadikan dirinya partai Muslimin yang berpolitik, sebagai ganti kepada bersikap seperti partai politik melulu.
7..PAS hendaklah mengemaskan organisasinya, supaya pada masa pilihan raya yang akan datang, akan bertanding lagi bersendirian. Di mana sekiranya ditakdirkan oleh Allah, PAS dapat memenangi sejumlah kerusi di Malaysia Barat dan di Malaysia Timur yang menjadikannya partai terbanyak ahli-ahli di dalam Dewan Rakyat. Maka pada masa itu pembentukan kabinet dan PM sudah tentu menjadi hak PAS untuk bertindak ke arah membentuk sebuah Kerajaan Campuran di mana orang PAS yang menjadi PM Malaysia.
Demikian saranan dan strategi menurut Saudara Amaluddin, bagi membolehkan PAS beroleh jadi PM Malaysia. Tetapi ianya bagaikan menuang air di daun keladi sahaja! PAS yang telah menukar namanya dari Persatuan Islam Se Tanah Melayu kepada Parti Islam Se Malaysia tahun 1971 tetap memakai huruf singkat sebagai PAS. PAS telah mengdakan Mesyuarat Agung Khas pada 21 Desember 1972.
Sehari sebelum Muktamar Khas tersebut, Ustaz Abu Bakar Hamzah selaku Setiausaha Agung PAS waktu itu telah mengeluarkan kenyataan:
Setelah mengkaji sehalus-halusnya sekadar yang terdaya akan nas-nas Quran, nas-nas Sunnah Rasul, dan aqwal fuqahak, di antaranya dari kitab Tafsir Ibnu Kathir, kitab Al-Umm, kitab Siasah Syar’iyah oleh Ibnu Taimuyah, kitab Turuq Hukmiah oleh Ibn Qaiyim, kitab Ashbah Wan-Nadza-ir oleh Imam Sayuti dan kitab Tafsir Fi Dzilal el-Quran oleh Syed Quth, maka saya menegaskan pendapat saya:
1..Memandang betapa perlunya umat Islam di negeri ini bangun berjuang di dalam politik untuk mendapatkan kekuasaan,
2..Memikirkan kesanggupan umat Islam yang belum menjadi pihak berkuasa (As-hab el-Syaukah), maka mereka memilih perjuangan cara perlembagaan menurut undang-undang negeri,
3..Oleh kerana PAS sendiri menerima pilihan raya ala-barat yang dianjurkan oleh kerajaan as-hab el-Syaukah,
4..Oleh kerana PAS taat setia dan menghormati perlembagaan negara dengan mematuhi perintah ‘Pengharaman kalimat Allah-Muhammad’ dan ‘Bulanbintang partinya,
5..Oleh kerana ahli-ahli PAS yang berjaya dalam pilihan raya juga turut mengangkat sumpah dalam majlis-majlis undangan, menurut undang-undang negeri,
6..Oleh kerana Malaysia merupakan sebuah negara yang agama rasminya ialah Islam, walau apapun juga tafsirannya,
7..Memandangkan bahawa perjuangan politik secara ideology Islam di negeri ini adalah ‘halal’ pada sisi undang-undang negeri dan hanya ‘wajib’ pada sisi syariat Islam,
8..Oleh kerana kepala negara bagi Malaysia mestilah dipilih dari antara Raja-raja Melayu semuanya Muslim belaka,
9..Oleh kerana Raja-raja Melayu adalah As-hab el-Syaukah bagi urusan-urusan agama dan majlis undang-undang tidak berhak masuk campur secara langsung ke dalam urusan-urusan tersebut,
10.Oleh kerana kepala negara adalah kuasa melantik hakim-hakim, juri-juri dan suruhanjaya-suruhanjaya bebas,
11.Oleh kerana kepala negara adalah kuasa tertinggi di dalam masa darurat,
12.Oleh kerana kepala negara adalah ketua segala angkatan tentera bagi negeri ini,
13.Oleh kerana ada bukti-bukti sejarah dan ilmiah bahawa undang-undang asas bagi negeri ini adalah undang-undang Islam dan Malaysia boleh isytiharkan sebagai sebuah ‘Negara Islam’, walaupun kesemua hukum Islam belum berjalan pada masa ini,
14.Oleh kerana Kongres PAS ke 18 pada Julai 1972 telah memberi izin dan mandat untuk berunding mengenai penubuhan kerajaan campuran di semua peringkat.
15.Oleh kerana Jawatankuasa Perunding PAS berpuas hati bahawa syarat-syarat dalam masalah ini dapat membawa masalih-mursalah kepada umat Islam di negeri ini,
16.Oleh kerana PAS diakui haknya untuk memperjuangkan komsep ideoligi Islam di dalam kerajaan campuran itu dari semasa kesemasa,
17.Oleh kerana PAS diberi ‘Kementerian’ yang dikira boleh disalorkan konsep Islam melaluinya,
18.Oleh kerana PAS tetap diakui sebagai sebuah partai yang merdeka dan bersendirian, dan bukan juzuk atau unit di dalam partai yang berkuasa As-hab el-Syaukah,
19.Oleh kerana PAS dijamin haknya untuk menentang sebarang apa jua undang-undang dan cadangan yang berlawanan dengan Islam,
20.Oleh kerana tidak ada nas qat’ie atai dzanni yang cukup kuat dengan sepenuhnya mengharamkan,
21.Oleh kerana pucuk pimpinan dan AJK Agung PAS yakin dan percaya bahawa masalah ini dapat dijadikan ‘wasilah’ untuk menolak bahaya, untuk mengangkat kepayahan, dan untuk membawa faedah bagi umat Islam ini,
22.Menimbang dan memikir serta memperhitungkan kesanggupan PAS dan suasana politik yang mengelilingi umat Islam di negari ini sekarang,
Maka saya, selaku Setiausaha Agung PAS berpendapat dan yakin untuk menegaskan bahawa ‘Kerajaan Campuran’ yang di hadapan kita sekarang, adalah ‘harus’ pada hokum syarak dan ianya sudah wajar diterima oleh para perwakilan Kongres Khas pada 21 Disember 1972 ini.
Begitu juga pada tarikh yang sama, Pejabat Agung PAS mengeluarkan kenyataan garis-garis dasar yang diperjuangkan melalui Kerajaan Campuran mengikut persetujuan kedua belah pihak. Kenyataan tersebut ialah:
1..PAS melalui Kerajaan Campuran PERIKATAN-PAS, berazam membentuk negara Malaysia ini menjadi sebuah negeri yang aman, damai, harmonis, mempunyai nilai-nilai moral dan kerohanian. Dengan demikian pembangunan rohani rakyat hendaklah digembeling bersamaan dengan usaha pembangunan lahir yang sedang berjalan dengan pesatnya sekarang, sesuai dengan Islam sebagai agama negara serta prinsip-prinsip rukun negara. Maka nilai-nilai ketuhanan akan menjadi teras dalam usaha-usaha pembangunan dan kemajuan negara.
2..Dalam menuju kesempurnaan prinsip itu, maka PAS dengan kerajaan campuran yang diwujudkan itu memberikan nilai-nilai Islam ke dalam perundangan dan perlembagaan negara.
3..PAS dengan kerajaan campuran itu, bersama melaksanakan dasar ekonomi baru dengan bersungguh-sungguh, jujur dan tidak pilih kasih. Sehingga cita-cita mewujudkan perseimbangan sosial dan ekonomi yang berada dengan yang tidak berada di negara ini, dan cita-cita melenyapkan kemiskinan di kalangan rakyat itu mencapai kejayaan yang cemerlang.
4..PAS dengan kerajaan campuran itu, berazam mewujudkan kebudayaan yang berteraskan kebudayaan Melayu yang tidak berlawanan dengan Islam dalam segala bidang.
5..PAS dengan kerajaan campuran itu, berazam memelihara keselamatan negara dan menghapuskan sebarang ancaman baik dari dalam mahupun dari luar. Untuk ini pertahanan negara akan diperkemaskan dan diperbesarkan sesuai dengan cita-cita untuk mewujudkan kemampuan nasional di bidang pertahanan.
6..PAS dengan kerajaan campuran itu, berazam meneruskan dasar-dasar yang bebas, aktif dan akan terus memperjuangkan konsep pengecualian negara-negara Asia Tenggara bagi menjamin keamanan di rantau ini. Di samping itu akan berusaha mengeratkan lagi hubungan dengan negara-negara sahabat, terutama negara-negara Islam.
Pada tarikh yang sama juga Pejabat Agung PAS menyatakan butir-butir persetujuan yang telah dicapai dan akan ditandatangani apabila Kerajaan Campuran diwujudkan. Butir-butir berikut ialah:
1..Sebuah kementerian akan diberi kepada PAS, iaitu Kementerian Kemajuan Tanah dan Tugas-tugas Khas, yang bertanggungjawab dalam hal ehwal tanah, pembukaan dan kemajuannya. Juga perkara-perkara yang akan ditentukan oleh Perdana Menteri dari semasa ke semasa.
2..Menteri tersebut akan dilantik dengan persetujuan raja-raja menjadi Timbalan Pengerusi Majlis Kebangsaan Hal Ehwal Agama Islam Malaysia.
3..Jawatan-jawatan Timbalan Menteri, Setiausaha Parlimen, Setiausaha Politik dan sebagainya bolehlah dipenuhi setelah Menteri berkenaan berunding dan mendapat persetujuan Perdana Menteri.
4..Perdana Menteri akan menimbang calon-calon yang ditunjukkan oleh PAS bagi menjadi Anggota Dewan Negara bila ada kekosongan.
5..Perdana Menteri akan menimbang pemimpin-pemimpin PAS yang layak untuk menyertai rombongan rasmi keluar negeri yang difikirkan sesuai, perlu dan menasabah.
6..Kerajaan akan menimbang mana-mana ahli PAS yang difikirkan sesuai untuk mengambil bahagian dalam jawatan-jawatan kuasa lembaga dan perbadanan bagi pertimbangan Perdana Menteri.
7..Dua orang anggota Dewan Negeri Kelantan dari parti PERIKATAN yang ditunjukkan oleh partinya akan dilantik menjadi exco negeri.
8..Dua orang anggota Dewan Negeri Kedah dan Terengganu dari parti PAS di tiap-tiap negeri yang ditunjukkan oleh partinya akan dilantik menjadi ahli exco negeri masing-masing.
9..Selama kerajaan campuran PERIKATAN-PAS itu wujud, hendaklah tiada sebarang pertandingan antara PAS dengan PERIKATAN dalam pilihan raya kecil kawasan masing-masing. Kecuali di mana telah dimenangi oleh parti lain, maka perundingan hendaklah diadakan terlebih dahulu.
10.Begitu juga kawasan pilihan raya yang dimenangi oleh PAS dalam pilihan raya umum 1969, tetapi kemudian Yang Berhormat berkenaan terhenti daripada menjadi ahli PAS. Maka sekiranya berlaku pilihan raya kecil di kawasan tersebut, maka satu perundingan hendaklah diadakan. Jika sebarang perundingan tidak tercapai dalam perundingan itu, maka pertandingan seperti biasa bolehlah diadakan.
11.Hendaklah tidak ada sebarang ikatan dan perjanjian untuk menghadapi sebarang pilihan raya umum yang akan datang. Segala sesuatu akan dibincangkan kelak apabila tiba waktunya.
12.Kebebasan anggota-anggota PAS dalam kabinet pusat, exco negeri, parlimen dan Majlis Undangan Negeri untuk membangkang cadangan atau undang-undang yang berlawanan dengan Islam hendaklah terjamin.
13.Sebuah jawatankuasa penyelaras hendaklah ditubuhkan dengan anggota-anggota PAS dan PERIKATAN.
Bukan itu sahaja, PAS telah menyertai kerajaan campuran PAS-PERIKATAN di negeri Kelantan pada 1 Januari 1973. Pengisytiharan dibuat oleh Tun Haji Abdul Razak dan Datuk Mohd Asri pada 28 Disember 1972 di pejabat Perdana Menteri. Penyertaan ini akhirnya membawa PAS menyertai Gabungan Barisan Nasional pada tahun 1974, yang memaksa parti pemerintah itu menukar lambangnya dari ‘kapal layar’ kepada symbol ‘dacing’.
Juga dikatakan, penyertaan PAS dalam kerajaan campuran PAS-PERIKATAN sebenarnya telah mendapat persetujuan ahli-ahli dan pimpinan PAS. Tetapi kemasukannya sebagai komponan BN pada tahun 1974 tersebut tidak mendapat persetujuan dan restu muktamar atau pimpinan PAS yang lain, kecuali Datuk Asri dan beberapa penyokongnya. Hal ini juga diakui oleh Allahyarham Ustaz Amaluddin Darus kepada penulis (Ibnu Hasyim) semasa beliau selalu berulang-alik ke pejabat HARAKAH di Jalan Pahang, di hujung-hujung hayatnya.
Sila ikuti sejarah PAS dari awal dalam http://www.ibnuhasyim.com
Sejarah PAS 26: 1969 Tahun Cabaran.
Sejarah PAS 26: 1969 Tahun Cabaran.
Anggota FRU semasa rusuhan 13 Mei berlaku.
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 26
ADALAH satu cabaran bagi PAS apabila sebelah sayap perjuangannya sudah tiada, iaitu Ustaz Zulkifli Muhammad. Ditambah pula dengan terkulainya sayap yang sebelah lagi, iaitu Professor Dr Burhanuddin. Adalah suatu kezaliman menurut pengkaji-pengkaji politik apabila lapan bulan kemudian setelah kepergian Ustaz Zul, tiba-tiba Dr Burhanuddin telah ditahan di bawah ISA atau Akta Keselamatan Dalam Negeri yang salahgunakan oleh kerajaan PERIKATAN waktu itu. Penahanan tanpa bicara.
Beliau ditahan pada Januari 1965, kerana dituduh terlibat dalam satu komplot menentang kerajaan Malaysia. Di dalam tahanan beliau jatuh sakit, tetapi tidak pula bertambah baik apabila dibebaskan dengan bersyarat pada Mac 1966. Hanya kira-kira 3 tahun kemudian syarat-syarat tersebut telah ditarik balik iatu pada 22 September 1969. Tetapi pada 25 Oktober 1969, Dr Burhanuddin yang masih lagi menjadi Yang Di Pertua Agung PAS telah meninggal dunia kerana keuzuran.
Merenung sejenak tentang pemikiran politik beliau, dari kegiatan, ucapan dan tulisannya, beliau menggunakan isu kemerdekaan dan kebangsaan, tetapi bukan assobiah Melayu sebagai alat untuk mencapai matlamat perjuangannya. Beliau juga pernah menyertai ‘Kaum Muda dan Islah’ atau reformis dalam menyalakan semangat anti penjajahan dan pro kemerdekaan. Buktinya, beliau pernah menyertai satu majlis forum dengan ‘Kaum Tua’ tentang soal ‘jilatan anjing’ di Kota Bharu Kelantan pada tqhun 1937.
Dalam risalahnya, ‘Perjuagan Kita’, beliau menulis:
“Aliran jiwa Kaum Muda menuju kemajuan dan tamadun secara kehendak zaman yang mengandungi apa-apa yang dituntut oleh bangsa dan watan.”
Dikatakan juga ada tanda-tanda yang beliau tidak pula menolak pegangan-pegangan dan amalan Islam yang biasa dianggap di luar penerimaan Kaum Muda. Misalnya, dikatakan ‘mengamal ajaran-ajaran tasauf hasil daripada pengaruh bapanya dan pengaruh pendidikannya di India’. Beliau juga pernah dijemput berucap di Persidangan Pembukaan Kongres Ahli-ahli Tariqat As-Sufiah Seluruh Malaya pada 20 Oktober 1960, di Dewan Bandaran Kuala Lumpur. Begitu juga di Sidang Mesyuarat Agung Persatuan Tariqat As-Sufiah yang pertama pada 3 Jun 1962, tetapi pendaftaran persatuan tersebut telah ditarik balik kemudiannya.
Beliau menyeru:
“Janganlah lemah ahli-ahli Tariqat Sufiah meneruskan jihad di tengah-tengah masyarakat kebendaan yang perlu disiram dengan siraman jiwa tauhid dan sufiah, dan awas, dan jauhkan diri daripada tasauf yang maghrur, tasauf yang dirasuk oleh tipu daya musuh-musuh Islam.”
Beliau menyarankan:
“Dalam meneruskan jihad Tariqat Sufiah ini, susunlah lebih kemas lagi perpaduan dan siarkanlah pelajaran-pelajaran tasauf itu mengikut adap dan akhlak ahli-ahli tasauf. Jangan tiru-tiru ahli fiqah. Biarlah ahli fiqah dengan gelanggangnya! Tetapi ahli tasauf jangan tak bergelanggang, mestilah ada bergerak dalam gelanggangnya. Adakan yayasan dan perguruan tasauf secara zaman ini, jangan jadi pak turut sahaja. Islam membenci pak turut dan taklik buta. Semua ahli tasauf, mestilah betul-betul menjadi al-tabi’in al-‘arifin al-shodiqin.”
Sila rujuk risalah ‘Simposium Tasauf Dan Tariqat’ oleh Pro Dr Burhanuddin terbitan Maktabah Haji Abdullah bin Mohd Nordin Ar-Rawi Pulau Pinang, cetakan pertama 1966. Melihat kepada ucapan-ucapan dan tindakannya, jelaslah bahawa beliau sentiasa dan tetap akan menggunakan apa sahaja persatuan dan gerakan sebagai landasan untuk dakwah dan menyampaikan cita-cita politik Islam. Pada 1969 juga, sebelum berpulangnya Dr Burhanuddin ke rahmatullah, telah diadakan PRU pada 10 Mei.
PAS memenangi 12 kerusi Parlimen atau Dewan Rakyat, iaitu 3 di Kedah, 6 di Kelantan, 2 di Terengganu dan 1 di Perak. Manakala di DUN pula, PAS peroleh 40 kerusi. Iaitu, 1 di Perlis, 8 di Kedah, 19 di Kelantan, 11 di Terengganu dan 1 di Perak. Menurut beberapa analisis politik, kepincangan dalam PERIKATAN mulai jelas dalam pilihan raya 1969. Ia mengalami kemerosotan undi Parlimen, iaitu hanya lebih kurang 40% dari jumlah undi orang bukan Melayu. ‘ Angka 13’ menjadi angka sial bagi MCA, yang hanya perolehi 13 dari 33 kerusi yang diperuntukkan.
Seramai 24 dari calon bukan Melayu telah dirampas oleh parti pembangkang. Undi orang Melayu kepada PERIKATAN juga merosot 54% undi Parlimen. Sementara PAS telah berjaya memperolehi kembali sokongan mereka yang hilang semasa pilihan raya 1964. Pulau Pinang telah dikuasai oleh Parti Gerakan, atau Gerakan Rakyat Malaysia. Kelantan masih tetap di tangan PAS. Kegoncangan berlaku kepada PERIKATAN kerana kemenangan calon-calon Parti Gerakan, DAP (Democratic Action Party), dan PPP (People’s Proggressive Party), ertinya PERIKATAN dan MCAnya telah kecundang.
Parti Buruh telah memulaukan pilihan raya dan dikatakan menghasut pilihan raya supaya gagal. Beberapa keadaan telah timbul sejak bulan April membawa kepada Mei, di mana suasana tegang jelas kelihatan di pantai barat Semenanjung Malaysia. Kerajaan nampaknya cukup sedar betapa PKM (Parti Komunis Malaya) yang bergerak cergas bawah tanah mengambil kesempatan melahirkan suasana itu, bermula dari perarakan-perarakan pada 11 dan 12 Mei 1969. Terus berlanjutan kepada apa yang disebut ‘Peristiwa 13 Mei’.
PM Malaysia atau pemimpin PERIKATAN masa itu dalam bukunya ’13 Mei Sesudah dan Sebelumnya’ meletakkan keseluruhan kesalahan berpunca dari tindakan dan ucapan parti-parti pembangkang termasuk PAS. Tulisan itu dijawab oleh Abu Bakar Hamzah dalam bukunya, ‘Ilham 13 Mei – Gayung Bersambut Kata Berjawab, Terkilat Ikan Jala Pun Tiba’ terbitan di Kelantan. Beliau menolak tuduhan melulu tersebut, yang menyebabkan PERIKATAN walaupun menang tetapi terasa kalah. Kalah kerana sukar membentuk kerajaan di Selangor dan Perak.
Kesesakan jalanraya di KL semasa 13 Mei.
Ada juga penulis yang mengatakan:
“Peristiwa menunjuk perasaan ketidakpuasan di kalangan orang-orang Melayu. Mereka merasa bahawa mereka telah memberi banyak keistimewaan kepada orang-orang bukan Melayu.” Sila rujuk Harold Crouch, Lee Kam Hing, Michael Ong: ‘Malaysian Politics And The 1978 Election’.
Kerajaan sendiri telah menerbitkan buku, ‘Tragedi 13 Mei’, satu laporan dari Majlis Gerakan Negara bertindak sebagai badan pemerintah, yang menjalankan pemerintahan.
Tetapi menurut Amaluddin Darus:
“Pada hemat saya, seluruh keadaan yang terjadi adalah didalangi oleh komunis tanpa disedari oleh sebahagian orang. Tetapi segala peluang yang mendedahkan kesempatan kepada komunis itu sendiri ialah kerana kelemahan-kelemahan dari system pemerintahan dan system social ekonomi yang dijunjung tinggi oleh Parti PERIKATAN dan terus dipertahankan sebagai sebaik-baik system yang ada di dunia ini.”
Pemerintahan berparlimen telah kembali dijalankan di Malaysia tahun 1971, dengan mengadakan beberapa pindaan kepada Perlembagaan Malaysia. Menurut Amaluddin Darus lagi, sebenarnya penyakit yang dihadapi oleh masyarakat Malaysia adalah lain dari apa yang difikirkan oleh pemimpin-pemimpin UMNO. Mereka tidak dapat melihat dan tidak mahu ubatnya. Mereka membalut dengan plaster tempat yang disangka punca penyakit, tetapi membiarkan penyakit sebenarnya hidup subur dan dipelihara.
Penyakit tersebut adalah api perkauman, kemiskinan, rasuah, tidak memberi kesedaran kepada rakyat tetapi menghibur mereka dengan lamunan kata-kata yang enak. Membiarkan rakyat berdendang berdansa ke arah kejatuhan moral, merebaknya putus asa dan kejadian jenayah. Jadi tidak hairanlah jika ada pemimpin UMNO yang mengatakan:
“Biarlah secara terus terang saya berkata, generasi yang ada sekarang termasuk saya sendiri dan juga mereka yang berada di university adalah berfikir secara perkauman, masih berfaham perkauman.” Lihat ucapan Tun Dr Ismail dalam Utusan Melayu 17 Julai 1969.
Apabila Malaysia kembali ke demokrasi berparlimen, Tunku Abdul Rahman melepaskan jawatan Perdana Menteri dan diganti oleh Tun Abdul Razak bin Hussain. Tun Abdul Razak cuba mengekal dan memperluaskan idea permaufakatan sebagaimana yang wujud dalam Parti PERIKATAN dulu, iaitu membentuk formula Barisan Nasional (BN) yang diwakili oleh setiap kaum. Di dalam BN, beberapa parti baru telah dimasukkan dengan tujuan menguatkan kedudukan parti kerajaan menentang parti pembangkang.
Di Semenanjung Malaysia, BN adalah terdiri dari UMNO-MCA-MIC, Gerakan dan PPP. Di Sabah pula, terdiri Sabah United People’s Party atau Berjaya dan USNO atau United Sabah National Organization. Di Sarawak terdiri Parti Pesaka Bumiputera Bersatu (PBS), Iban Sarawak National Party (SNAP) dan Chinese Sarawak United People’s Party (SUPP). PAS juga turut menganggotai BN, tetapi kemudiannya menarik diri atau pun ditendang keluar.
Tahun 1986, Parti Bersatu Sabah atau PBS telah menyertai BN, tetapi kemudiannya menarik diri menjelang pilihan raya 1990. Objektif utama BN ialah untuk menambah perwakilan dari semua peringkat masyarakat dengan cara membawa masuk parti-parti yang menag ke dalam Kerajaan Pusat. Ini jelas dengan kemasukan Parti Gerakan yang menguasai Negeri Pulau Pinang, PAS yang menguasai Kelantan dan PPP yang menguasai Majlis Perbandaran Ipoh (Ipoh Municipal Cauncil).
Pembentukan BN ini jelas menguntungkan pihak kerajaan yang telah berjaya memukul teruk lawan-lawannya seperti dalam PRU 1974. Dalam PRU tersebut BN dapat 104 dari 114 kerusi Parlimen yang dipertandingkan.di Semenanjung Malaysia dan 31 dari 40 kerus Parlimen di Sabah Sarawak. Apakah keuntungan ini membawa manfaat kepada agama dan perjuangan Islam?
Buku terbitan Majlis Gerakan Negara
Anggota FRU semasa rusuhan 13 Mei berlaku.
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 26
ADALAH satu cabaran bagi PAS apabila sebelah sayap perjuangannya sudah tiada, iaitu Ustaz Zulkifli Muhammad. Ditambah pula dengan terkulainya sayap yang sebelah lagi, iaitu Professor Dr Burhanuddin. Adalah suatu kezaliman menurut pengkaji-pengkaji politik apabila lapan bulan kemudian setelah kepergian Ustaz Zul, tiba-tiba Dr Burhanuddin telah ditahan di bawah ISA atau Akta Keselamatan Dalam Negeri yang salahgunakan oleh kerajaan PERIKATAN waktu itu. Penahanan tanpa bicara.
Beliau ditahan pada Januari 1965, kerana dituduh terlibat dalam satu komplot menentang kerajaan Malaysia. Di dalam tahanan beliau jatuh sakit, tetapi tidak pula bertambah baik apabila dibebaskan dengan bersyarat pada Mac 1966. Hanya kira-kira 3 tahun kemudian syarat-syarat tersebut telah ditarik balik iatu pada 22 September 1969. Tetapi pada 25 Oktober 1969, Dr Burhanuddin yang masih lagi menjadi Yang Di Pertua Agung PAS telah meninggal dunia kerana keuzuran.
Merenung sejenak tentang pemikiran politik beliau, dari kegiatan, ucapan dan tulisannya, beliau menggunakan isu kemerdekaan dan kebangsaan, tetapi bukan assobiah Melayu sebagai alat untuk mencapai matlamat perjuangannya. Beliau juga pernah menyertai ‘Kaum Muda dan Islah’ atau reformis dalam menyalakan semangat anti penjajahan dan pro kemerdekaan. Buktinya, beliau pernah menyertai satu majlis forum dengan ‘Kaum Tua’ tentang soal ‘jilatan anjing’ di Kota Bharu Kelantan pada tqhun 1937.
Dalam risalahnya, ‘Perjuagan Kita’, beliau menulis:
“Aliran jiwa Kaum Muda menuju kemajuan dan tamadun secara kehendak zaman yang mengandungi apa-apa yang dituntut oleh bangsa dan watan.”
Dikatakan juga ada tanda-tanda yang beliau tidak pula menolak pegangan-pegangan dan amalan Islam yang biasa dianggap di luar penerimaan Kaum Muda. Misalnya, dikatakan ‘mengamal ajaran-ajaran tasauf hasil daripada pengaruh bapanya dan pengaruh pendidikannya di India’. Beliau juga pernah dijemput berucap di Persidangan Pembukaan Kongres Ahli-ahli Tariqat As-Sufiah Seluruh Malaya pada 20 Oktober 1960, di Dewan Bandaran Kuala Lumpur. Begitu juga di Sidang Mesyuarat Agung Persatuan Tariqat As-Sufiah yang pertama pada 3 Jun 1962, tetapi pendaftaran persatuan tersebut telah ditarik balik kemudiannya.
Beliau menyeru:
“Janganlah lemah ahli-ahli Tariqat Sufiah meneruskan jihad di tengah-tengah masyarakat kebendaan yang perlu disiram dengan siraman jiwa tauhid dan sufiah, dan awas, dan jauhkan diri daripada tasauf yang maghrur, tasauf yang dirasuk oleh tipu daya musuh-musuh Islam.”
Beliau menyarankan:
“Dalam meneruskan jihad Tariqat Sufiah ini, susunlah lebih kemas lagi perpaduan dan siarkanlah pelajaran-pelajaran tasauf itu mengikut adap dan akhlak ahli-ahli tasauf. Jangan tiru-tiru ahli fiqah. Biarlah ahli fiqah dengan gelanggangnya! Tetapi ahli tasauf jangan tak bergelanggang, mestilah ada bergerak dalam gelanggangnya. Adakan yayasan dan perguruan tasauf secara zaman ini, jangan jadi pak turut sahaja. Islam membenci pak turut dan taklik buta. Semua ahli tasauf, mestilah betul-betul menjadi al-tabi’in al-‘arifin al-shodiqin.”
Sila rujuk risalah ‘Simposium Tasauf Dan Tariqat’ oleh Pro Dr Burhanuddin terbitan Maktabah Haji Abdullah bin Mohd Nordin Ar-Rawi Pulau Pinang, cetakan pertama 1966. Melihat kepada ucapan-ucapan dan tindakannya, jelaslah bahawa beliau sentiasa dan tetap akan menggunakan apa sahaja persatuan dan gerakan sebagai landasan untuk dakwah dan menyampaikan cita-cita politik Islam. Pada 1969 juga, sebelum berpulangnya Dr Burhanuddin ke rahmatullah, telah diadakan PRU pada 10 Mei.
PAS memenangi 12 kerusi Parlimen atau Dewan Rakyat, iaitu 3 di Kedah, 6 di Kelantan, 2 di Terengganu dan 1 di Perak. Manakala di DUN pula, PAS peroleh 40 kerusi. Iaitu, 1 di Perlis, 8 di Kedah, 19 di Kelantan, 11 di Terengganu dan 1 di Perak. Menurut beberapa analisis politik, kepincangan dalam PERIKATAN mulai jelas dalam pilihan raya 1969. Ia mengalami kemerosotan undi Parlimen, iaitu hanya lebih kurang 40% dari jumlah undi orang bukan Melayu. ‘ Angka 13’ menjadi angka sial bagi MCA, yang hanya perolehi 13 dari 33 kerusi yang diperuntukkan.
Seramai 24 dari calon bukan Melayu telah dirampas oleh parti pembangkang. Undi orang Melayu kepada PERIKATAN juga merosot 54% undi Parlimen. Sementara PAS telah berjaya memperolehi kembali sokongan mereka yang hilang semasa pilihan raya 1964. Pulau Pinang telah dikuasai oleh Parti Gerakan, atau Gerakan Rakyat Malaysia. Kelantan masih tetap di tangan PAS. Kegoncangan berlaku kepada PERIKATAN kerana kemenangan calon-calon Parti Gerakan, DAP (Democratic Action Party), dan PPP (People’s Proggressive Party), ertinya PERIKATAN dan MCAnya telah kecundang.
Parti Buruh telah memulaukan pilihan raya dan dikatakan menghasut pilihan raya supaya gagal. Beberapa keadaan telah timbul sejak bulan April membawa kepada Mei, di mana suasana tegang jelas kelihatan di pantai barat Semenanjung Malaysia. Kerajaan nampaknya cukup sedar betapa PKM (Parti Komunis Malaya) yang bergerak cergas bawah tanah mengambil kesempatan melahirkan suasana itu, bermula dari perarakan-perarakan pada 11 dan 12 Mei 1969. Terus berlanjutan kepada apa yang disebut ‘Peristiwa 13 Mei’.
PM Malaysia atau pemimpin PERIKATAN masa itu dalam bukunya ’13 Mei Sesudah dan Sebelumnya’ meletakkan keseluruhan kesalahan berpunca dari tindakan dan ucapan parti-parti pembangkang termasuk PAS. Tulisan itu dijawab oleh Abu Bakar Hamzah dalam bukunya, ‘Ilham 13 Mei – Gayung Bersambut Kata Berjawab, Terkilat Ikan Jala Pun Tiba’ terbitan di Kelantan. Beliau menolak tuduhan melulu tersebut, yang menyebabkan PERIKATAN walaupun menang tetapi terasa kalah. Kalah kerana sukar membentuk kerajaan di Selangor dan Perak.
Kesesakan jalanraya di KL semasa 13 Mei.
Ada juga penulis yang mengatakan:
“Peristiwa menunjuk perasaan ketidakpuasan di kalangan orang-orang Melayu. Mereka merasa bahawa mereka telah memberi banyak keistimewaan kepada orang-orang bukan Melayu.” Sila rujuk Harold Crouch, Lee Kam Hing, Michael Ong: ‘Malaysian Politics And The 1978 Election’.
Kerajaan sendiri telah menerbitkan buku, ‘Tragedi 13 Mei’, satu laporan dari Majlis Gerakan Negara bertindak sebagai badan pemerintah, yang menjalankan pemerintahan.
Tetapi menurut Amaluddin Darus:
“Pada hemat saya, seluruh keadaan yang terjadi adalah didalangi oleh komunis tanpa disedari oleh sebahagian orang. Tetapi segala peluang yang mendedahkan kesempatan kepada komunis itu sendiri ialah kerana kelemahan-kelemahan dari system pemerintahan dan system social ekonomi yang dijunjung tinggi oleh Parti PERIKATAN dan terus dipertahankan sebagai sebaik-baik system yang ada di dunia ini.”
Pemerintahan berparlimen telah kembali dijalankan di Malaysia tahun 1971, dengan mengadakan beberapa pindaan kepada Perlembagaan Malaysia. Menurut Amaluddin Darus lagi, sebenarnya penyakit yang dihadapi oleh masyarakat Malaysia adalah lain dari apa yang difikirkan oleh pemimpin-pemimpin UMNO. Mereka tidak dapat melihat dan tidak mahu ubatnya. Mereka membalut dengan plaster tempat yang disangka punca penyakit, tetapi membiarkan penyakit sebenarnya hidup subur dan dipelihara.
Penyakit tersebut adalah api perkauman, kemiskinan, rasuah, tidak memberi kesedaran kepada rakyat tetapi menghibur mereka dengan lamunan kata-kata yang enak. Membiarkan rakyat berdendang berdansa ke arah kejatuhan moral, merebaknya putus asa dan kejadian jenayah. Jadi tidak hairanlah jika ada pemimpin UMNO yang mengatakan:
“Biarlah secara terus terang saya berkata, generasi yang ada sekarang termasuk saya sendiri dan juga mereka yang berada di university adalah berfikir secara perkauman, masih berfaham perkauman.” Lihat ucapan Tun Dr Ismail dalam Utusan Melayu 17 Julai 1969.
Apabila Malaysia kembali ke demokrasi berparlimen, Tunku Abdul Rahman melepaskan jawatan Perdana Menteri dan diganti oleh Tun Abdul Razak bin Hussain. Tun Abdul Razak cuba mengekal dan memperluaskan idea permaufakatan sebagaimana yang wujud dalam Parti PERIKATAN dulu, iaitu membentuk formula Barisan Nasional (BN) yang diwakili oleh setiap kaum. Di dalam BN, beberapa parti baru telah dimasukkan dengan tujuan menguatkan kedudukan parti kerajaan menentang parti pembangkang.
Di Semenanjung Malaysia, BN adalah terdiri dari UMNO-MCA-MIC, Gerakan dan PPP. Di Sabah pula, terdiri Sabah United People’s Party atau Berjaya dan USNO atau United Sabah National Organization. Di Sarawak terdiri Parti Pesaka Bumiputera Bersatu (PBS), Iban Sarawak National Party (SNAP) dan Chinese Sarawak United People’s Party (SUPP). PAS juga turut menganggotai BN, tetapi kemudiannya menarik diri atau pun ditendang keluar.
Tahun 1986, Parti Bersatu Sabah atau PBS telah menyertai BN, tetapi kemudiannya menarik diri menjelang pilihan raya 1990. Objektif utama BN ialah untuk menambah perwakilan dari semua peringkat masyarakat dengan cara membawa masuk parti-parti yang menag ke dalam Kerajaan Pusat. Ini jelas dengan kemasukan Parti Gerakan yang menguasai Negeri Pulau Pinang, PAS yang menguasai Kelantan dan PPP yang menguasai Majlis Perbandaran Ipoh (Ipoh Municipal Cauncil).
Pembentukan BN ini jelas menguntungkan pihak kerajaan yang telah berjaya memukul teruk lawan-lawannya seperti dalam PRU 1974. Dalam PRU tersebut BN dapat 104 dari 114 kerusi Parlimen yang dipertandingkan.di Semenanjung Malaysia dan 31 dari 40 kerus Parlimen di Sabah Sarawak. Apakah keuntungan ini membawa manfaat kepada agama dan perjuangan Islam?
Buku terbitan Majlis Gerakan Negara
Sejarah PAS 25: Masalah Singapura.
Sejarah PAS 25: Masalah Singapura.
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 25
ADALAH tidak memeranjatkan bagi yang mengerti perkembangan politik, apabila dengan tiba-tiba sahaja pada 27 Mei 1961, Perdana Menteri Malaya meledakkan satu projek baru yang dikatakan kepada orang Melayu, bahawa ianya adalah ‘Melayu Raya’. Tetapi bukanlah ‘Melayu Raya’ seperti yang dimaksudkan oleh Dr Burhanuddin merangkumi Gugusan Kepulauan Melayu. Ia akhirnya dikenal dengan persekutuan Malaysia yang diwujudkan pada 16 September 1963.
Walaupun ‘Melayu Raya’ menurut Perdana Menteri atau Malaysian itu adalah projek Malaya dengan kerjasama Inggeris untuk menggabungkan Federation of Malaya, Singapura, North Borneo atau Sabah, Sarawak dan juga Brunei, tetapi sebenarnya adalah projek Inggeris. Ini dapat dilihat apabila matawang di semua negeri tanah jajahan Inggeris telah disatukan. Juga dalam abad ke 19, Lord Brassey seorang pengarah North Borneo Campany telah mengemukakan kepada kerajaan Inggeris untuk menggabungkan semua negeri-negeri Melayu, dengan menubuhkan satu jajahan Inggeris yang besar.
Tetapi ianya dibantah oleh kebanyakan pemegang-pemegang saham dari syarikat-syarikat Inggeris yang berkepentingan di daerah ini. Hasrat yang telah lama dipendamkan oleh Inggeris, tiba-tiba muncul kembali melalui lidah Perdana Menteri Malaya, tentulah ada sebabnya. Pada waktu itu peperangan di Indochina tidak menampakkan kekalahan pihak komunis. Perkembangan dan persiapan PKM (Parti Komunis Malaya) di bawah pimpinan Ching Peng kian bertambah di kawasan Betong, Utara Semenanjung, makin meluas di Malaya dan Singapura.
Dengan ini kedudukan Singapura dari segi politik perlu dikaji kembali oleh Inggeris, selewat-lewatnya pada Jun 1963, yang member makna bahawa Inggeris hendaklah memerdekan Singapura dengan segera. Indonesia pula dengan kelengkapan tentera Rusia terus memperhebatkan kempen mendapatkan kembali Irian Barat dari penjajahan Belanda. Jika ini berjaya, maka perhatian Indonesia dijangka akan tertumpu pula ke Kalimantan Utara. Filipina juga dikatakan akan mencuba menguasai North Borneo tersebut.
Memang politik Inggeris dikatakan bersedia memerdekakan tanah jajahannya, asal saja semua peraturan yang dibuat tetap melindungi kepentingan ekonominya. Untuk memerdekakan Sabah, Sarawak dan Brunei sahaja, dibimbang masuknya pengaruh komunis di kalangan orang-orang Cina Sarawak yang memang sudahpun ada pengaruhnya. Maka kerana inilah pihak Inggeris perlu berkerjasama dengan Federal of Malaya yang ternyata begitu jujur menjaga kepentingan-kepentingan ekonomi mereka di Malaya, dan memang setia kepada kebudayaan serta perundangan mereka untuk mengambil alih tugas-tugas penjajah atau menjadi talibarut penjajah tersebut, sebelum terjadi sesuatu yang akan merugikan mereka kelak.
Pada mulanya Indonesia tidak menentang kerana ‘Malaysia’ yang dicadangkan itu adalah negeri-negeri jajahan Inggeris sahaja. Indonesia tidak campur tangan, seperti tidak campur-tangannya dalam persoalan di Pulau Timor-timor yang diperintah oleh Portugis waktu itu. Kemudian dengan tiba-tiba sahaja Indonesia menyerang gagasan Malaysia dan menuduh sebagai ‘nekolin’ atau ‘new colonial’ (penjajahan baru), dan berazam ‘mengganyang’ Malaysia.
Ada yang menganalisis, tindakan Presiden Soekarno dari Indonesia itu didorong oleh golongan komunis yang merencanakan rampas-kuasa di Indonesia apabila berlaku pertempuran dengan Malaysia, di samping perjuangannya merebut Irian Barat. Saudara Amaluddin Darus sendiri pada dasarnya adalah menyokong gagasan Malaysia kerana dalam tahun 1957/1958, beliau telah mengusulkan dalam Mesyuarat Agung PAS supaya mendesak Kerajaan Persekutuan mempengaruhi Inggeris menyerahkan negeri-negeri Kalimantan Utara termasuk Singapura digabungkan ke dalam Federation of Malaya. Usul tersebut diterima oleh PAS.
Kerajaan PAS Kelantan juga telah mengambil tindakan undang-undang menuntut supaya mahkamah supaya mahkamah mengisytiharkan Malaysia Act tidak sah pada 10 September 1963. Kelantan bertindak demikian adalah kerana projek Malaysia dibuat cuma dengan perundingan 5 negara iaitu Malaya, North Borneo, Sarawak, Singapura dan Brunei, tanpa berunding dengan kerajaan negeri Kelantan. Malaya cuma satu unit dari perundingan tersebut, sedangkan sebenarnya terdiri dari 11 unit negeri-negerinya, termasuk Kelantan.
Bagi negeri Kelantan, Malaysia adalah satu bentuk persekutuan yang longgar dibandingkan dengan Federatian of Malaya. Contohnya seperti perjanjian tentang agama, kerakyatan dan lain-lain. Malaysia telah berjaya ditubuhkan tanpa Brunei, yang tidak jadi menyertainya. Tetapi secara mendadak, tiba-tiba Singapura dikeluarkan dari Persekutuan Malaysia. Sidang parlimen dijadualkan pada 9 Ogos 1965, pemberitahuan hanya dibuat melalui telegram kepada ahli-ahli Dewan Rakyat dan Dewan Negara.
Pagi itu persidangan Dewan Rakyat dimulakan tanpa ahli-ahli dari Singapura. Tunku Abdul Rahman PM Malaysia waktu itu membentangkan perkara pemisahan Singapura dari Malaysia. Persidangan berlarutan hingga pukul 1.00 pagi 10 Ogos dan disambung oleh Dewan Negara hingga hamper menjelang subuh barulah ditangguhkan. Maka luluslah undang-undang yang memisahkan Singapura dari Malaysia. Saudara Amaluddin Darus dari PAS memberi undi setuju di dalam Dewan Negara.
Beliau menulis dalam bukunya ‘Lintasan Politik Malaysia’, katanya:
“Saya sungguh tidak mengerti mengapa Tunku mengambil keputusan mengeluarkan Singapura dan mengapa pula Datuk Mohd Asri sudah menyokong dan mengarahkan ahli-ahli PAS di parlimen supaya menyokong pemisahan yang tersebut tanpa sebarang perbincangan. Kesilapan besar yang telah terjadi adalah mempunyai akibat yang berlanjutan, dan sangat-sangat dikesali.”
Tan Sri Syed Jaafar Albar, Setiausaha Agung UMNO ketika itu telah meletak jawatan sebagai bantahan. Seorang ahli Dewan Negara dari PERIKATAN, Tuan Haji M.Said dari Kuala Kangsar Perak yang tidak hadir dalam mesyuarat Dewan Negara itu mengirim telegram tanda tidak setuju dan membantah. Sedangkan Amaluddin Darus sendiri berpendapat, dari segi sejarah Singapura sendiri adalah milik bangsa Melayu. Dari sudut ilmu alam juga terletak di tengah-tengah Kepulauan Melayu. Begitu juga dari sudut politik dan ekonomi.
Menurut beliau lagi, memang sejak dari mula lagi, pemimpin-pemimpin UMNO tidak mahukan Singapura bersama Malaya. Malah sebelum tahun 1960 lagi Lee Kuan Yew, David Marshall dan Tun Lim Yew Hock telah menghendaki supaya Singapura dapat bercantum dengan Malaysia, tetapi Tunku Abdul Rahman tidak pernah mengindahkan. UMNO satu pertubuhan kebangsaan, yang dipimpin oleh orang-orang kebangsaan telah begitu takut dengan Singapura.
Pada hal menurut Amaluddin lagi, yang dikatakan nasionalis itu adalah mereka yang mengenal bangsanya, tanahair serta sejarahnya, di mana mereka memperjuangkan hak-hak mereka dari segi politik, ekonomi dan tetap berpandu kepada ajaran mereka sebelum dijajah. Tetapi UMNO tidak menghendaki sebahagian dari tanahair bangsa Melayu semata-mata kerana takut kepada jumlah penduduk Cina Singapura yang nanti akan menghilangkan perimbangan penduduk dan pengundi menurut kaum.
(Sila lihat statistic penduduk Malaya tanpa Singapura 1947, penduduk Malaysia termasuk Singapura 1963 dan Malaysia tanpa Singapura 1970 menurut kaum, dalam buku ‘Personaliti Perkahwinan’ oleh Ibnu Hasyim, terbitan GG Edar 1992).
Apabila Malaysia terpaksa ditubuhkan untuk mengimbangi keramaian keturunan Cina, maka ditentukan perwakilan dari Singapura di dalam parlimen hanya seramai 17 orang sahaja, iaitu 15 di Dewan Rakyat dan 2 di Dewan Negara. Menurutnya lagi, pemisahan Singapura dari lingkungan politik Malaysia adalah berpunca dari sebab-sebab politik perkauman, perlembagaan, kewangan dan pertentangan tokoh kepimpinan Cina antara Lee Kuan Yew dengan Tun Tan Siew Sin yang mengetuai MCA.
Menurutnya lagi pemisahan Singapura adalah satu langkah yang gopoh, untuk selamat buat sementara. Singapura akan berpisah sebagai negara berdaulat di tengah alam Melayu adalah sama seperti Istael di tengah-tengah alam Arab, malah lebih hebat lagi. Sebuah pulau kecil yang tidak cukup tanah untuk didiami dan tidak ada bahan mentah, pasti akan bergerak liar menguasai negara-negara sekelilingnya, demi kehidupan ekonominya. Perkembangan penduduknya akan menyebabkan ia terpaksa mencampuri politik negara-negara lain untuk kehidupan politiknya.
Singapura yang berasingan sekarang ini, tidaklah menjamin akan menyenangkan Malaysia khasnya, samada dari segi politik, ekonomi dan social. Sebagai penyelesaiannya Saudara Amaluddin menyarankan:
“Sebelum Malaysia wujud saya pernah memberi ceramah kepada orang-orang Melayu di Singapura, di mana dalam ceramah saya telah saya nyatakan bahawa PAS di Singapura tidak akan berpeluang memerintah Singapura, sekalipun PAS memasuki 100 kali pilihan raya di Singapura. Justeru kerana itu tugas utama bagi PAS Singapura ialah dakwah mengIslamkan manusia di Singapura.”
Kini PAS sudah tiada lagi di Singapura. Maka menurut penulis sebuah gerakan Islam perlu diwujudkan atau jika sudah ada perlu digerakkan di Singapura. Hubungan mereka dengan gerakan-gerakan Islam se dunia perlu dieratkan. Barulah tugas-tugas ‘dakwah mengIslamkan manusia di Singapura’ boleh dilaksanakan. Pendekatan dakwahnya hendaklah sesuai dengan suasana penduduk Singapura yang berbagai kaum itu sendiri.
Tidak boleh seperti yang difahamkan oleh sebilangan nasionalis-nasionalis Melayu, ‘peluk Islam’ dikatakan ‘masuk Melayu’, sedangkan dari sudut sejarah orang Cina dan India lebih dulu masuk Islam dari orang Melayu. Apalagi bila dilihat jumlah penduduk Islam di negara China sekarang melebihi dari semua penduduk pelbagai kaum di Malaysia dan Singapura. Apalagi juga, bila seseorang bukan Melayu yang memeluk Islam di Malaysia telah di’bin atau binti’kan kepada ‘Abdullah’, maka terputuslah salsilah keturunan dan asal usul yang sangat-sangat dipertahankan.
Mungkin inilah juga sebabnya, ramai orang-orang Cina yang masuk Islam atau sejak datang dari negara China pun sudah Islam di Malaya, tetapi tidak dapat dikesan, seolah-olah tiada. Yang tinggal hanya ‘baba & nyonya’ Melaka yang mungkin boleh jadi Melayu, tetapi tidak disebut Melayu kerana enggan bertukar agama. Mereka boleh diterima oleh masyarakat Melayu Islam kerana masyarakat Melayu mengamalkan pegangan Islam ‘tiada paksaan dalam beragama.’
Kenapa tidak dapat dikesan bangsa Cina yang masuk Islam ini? Pada saya, adalah kerana sikap me’Melayu’kan orang bukan Melayu yang masuk Islam. Bangsa mereka larut dalam bangsa Melayu, menyebabkan hilang identity asal mereka. Itu, satu kesilapan yang perlu diperbetulkankan, kerana PAS kini, sangat perlu pemimpinnya dari kalangan orang Cina!
Sila ikuti sejarah PAS dari awal dalam http://www.ibnuhasyim.com 1.. Wednesday, May 2, 2007 Sejarah PAS 1: Muqaddimah Kesinambungan 2..Wednesday, May 2, 2007 Sejarah PAS 2: Siasah Ulama 3..Friday, May 4, 2007 Sejarah PAS 3: Tikaman Tersirat. 4..Friday, May 4, 2007 Sejarah PAS 4: Nama & Rahsia Siasah5..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 5: PAS Bebas Lepas. 6..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 6: Bersama Kebangkitan Islam 7..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 7: Di Bawah Dr Abbas 8..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 8: Bermula Dengan Tangan Terbuka
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 25
ADALAH tidak memeranjatkan bagi yang mengerti perkembangan politik, apabila dengan tiba-tiba sahaja pada 27 Mei 1961, Perdana Menteri Malaya meledakkan satu projek baru yang dikatakan kepada orang Melayu, bahawa ianya adalah ‘Melayu Raya’. Tetapi bukanlah ‘Melayu Raya’ seperti yang dimaksudkan oleh Dr Burhanuddin merangkumi Gugusan Kepulauan Melayu. Ia akhirnya dikenal dengan persekutuan Malaysia yang diwujudkan pada 16 September 1963.
Walaupun ‘Melayu Raya’ menurut Perdana Menteri atau Malaysian itu adalah projek Malaya dengan kerjasama Inggeris untuk menggabungkan Federation of Malaya, Singapura, North Borneo atau Sabah, Sarawak dan juga Brunei, tetapi sebenarnya adalah projek Inggeris. Ini dapat dilihat apabila matawang di semua negeri tanah jajahan Inggeris telah disatukan. Juga dalam abad ke 19, Lord Brassey seorang pengarah North Borneo Campany telah mengemukakan kepada kerajaan Inggeris untuk menggabungkan semua negeri-negeri Melayu, dengan menubuhkan satu jajahan Inggeris yang besar.
Tetapi ianya dibantah oleh kebanyakan pemegang-pemegang saham dari syarikat-syarikat Inggeris yang berkepentingan di daerah ini. Hasrat yang telah lama dipendamkan oleh Inggeris, tiba-tiba muncul kembali melalui lidah Perdana Menteri Malaya, tentulah ada sebabnya. Pada waktu itu peperangan di Indochina tidak menampakkan kekalahan pihak komunis. Perkembangan dan persiapan PKM (Parti Komunis Malaya) di bawah pimpinan Ching Peng kian bertambah di kawasan Betong, Utara Semenanjung, makin meluas di Malaya dan Singapura.
Dengan ini kedudukan Singapura dari segi politik perlu dikaji kembali oleh Inggeris, selewat-lewatnya pada Jun 1963, yang member makna bahawa Inggeris hendaklah memerdekan Singapura dengan segera. Indonesia pula dengan kelengkapan tentera Rusia terus memperhebatkan kempen mendapatkan kembali Irian Barat dari penjajahan Belanda. Jika ini berjaya, maka perhatian Indonesia dijangka akan tertumpu pula ke Kalimantan Utara. Filipina juga dikatakan akan mencuba menguasai North Borneo tersebut.
Memang politik Inggeris dikatakan bersedia memerdekakan tanah jajahannya, asal saja semua peraturan yang dibuat tetap melindungi kepentingan ekonominya. Untuk memerdekakan Sabah, Sarawak dan Brunei sahaja, dibimbang masuknya pengaruh komunis di kalangan orang-orang Cina Sarawak yang memang sudahpun ada pengaruhnya. Maka kerana inilah pihak Inggeris perlu berkerjasama dengan Federal of Malaya yang ternyata begitu jujur menjaga kepentingan-kepentingan ekonomi mereka di Malaya, dan memang setia kepada kebudayaan serta perundangan mereka untuk mengambil alih tugas-tugas penjajah atau menjadi talibarut penjajah tersebut, sebelum terjadi sesuatu yang akan merugikan mereka kelak.
Pada mulanya Indonesia tidak menentang kerana ‘Malaysia’ yang dicadangkan itu adalah negeri-negeri jajahan Inggeris sahaja. Indonesia tidak campur tangan, seperti tidak campur-tangannya dalam persoalan di Pulau Timor-timor yang diperintah oleh Portugis waktu itu. Kemudian dengan tiba-tiba sahaja Indonesia menyerang gagasan Malaysia dan menuduh sebagai ‘nekolin’ atau ‘new colonial’ (penjajahan baru), dan berazam ‘mengganyang’ Malaysia.
Ada yang menganalisis, tindakan Presiden Soekarno dari Indonesia itu didorong oleh golongan komunis yang merencanakan rampas-kuasa di Indonesia apabila berlaku pertempuran dengan Malaysia, di samping perjuangannya merebut Irian Barat. Saudara Amaluddin Darus sendiri pada dasarnya adalah menyokong gagasan Malaysia kerana dalam tahun 1957/1958, beliau telah mengusulkan dalam Mesyuarat Agung PAS supaya mendesak Kerajaan Persekutuan mempengaruhi Inggeris menyerahkan negeri-negeri Kalimantan Utara termasuk Singapura digabungkan ke dalam Federation of Malaya. Usul tersebut diterima oleh PAS.
Kerajaan PAS Kelantan juga telah mengambil tindakan undang-undang menuntut supaya mahkamah supaya mahkamah mengisytiharkan Malaysia Act tidak sah pada 10 September 1963. Kelantan bertindak demikian adalah kerana projek Malaysia dibuat cuma dengan perundingan 5 negara iaitu Malaya, North Borneo, Sarawak, Singapura dan Brunei, tanpa berunding dengan kerajaan negeri Kelantan. Malaya cuma satu unit dari perundingan tersebut, sedangkan sebenarnya terdiri dari 11 unit negeri-negerinya, termasuk Kelantan.
Bagi negeri Kelantan, Malaysia adalah satu bentuk persekutuan yang longgar dibandingkan dengan Federatian of Malaya. Contohnya seperti perjanjian tentang agama, kerakyatan dan lain-lain. Malaysia telah berjaya ditubuhkan tanpa Brunei, yang tidak jadi menyertainya. Tetapi secara mendadak, tiba-tiba Singapura dikeluarkan dari Persekutuan Malaysia. Sidang parlimen dijadualkan pada 9 Ogos 1965, pemberitahuan hanya dibuat melalui telegram kepada ahli-ahli Dewan Rakyat dan Dewan Negara.
Pagi itu persidangan Dewan Rakyat dimulakan tanpa ahli-ahli dari Singapura. Tunku Abdul Rahman PM Malaysia waktu itu membentangkan perkara pemisahan Singapura dari Malaysia. Persidangan berlarutan hingga pukul 1.00 pagi 10 Ogos dan disambung oleh Dewan Negara hingga hamper menjelang subuh barulah ditangguhkan. Maka luluslah undang-undang yang memisahkan Singapura dari Malaysia. Saudara Amaluddin Darus dari PAS memberi undi setuju di dalam Dewan Negara.
Beliau menulis dalam bukunya ‘Lintasan Politik Malaysia’, katanya:
“Saya sungguh tidak mengerti mengapa Tunku mengambil keputusan mengeluarkan Singapura dan mengapa pula Datuk Mohd Asri sudah menyokong dan mengarahkan ahli-ahli PAS di parlimen supaya menyokong pemisahan yang tersebut tanpa sebarang perbincangan. Kesilapan besar yang telah terjadi adalah mempunyai akibat yang berlanjutan, dan sangat-sangat dikesali.”
Tan Sri Syed Jaafar Albar, Setiausaha Agung UMNO ketika itu telah meletak jawatan sebagai bantahan. Seorang ahli Dewan Negara dari PERIKATAN, Tuan Haji M.Said dari Kuala Kangsar Perak yang tidak hadir dalam mesyuarat Dewan Negara itu mengirim telegram tanda tidak setuju dan membantah. Sedangkan Amaluddin Darus sendiri berpendapat, dari segi sejarah Singapura sendiri adalah milik bangsa Melayu. Dari sudut ilmu alam juga terletak di tengah-tengah Kepulauan Melayu. Begitu juga dari sudut politik dan ekonomi.
Menurut beliau lagi, memang sejak dari mula lagi, pemimpin-pemimpin UMNO tidak mahukan Singapura bersama Malaya. Malah sebelum tahun 1960 lagi Lee Kuan Yew, David Marshall dan Tun Lim Yew Hock telah menghendaki supaya Singapura dapat bercantum dengan Malaysia, tetapi Tunku Abdul Rahman tidak pernah mengindahkan. UMNO satu pertubuhan kebangsaan, yang dipimpin oleh orang-orang kebangsaan telah begitu takut dengan Singapura.
Pada hal menurut Amaluddin lagi, yang dikatakan nasionalis itu adalah mereka yang mengenal bangsanya, tanahair serta sejarahnya, di mana mereka memperjuangkan hak-hak mereka dari segi politik, ekonomi dan tetap berpandu kepada ajaran mereka sebelum dijajah. Tetapi UMNO tidak menghendaki sebahagian dari tanahair bangsa Melayu semata-mata kerana takut kepada jumlah penduduk Cina Singapura yang nanti akan menghilangkan perimbangan penduduk dan pengundi menurut kaum.
(Sila lihat statistic penduduk Malaya tanpa Singapura 1947, penduduk Malaysia termasuk Singapura 1963 dan Malaysia tanpa Singapura 1970 menurut kaum, dalam buku ‘Personaliti Perkahwinan’ oleh Ibnu Hasyim, terbitan GG Edar 1992).
Apabila Malaysia terpaksa ditubuhkan untuk mengimbangi keramaian keturunan Cina, maka ditentukan perwakilan dari Singapura di dalam parlimen hanya seramai 17 orang sahaja, iaitu 15 di Dewan Rakyat dan 2 di Dewan Negara. Menurutnya lagi, pemisahan Singapura dari lingkungan politik Malaysia adalah berpunca dari sebab-sebab politik perkauman, perlembagaan, kewangan dan pertentangan tokoh kepimpinan Cina antara Lee Kuan Yew dengan Tun Tan Siew Sin yang mengetuai MCA.
Menurutnya lagi pemisahan Singapura adalah satu langkah yang gopoh, untuk selamat buat sementara. Singapura akan berpisah sebagai negara berdaulat di tengah alam Melayu adalah sama seperti Istael di tengah-tengah alam Arab, malah lebih hebat lagi. Sebuah pulau kecil yang tidak cukup tanah untuk didiami dan tidak ada bahan mentah, pasti akan bergerak liar menguasai negara-negara sekelilingnya, demi kehidupan ekonominya. Perkembangan penduduknya akan menyebabkan ia terpaksa mencampuri politik negara-negara lain untuk kehidupan politiknya.
Singapura yang berasingan sekarang ini, tidaklah menjamin akan menyenangkan Malaysia khasnya, samada dari segi politik, ekonomi dan social. Sebagai penyelesaiannya Saudara Amaluddin menyarankan:
“Sebelum Malaysia wujud saya pernah memberi ceramah kepada orang-orang Melayu di Singapura, di mana dalam ceramah saya telah saya nyatakan bahawa PAS di Singapura tidak akan berpeluang memerintah Singapura, sekalipun PAS memasuki 100 kali pilihan raya di Singapura. Justeru kerana itu tugas utama bagi PAS Singapura ialah dakwah mengIslamkan manusia di Singapura.”
Kini PAS sudah tiada lagi di Singapura. Maka menurut penulis sebuah gerakan Islam perlu diwujudkan atau jika sudah ada perlu digerakkan di Singapura. Hubungan mereka dengan gerakan-gerakan Islam se dunia perlu dieratkan. Barulah tugas-tugas ‘dakwah mengIslamkan manusia di Singapura’ boleh dilaksanakan. Pendekatan dakwahnya hendaklah sesuai dengan suasana penduduk Singapura yang berbagai kaum itu sendiri.
Tidak boleh seperti yang difahamkan oleh sebilangan nasionalis-nasionalis Melayu, ‘peluk Islam’ dikatakan ‘masuk Melayu’, sedangkan dari sudut sejarah orang Cina dan India lebih dulu masuk Islam dari orang Melayu. Apalagi bila dilihat jumlah penduduk Islam di negara China sekarang melebihi dari semua penduduk pelbagai kaum di Malaysia dan Singapura. Apalagi juga, bila seseorang bukan Melayu yang memeluk Islam di Malaysia telah di’bin atau binti’kan kepada ‘Abdullah’, maka terputuslah salsilah keturunan dan asal usul yang sangat-sangat dipertahankan.
Mungkin inilah juga sebabnya, ramai orang-orang Cina yang masuk Islam atau sejak datang dari negara China pun sudah Islam di Malaya, tetapi tidak dapat dikesan, seolah-olah tiada. Yang tinggal hanya ‘baba & nyonya’ Melaka yang mungkin boleh jadi Melayu, tetapi tidak disebut Melayu kerana enggan bertukar agama. Mereka boleh diterima oleh masyarakat Melayu Islam kerana masyarakat Melayu mengamalkan pegangan Islam ‘tiada paksaan dalam beragama.’
Kenapa tidak dapat dikesan bangsa Cina yang masuk Islam ini? Pada saya, adalah kerana sikap me’Melayu’kan orang bukan Melayu yang masuk Islam. Bangsa mereka larut dalam bangsa Melayu, menyebabkan hilang identity asal mereka. Itu, satu kesilapan yang perlu diperbetulkankan, kerana PAS kini, sangat perlu pemimpinnya dari kalangan orang Cina!
Sila ikuti sejarah PAS dari awal dalam http://www.ibnuhasyim.com 1.. Wednesday, May 2, 2007 Sejarah PAS 1: Muqaddimah Kesinambungan 2..Wednesday, May 2, 2007 Sejarah PAS 2: Siasah Ulama 3..Friday, May 4, 2007 Sejarah PAS 3: Tikaman Tersirat. 4..Friday, May 4, 2007 Sejarah PAS 4: Nama & Rahsia Siasah5..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 5: PAS Bebas Lepas. 6..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 6: Bersama Kebangkitan Islam 7..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 7: Di Bawah Dr Abbas 8..Sunday, August 5, 2007 Sejarah PAS 8: Bermula Dengan Tangan Terbuka
Sejarah PAS 24: Perginya Ustaz Zulkifli..
Sejarah PAS 24: Perginya Ustaz Zulkifli..
Gambar atas : Ustaz Zulkifli. Bawah: Rumah tinggalan Allahyarham di Perak (sila rujuk http://ummuaimi.blogspot.com/ ).
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 24
PADA 6 Mei 1964 dalam perjalanan pulang dari Bacok Kelantan ke rumah ayahnya ke Kuala Kangsar, Ustaz Zulkifle Muhammad berada di dalam kereta jenis Fiat bernombor JB 9977. Kira-kira pukul 7 malam, sesampainya di suatu jalan sempit, batu 4 ½ , Jalan Kuantan Pahang, keretanya telah berlanggar dengan sebuah land rover yang datang bertentangan dari hadapan.
Isterinya meninggal di ribanya waktu itu juga, sedangkan beliau sendiri meninggal semasa dalam perjalanan ke hospital. Dalam perjalanan yang panjang dari Bacok itu, beliau dikatakan terus berbincang mengenai penubuhan Yayasan Tinggi Islam Nilam Puri Kelantan, dalam usaha menubuhkan Universiti Islam, bagi merealisasikan system pendidikan Islam di negara ini.
Menurut Allahyarhan Tan Sri Dr Muhammad Asri Haji Muda:
“Professor Ustaz Zuikiflli Muhammad dalam masa hayatnya, telah meyakinkan bahawa Islam di Tanah Melayu tidak akan boleh dibangun dan tidak akan mencapai keagungannya melainkan dengan dua jalan. Yang pertama melalui pendidikan dan pelajaran, dan yang kedua melalui kuasa politik yang wajib dimiliki oleh umat Islam. Beliau menekankan, jangan sesiapa mengharapkan Islam akan terbela di tanah air kita ini, kalau kuasa pemerintahan negara tidak umat 100% Islam yang memegangnya.”
Pada awal tahun 50an melalui akhbar dan ceramah beliau menyuarakan penubuhan sebuah kolej Islam sebagai asas kearah university Islam. Tahun 1954, usaha-usaha dijalankan di Johor Bharu, Sultan Hishamuddin Alam Shah, Sultan Selangor telah menganugerahkan istananya di Kelang untuk dijadikan bangunan awal Kolej Islam Malaya. Tahun 1955 beliau dilantik menjadi Setiausaha Kolej tersebut. Dua tahun kemudian dilantik menjadi pensyarah Pengajian Melayu, Perundangan dan Tata Negara Islam, juga Kesusasteraan Arab.
Pada 15 Julai 1957, beliau dianugerahkan Professor Kehormat dari Universiti Sawerigading Indonesia. Walaupun menjadi pembangkang, beliau pernah dilantik menjadi Ahli Majlis Universiti Malaya 1960-1961 dan Ahli Jemaah Pengurus Sekolah Menengah Sultanah Zainab Kota Bharu Kelantan. Datuk Haji Muhammad Asri yang baru bergelar Tan Sri juga mengatakan sewaktu memberi kata pengantar buku tulisan Zulkifli Muhammad berjudul ‘Analisis Tentang Beberapa Masalah Hidup Manusia’ terbitan di Pulau Pinang 1968, beliau menulis:
“Saya mengenali beliau sebagai pujangga dengan membaca syair-syair dan sajak-sajaknya. Saya kenal dia sebagai ahli fikir dengan menatap karangan-karangannya di majalah-majalah dan risalah-risalah yang ditulisnya. Saya kenal dia sebagai juru pendidik dengan perkhidmatannya di Kolej Islam sebagai Setiausaha dan Pensyarah. Saya kenal dia sebagai ahli ilmu dengan ceramah-ceramah ilmiah yang diberikan di kolej-kolej dan universiti, ditambah dengan karya-karyanya yang membahas pelbagai bidang ilmu pengtahuan.”
Ustaz Zul pernah ikutserta dalam Gabungan Dewan Perniagaan Melayu Malaya, antara kegiatan yang dicadangkan termasuklah Program Rancangan Lima Tahun dan Pembentukan Bank Melayu. Pada 1 Mei 1955, beliau membentangkan satu kertas kerja bertajuk ‘Preadvice Tentang Perusahaan Pengangkutan Melayu’ dalam satu Persidangan Perusahaan Pengangkutan Melayu Se Malaya anjuran Dewan Perniagaan Melayu Malaya di Ipoh.
Dalam kertas kerja itu beliau mengemukakan bahawa kelemahan orang Melayu di bidang tersebut disebabkan oleh kelemahan modal, latihan teknik, perhubungan perniagaan dan pengalaman, serta saranan-saranan untuk memperbaikinya supaya membolehkan berlakunya pertumbuhan ekonomi yang pesat di kalangan orang-orang Melayu. Di bidang sosial pula, beliau melihat peranan filem Melayu dalam mempengaruhi masyarakat.
Menurut tulisannya:
“Sebagai satu benda filem adalah bermata dua. Ia boleh digunakan bagi kebajikan dan bagi kejahatan. Kita tiada boleh dan jangan sekali-kali menghukum bahawa filem itu hanya berkesan buruk pada masyarakat. Buruk baiknya adalah pada kita anggota masyarakat sendiri. Cara filem yang kita kehendak dan lakunan yang kita hargai adalah menentukan kesan filem kepada kita.”
Bagi Ustaz Zul, filem-filem Melayu mestilah mempunyai identitinya tersendiri. Tidak wajar bagi filem Melayu dan pelakonnya meniru apa yang terdapat di barat sebagai satu nilai. Beliau berkeyakinan bahawa filem Melayu boleh mencapai mutu seperti filem-filem asing serta dapat memberikan pengajaran berdasarkan nilai-nilai tempatan, jika bimbingan yang sewajarnya diberikan kepada pengusaha-pengusaha filem tersebut. Beliau juga menyokong tindakan Lembaga Penapis Filem terhadap filem ‘Kipas Hikmat’ yang diselitkan dengan unsur-unsur yang tidak sihat.
Katanya dalam akhbar ‘New Straits Times’ pada 9 Mac 1955:
“Malay film actresses should not copy what actresses in auther parts of the world do. We have a different way of live and culture.”
Menurut Tan Sri Muhammad Asri lagi:
“Saya kenal dia sebagai ahli pidato dengan syarahannya yang memikat dan suaranya yang mengguntur di hadapan khalayak ramai dengan stailnya yang tersendiri. Saya kenal dia sebagai Ahli Parlimen yang cekap dan peranannya yang aktif sebagai anggota parti pembangkang yang terkemuka, mewakili partinya (PAS) dalam Dewan Rakyat Malaysia, yang mengikut kata orang belum ada Ahli Parlimen Malaysia yang boleh menandinginya sampai sekarang. Di atas dari semua itu, saya kenal dia sebagai seorang pemimpin yang berkelibar besar disegani oleh lawan dan kawan.”
Menurut ‘Berita Harian’ 8 Mei 1964, Tunku Abdul Rahman mengulas tentang kematiannya mengatakan:
“Beliau telah memberikan sumbangan-sumbangan yang sangat berguna dalam perbahasan-perbahasan di Parlimen, kerana itu kehilangannya akan turut dirasakan di Parlimen.”
Beliaulah orang yang pertama menempa sejarah berucap empat jam berturut-turut di Parlimen. Dari laporan-laporan Parlimen di dapati beliau mengemukakan hujjah-hujjah bernas dan berkualiti tinggi. Membangkitkan hak orang-orang Melayu dan gemar berucap mengenai ekonomi dan kewangan negara, sehingga beliau dilantik menduduki Public Accounts Committee. Umpamanya dalam November 1959, beliau membangkitkan soal-soal kerakyatan, cukai, minuman keras, pertanian seperti koperasi dan bidang teknik, hak Melayu dan nperkembangan bahasa Melayu, pengiktirafan sijil Kolej Islam Malaya, Pusat Latihan Guru dan menghentikan penghantaran guru ke Brinsford dan Kirby di United Kingdom.
Disember 1959, beliau membangkitkan soal kerakyatan, perang saraf, pelajaran dewasa, rumah murah, penuntut Melayu di Mesir, Bahasa Melayu, cukai import, perlunya institute penyelidikan industry dan lain-lain. April 1960, mengenai bahasa Melayu sebagai pengantar, ekonomi orang Melayu termasuk RIDA. Ogos hingga Disember 1960 mengenai pendatang haram, orang Melayu luar negeri, Laporan Razak mengenai pelajaran, pengiktirafan ke atas negara Israel, perlunya Malay Economic Secretariat, ali baba, RIDA, cukai, anti corruption agency, architecture kebangsaan dan perlunya rumah-rumah murah kakitangan kerajaan berpendapatan rendah.
Dalam tahun 1961, beliau mengemukakan pendapat mengenai Rancangan Pembangunan Lima Tahun mengenai pelajaran dewasa, penggunaan Bahasa Melayu RIDA, FELDA, Dewan Bahasa dan Pustaka, menentang penubuhan Malaysia, dasar pelajaran dan rasuah. Tahun 1962, mengemukakan perlunya Staff Training Centre, Public Record, Crown Agent, RIDA, kemunduran pelajar Melayu, pengjian Islam, Kolej Islam, penubuhan Tabung Haji, perturan sekolah-sekolah, Kolej Pertanian, Bahasa Kebangsaan, perlunya Secretariat Melayu Kuala Lumpur, bahasa Melayu di mahkamah dan keselamatan jalan raya.
Pada 19 Ogos 1963, beliau berucap menentang penubuhan Malaysia dari jam 10.00 pagi hingga 1.00 tengahari. Sehingga Januari 1964 penggal terakhir parlimen bersidang sebelum pilihan raya umum 1964, dari perkara sebesar-besarnya hingga sekeci-kecilnya, yang tidak dapat diselesaikan dibawa ke Parlimen seperti Bahasa Kebangsaan, Syarikat Kerjasama, dasar luar negara Association of Southeast Asia (ASA), kesihatan, sehingga kepada pengaduan bekas seorang mata-mata memohon jawatan pemandu Mohd Yusof Mohd Zain, dan bekas mata-mata dari Seberang Pumpong Alor Setar yang mengadi diberhentikan kerja.
Akhbar Utusan Melayu pada 10 MEI 1964 mengatakan:
“Juga bagi PAS kehilangan Ustaz Zul itu merupakan kehilangan suatu alam fikiran. Alam fikiran Ustaz Zulkifli Muhammad merupakan keperibadian PAS di samping Dr Burhanuddin.”
Ustaz Zul berfikiran terbuka dan berpandangan jauh ke depan. Semasa menuntut di Mesir beliau menubuhkan dan menjadi Presiden ‘Egyption Relief Fun Committee’, sebuah badan kebajikan yang dianggotai oleh orang-orang Islam dan bukan Islam. Beliau mampu melaksanakan suatu bentuk kerjasama antara kaum dan agama untuk keadilan seperti mengutuk pencerobohan Israel dan lain-lain. Ustaz Zul berpendapat, bahawa Islam tidak dapat ditegakkan dalam negara ini tanpa sokongan orang-orang bukan Islam, malahan mereka mempunyai hak masing-masingdi dalam sesebuah negara Islam.
Beliau juga berpendapat bahawa, jika lambat laun PAS menguasai Kuala Lumpur atau Kerajaan Persekutuan, itu bermakna pemerintahan PAS di Kelantan akan terus menerus lemah. Kerana itu beliau mencadangkan supaya PAS membuka pintu keahlian kepada warga negara Malaysia yang bukan Islam sebagai Ahli Bersekutu. Menurutnya ‘satu perkara yang perlu dilakukan segera’. Tetapi ditolak oleh Jawatankuasa Agung PAS yang menurut Saudara Amaluddin Darus ‘semata-mata kerana takut kalah pilihan raya’
Dalam ucapan dasar Muktamar Agung PAS ke 12 tahun 1964, Dr Burhanuddin Al-Helmi, Yang Di Pertua Agung PAS ke 3 mengatakan:
“Berpulangnya Timbalan Yang Di Pertua kita yang dikasihi, Professor Zulkifli Muhammad bersama isterinya Ustazah Asiah Kamaruddin selaku Naib Ketua Dewan Muslimat ke rahmatullah, adalah suatu peristiwa yang cukup mengharukan hati dan perasaan kita. Hingga saat ini suasana muram dan sedih masih menyelubungin kita semua. Beliau telah pergi dengan meninggalkan kita amanat-amanat perjuangan yang tidak dapat kita lupakan. Yang tetap menjadi kenangan yang tidak kunjung padam.
Beliau telah pergi sesudah beliau menunaikan tugas beliau sebagai pemimpin yang berani, jujur dan bijaksana. Tidak hairanlah kalau kepergiannya dianggap suatu kehilangan besar kepada kawan dan lawan. Tidak hairanlah, kalau Perdana Menteri Malaysia sendiri telah mensifatkan beliau sebagai Pahlawan Demokrasi. Parlimen Malaysia telah mensifatkan beliau sebagai ‘tokoh parlimen yang payah ditandingi’. Malah Sultan Kelantan telah mengurniakan Darjah Kebesaran Al-Muhammadi Yang Ke II, sebagai mengiktiraf atas jasa-jasa dan kebaktian yang telah beliau berikan selama hayatnya.
Memang wajar orang besar tanahair ini berhak menerima penghargaan yang sedemikian rupa, kerana kebesarannya adalah kebesaran perjuangannya. Bagi parti kita PAS, kepergian beliau mempunyai makna yang tersendiri kerana anggapan kita terhadap kebesaan Al-marhum ustaz Zulkifli Muhammad adalah dari segi kepimpinannya selama memegang jawatan Timbalan Yang Di Pertua. Sikap keberanian dan kecekapan, ketabahan dan kejujuran, disertai oleh semangat sedia berkorban adalah antara sifar-sifat utama yang memikat hati kita semua terhadap beliau dalam perjuangan PAS selama ini.
Kini beliau telah pergi dan kita yang tinggal akan menyambung terus perjuangan ini. Marilah kita sama-sama berdoa ke hadrat Allah SWT semoga dihimpunkan oleh Allah roh beliau suam isteri ke dalam himpunan para syuhadak dan mujahidin. Sambil itu, marilah kita sama-sama menghadiahkan bacaan Ummul Quran Al-Fatihah..”
Demikian ucapa dasar Dr Burhanuddin selaku Yang Di Pertua Agung PAS . Kalaulah perjuangan kebangkitan PAS ini boleh diibaratkan sebagai seekor burung, di mana regu Burhanuddin-Zulkifli ini sebagai sayapnya, bolehkah dikatakan sebelah sayapnya sudah patah terkulai menyebabkan penerbangan perjuangan tersebut mula menjunam??
Abdul Samad Gul Ahmad, pemimpin PAS ( Ketua Pemuda) pertama yang dibunuh... sila lihat sejarah PAS sebelumnya. Sejarah PAS siri 12.
Gambar atas : Ustaz Zulkifli. Bawah: Rumah tinggalan Allahyarham di Perak (sila rujuk http://ummuaimi.blogspot.com/ ).
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 24
PADA 6 Mei 1964 dalam perjalanan pulang dari Bacok Kelantan ke rumah ayahnya ke Kuala Kangsar, Ustaz Zulkifle Muhammad berada di dalam kereta jenis Fiat bernombor JB 9977. Kira-kira pukul 7 malam, sesampainya di suatu jalan sempit, batu 4 ½ , Jalan Kuantan Pahang, keretanya telah berlanggar dengan sebuah land rover yang datang bertentangan dari hadapan.
Isterinya meninggal di ribanya waktu itu juga, sedangkan beliau sendiri meninggal semasa dalam perjalanan ke hospital. Dalam perjalanan yang panjang dari Bacok itu, beliau dikatakan terus berbincang mengenai penubuhan Yayasan Tinggi Islam Nilam Puri Kelantan, dalam usaha menubuhkan Universiti Islam, bagi merealisasikan system pendidikan Islam di negara ini.
Menurut Allahyarhan Tan Sri Dr Muhammad Asri Haji Muda:
“Professor Ustaz Zuikiflli Muhammad dalam masa hayatnya, telah meyakinkan bahawa Islam di Tanah Melayu tidak akan boleh dibangun dan tidak akan mencapai keagungannya melainkan dengan dua jalan. Yang pertama melalui pendidikan dan pelajaran, dan yang kedua melalui kuasa politik yang wajib dimiliki oleh umat Islam. Beliau menekankan, jangan sesiapa mengharapkan Islam akan terbela di tanah air kita ini, kalau kuasa pemerintahan negara tidak umat 100% Islam yang memegangnya.”
Pada awal tahun 50an melalui akhbar dan ceramah beliau menyuarakan penubuhan sebuah kolej Islam sebagai asas kearah university Islam. Tahun 1954, usaha-usaha dijalankan di Johor Bharu, Sultan Hishamuddin Alam Shah, Sultan Selangor telah menganugerahkan istananya di Kelang untuk dijadikan bangunan awal Kolej Islam Malaya. Tahun 1955 beliau dilantik menjadi Setiausaha Kolej tersebut. Dua tahun kemudian dilantik menjadi pensyarah Pengajian Melayu, Perundangan dan Tata Negara Islam, juga Kesusasteraan Arab.
Pada 15 Julai 1957, beliau dianugerahkan Professor Kehormat dari Universiti Sawerigading Indonesia. Walaupun menjadi pembangkang, beliau pernah dilantik menjadi Ahli Majlis Universiti Malaya 1960-1961 dan Ahli Jemaah Pengurus Sekolah Menengah Sultanah Zainab Kota Bharu Kelantan. Datuk Haji Muhammad Asri yang baru bergelar Tan Sri juga mengatakan sewaktu memberi kata pengantar buku tulisan Zulkifli Muhammad berjudul ‘Analisis Tentang Beberapa Masalah Hidup Manusia’ terbitan di Pulau Pinang 1968, beliau menulis:
“Saya mengenali beliau sebagai pujangga dengan membaca syair-syair dan sajak-sajaknya. Saya kenal dia sebagai ahli fikir dengan menatap karangan-karangannya di majalah-majalah dan risalah-risalah yang ditulisnya. Saya kenal dia sebagai juru pendidik dengan perkhidmatannya di Kolej Islam sebagai Setiausaha dan Pensyarah. Saya kenal dia sebagai ahli ilmu dengan ceramah-ceramah ilmiah yang diberikan di kolej-kolej dan universiti, ditambah dengan karya-karyanya yang membahas pelbagai bidang ilmu pengtahuan.”
Ustaz Zul pernah ikutserta dalam Gabungan Dewan Perniagaan Melayu Malaya, antara kegiatan yang dicadangkan termasuklah Program Rancangan Lima Tahun dan Pembentukan Bank Melayu. Pada 1 Mei 1955, beliau membentangkan satu kertas kerja bertajuk ‘Preadvice Tentang Perusahaan Pengangkutan Melayu’ dalam satu Persidangan Perusahaan Pengangkutan Melayu Se Malaya anjuran Dewan Perniagaan Melayu Malaya di Ipoh.
Dalam kertas kerja itu beliau mengemukakan bahawa kelemahan orang Melayu di bidang tersebut disebabkan oleh kelemahan modal, latihan teknik, perhubungan perniagaan dan pengalaman, serta saranan-saranan untuk memperbaikinya supaya membolehkan berlakunya pertumbuhan ekonomi yang pesat di kalangan orang-orang Melayu. Di bidang sosial pula, beliau melihat peranan filem Melayu dalam mempengaruhi masyarakat.
Menurut tulisannya:
“Sebagai satu benda filem adalah bermata dua. Ia boleh digunakan bagi kebajikan dan bagi kejahatan. Kita tiada boleh dan jangan sekali-kali menghukum bahawa filem itu hanya berkesan buruk pada masyarakat. Buruk baiknya adalah pada kita anggota masyarakat sendiri. Cara filem yang kita kehendak dan lakunan yang kita hargai adalah menentukan kesan filem kepada kita.”
Bagi Ustaz Zul, filem-filem Melayu mestilah mempunyai identitinya tersendiri. Tidak wajar bagi filem Melayu dan pelakonnya meniru apa yang terdapat di barat sebagai satu nilai. Beliau berkeyakinan bahawa filem Melayu boleh mencapai mutu seperti filem-filem asing serta dapat memberikan pengajaran berdasarkan nilai-nilai tempatan, jika bimbingan yang sewajarnya diberikan kepada pengusaha-pengusaha filem tersebut. Beliau juga menyokong tindakan Lembaga Penapis Filem terhadap filem ‘Kipas Hikmat’ yang diselitkan dengan unsur-unsur yang tidak sihat.
Katanya dalam akhbar ‘New Straits Times’ pada 9 Mac 1955:
“Malay film actresses should not copy what actresses in auther parts of the world do. We have a different way of live and culture.”
Menurut Tan Sri Muhammad Asri lagi:
“Saya kenal dia sebagai ahli pidato dengan syarahannya yang memikat dan suaranya yang mengguntur di hadapan khalayak ramai dengan stailnya yang tersendiri. Saya kenal dia sebagai Ahli Parlimen yang cekap dan peranannya yang aktif sebagai anggota parti pembangkang yang terkemuka, mewakili partinya (PAS) dalam Dewan Rakyat Malaysia, yang mengikut kata orang belum ada Ahli Parlimen Malaysia yang boleh menandinginya sampai sekarang. Di atas dari semua itu, saya kenal dia sebagai seorang pemimpin yang berkelibar besar disegani oleh lawan dan kawan.”
Menurut ‘Berita Harian’ 8 Mei 1964, Tunku Abdul Rahman mengulas tentang kematiannya mengatakan:
“Beliau telah memberikan sumbangan-sumbangan yang sangat berguna dalam perbahasan-perbahasan di Parlimen, kerana itu kehilangannya akan turut dirasakan di Parlimen.”
Beliaulah orang yang pertama menempa sejarah berucap empat jam berturut-turut di Parlimen. Dari laporan-laporan Parlimen di dapati beliau mengemukakan hujjah-hujjah bernas dan berkualiti tinggi. Membangkitkan hak orang-orang Melayu dan gemar berucap mengenai ekonomi dan kewangan negara, sehingga beliau dilantik menduduki Public Accounts Committee. Umpamanya dalam November 1959, beliau membangkitkan soal-soal kerakyatan, cukai, minuman keras, pertanian seperti koperasi dan bidang teknik, hak Melayu dan nperkembangan bahasa Melayu, pengiktirafan sijil Kolej Islam Malaya, Pusat Latihan Guru dan menghentikan penghantaran guru ke Brinsford dan Kirby di United Kingdom.
Disember 1959, beliau membangkitkan soal kerakyatan, perang saraf, pelajaran dewasa, rumah murah, penuntut Melayu di Mesir, Bahasa Melayu, cukai import, perlunya institute penyelidikan industry dan lain-lain. April 1960, mengenai bahasa Melayu sebagai pengantar, ekonomi orang Melayu termasuk RIDA. Ogos hingga Disember 1960 mengenai pendatang haram, orang Melayu luar negeri, Laporan Razak mengenai pelajaran, pengiktirafan ke atas negara Israel, perlunya Malay Economic Secretariat, ali baba, RIDA, cukai, anti corruption agency, architecture kebangsaan dan perlunya rumah-rumah murah kakitangan kerajaan berpendapatan rendah.
Dalam tahun 1961, beliau mengemukakan pendapat mengenai Rancangan Pembangunan Lima Tahun mengenai pelajaran dewasa, penggunaan Bahasa Melayu RIDA, FELDA, Dewan Bahasa dan Pustaka, menentang penubuhan Malaysia, dasar pelajaran dan rasuah. Tahun 1962, mengemukakan perlunya Staff Training Centre, Public Record, Crown Agent, RIDA, kemunduran pelajar Melayu, pengjian Islam, Kolej Islam, penubuhan Tabung Haji, perturan sekolah-sekolah, Kolej Pertanian, Bahasa Kebangsaan, perlunya Secretariat Melayu Kuala Lumpur, bahasa Melayu di mahkamah dan keselamatan jalan raya.
Pada 19 Ogos 1963, beliau berucap menentang penubuhan Malaysia dari jam 10.00 pagi hingga 1.00 tengahari. Sehingga Januari 1964 penggal terakhir parlimen bersidang sebelum pilihan raya umum 1964, dari perkara sebesar-besarnya hingga sekeci-kecilnya, yang tidak dapat diselesaikan dibawa ke Parlimen seperti Bahasa Kebangsaan, Syarikat Kerjasama, dasar luar negara Association of Southeast Asia (ASA), kesihatan, sehingga kepada pengaduan bekas seorang mata-mata memohon jawatan pemandu Mohd Yusof Mohd Zain, dan bekas mata-mata dari Seberang Pumpong Alor Setar yang mengadi diberhentikan kerja.
Akhbar Utusan Melayu pada 10 MEI 1964 mengatakan:
“Juga bagi PAS kehilangan Ustaz Zul itu merupakan kehilangan suatu alam fikiran. Alam fikiran Ustaz Zulkifli Muhammad merupakan keperibadian PAS di samping Dr Burhanuddin.”
Ustaz Zul berfikiran terbuka dan berpandangan jauh ke depan. Semasa menuntut di Mesir beliau menubuhkan dan menjadi Presiden ‘Egyption Relief Fun Committee’, sebuah badan kebajikan yang dianggotai oleh orang-orang Islam dan bukan Islam. Beliau mampu melaksanakan suatu bentuk kerjasama antara kaum dan agama untuk keadilan seperti mengutuk pencerobohan Israel dan lain-lain. Ustaz Zul berpendapat, bahawa Islam tidak dapat ditegakkan dalam negara ini tanpa sokongan orang-orang bukan Islam, malahan mereka mempunyai hak masing-masingdi dalam sesebuah negara Islam.
Beliau juga berpendapat bahawa, jika lambat laun PAS menguasai Kuala Lumpur atau Kerajaan Persekutuan, itu bermakna pemerintahan PAS di Kelantan akan terus menerus lemah. Kerana itu beliau mencadangkan supaya PAS membuka pintu keahlian kepada warga negara Malaysia yang bukan Islam sebagai Ahli Bersekutu. Menurutnya ‘satu perkara yang perlu dilakukan segera’. Tetapi ditolak oleh Jawatankuasa Agung PAS yang menurut Saudara Amaluddin Darus ‘semata-mata kerana takut kalah pilihan raya’
Dalam ucapan dasar Muktamar Agung PAS ke 12 tahun 1964, Dr Burhanuddin Al-Helmi, Yang Di Pertua Agung PAS ke 3 mengatakan:
“Berpulangnya Timbalan Yang Di Pertua kita yang dikasihi, Professor Zulkifli Muhammad bersama isterinya Ustazah Asiah Kamaruddin selaku Naib Ketua Dewan Muslimat ke rahmatullah, adalah suatu peristiwa yang cukup mengharukan hati dan perasaan kita. Hingga saat ini suasana muram dan sedih masih menyelubungin kita semua. Beliau telah pergi dengan meninggalkan kita amanat-amanat perjuangan yang tidak dapat kita lupakan. Yang tetap menjadi kenangan yang tidak kunjung padam.
Beliau telah pergi sesudah beliau menunaikan tugas beliau sebagai pemimpin yang berani, jujur dan bijaksana. Tidak hairanlah kalau kepergiannya dianggap suatu kehilangan besar kepada kawan dan lawan. Tidak hairanlah, kalau Perdana Menteri Malaysia sendiri telah mensifatkan beliau sebagai Pahlawan Demokrasi. Parlimen Malaysia telah mensifatkan beliau sebagai ‘tokoh parlimen yang payah ditandingi’. Malah Sultan Kelantan telah mengurniakan Darjah Kebesaran Al-Muhammadi Yang Ke II, sebagai mengiktiraf atas jasa-jasa dan kebaktian yang telah beliau berikan selama hayatnya.
Memang wajar orang besar tanahair ini berhak menerima penghargaan yang sedemikian rupa, kerana kebesarannya adalah kebesaran perjuangannya. Bagi parti kita PAS, kepergian beliau mempunyai makna yang tersendiri kerana anggapan kita terhadap kebesaan Al-marhum ustaz Zulkifli Muhammad adalah dari segi kepimpinannya selama memegang jawatan Timbalan Yang Di Pertua. Sikap keberanian dan kecekapan, ketabahan dan kejujuran, disertai oleh semangat sedia berkorban adalah antara sifar-sifat utama yang memikat hati kita semua terhadap beliau dalam perjuangan PAS selama ini.
Kini beliau telah pergi dan kita yang tinggal akan menyambung terus perjuangan ini. Marilah kita sama-sama berdoa ke hadrat Allah SWT semoga dihimpunkan oleh Allah roh beliau suam isteri ke dalam himpunan para syuhadak dan mujahidin. Sambil itu, marilah kita sama-sama menghadiahkan bacaan Ummul Quran Al-Fatihah..”
Demikian ucapa dasar Dr Burhanuddin selaku Yang Di Pertua Agung PAS . Kalaulah perjuangan kebangkitan PAS ini boleh diibaratkan sebagai seekor burung, di mana regu Burhanuddin-Zulkifli ini sebagai sayapnya, bolehkah dikatakan sebelah sayapnya sudah patah terkulai menyebabkan penerbangan perjuangan tersebut mula menjunam??
Abdul Samad Gul Ahmad, pemimpin PAS ( Ketua Pemuda) pertama yang dibunuh... sila lihat sejarah PAS sebelumnya. Sejarah PAS siri 12.
Sejarah PAS 22: Dr Burhanuddin, Nasionaliskah?
Sejarah PAS 22: Dr Burhanuddin, Nasionaliskah?
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 22
SETELAH melihat ucapan-uacapan beliau dalam PAS serta peranan beliau sebelum dan selepas menjadi ahli PAS, maka penulis membuat kesimpulan bahawa Dr Burhanuddin bukan seorang nasionalis. Kerana beliau hingga ke akhir hayatnya berada di dalam perjauangan Islam atau gerakan Islam.
Perjuangan Islam, ialah perjuangan yang meletakkan Al-Qur’an dan Al-Hadis sebagai dasar atau teras dalam perjuangannya. Sebelum merdeka sehingga 1957, cuma terdapat dua bentuk gerakan kemerdekaan, tidak termasuk Parti Komunis Malaya yang melanjutkan perjuangan bersenjata apabila darurat diisytiharkan pada Jun 1948.
Pertama:
Ialah, pertubuhan-pertubuhan kebangsaan seperti KMM yang ditubuhkan pada tahun 1938, PKMM yang ditubuhkan pada 1945, UMNO tubuh pada tahun 1946, Parti Negara tubuh September 1951 dan lain-lain. Pertubuhan-pertubuhan ini menggunakan pendekatan dengan meniupkan semangat kemerdekaan Malaya dan kebangsaan Melayu sebagai isu mujarab mereka. Tetapi selepas kemerdekaan, terutamnya akhir-akhir ini, mereka menggunakan isu ekonomi, Islam dan lain-lain.
Kumpulan-kumpulan nasionalis atau kebangsaan ini pula terbahagi dua, kumpulan nasionalis kiri dan nasionalis kanan. Sebenarnya penulis tidak begitu tertarik dengan lebel ‘kiri’ atau ‘kanan’ kepada mereka. Kerana dalam Islam disebutkan, orang yang menerima catatan amal di sebelah kiri sebagai ahli neraka dan di sebelah kanan sebagai ahli syurga. Kalau mendahulukan perbuatan dengan kaki kiri hanya layak ke tandas, sedangkan kaki kanan apabila memasuki rumah Allah yang mulia atau masjid. Begitulah symbol kiri dan kanan dalam Islam.
Lebih tepat apa yang disebut ‘nasionalis kiri’ sebagai golongan nasionalis yang mengambil pendekatan perjuangkan kebangsaan dan kemerdekaan den isu-isu yang agak bertentangan dengan pemerintah atau penjajah waktu itu, seperti KMM, PKMM, Partai Rakyat dan lain-lain. Sedangkan golongan ‘nasionalis kanan’ juga menggunakan pendekatan dengan isu-isu perjuangan kebangsaan dan kemerdekaan, tetapi agak tidak bertententangan dengan kerajaan pada waktu itu. Seperti UMNO, Parti Negara dan lain-lain.
Kumpulan-kumpulan ini tidak meletakkan Islam sebagai dasar perjuangan mereka, bahkan mengambil kebangsaan sebagai teras perjuangan, walaupun kadang-kadang mereka memperalat isu-isu Islam atau agama itu sendiri untuk kepentingan perjuangan kebangsaan mereka.
Kedua:
Ialah pertubuhan-pertubuhan atau gerakan-gerakan Islam. MATA atau Majlis Agama Tertinggi Se Malaya, walaupun ia sayap bahagian Agama Islam kepada PKMM, namun melalui mesyuarat ke 2 pada 23 Februari 1948 di Gunung Semanggul turut membahaskan usul penubuhan sebuah parti politik Islam. Maka lahirlah Hizbul Muslimin pada 14 Mac 1948. Begitu juga PAS yang tubuh pada tahun 1951, adalah sayap agama dalam UMNO, tetapi akhirnya bebas dari induknya itu dan beroperasi sebagai gerakan Islam.
Sebenarnya benih perjuangan gerakan Islam bermula pada tahun 1906 di Tanah Melayu apabila pengaruh gerakan reformis Islam Timur Tengah dibawa masuk oleh beberapa pelajar dari sana ke tanah air. Gerakan ini dikatakan begitu berpengaruh di kalangan masyarakat sehingga berjaya meresap masuk ke dalam PKMM yang melahirkan Hizbul Muslimin. Apabila Hizbul Muslimin diharamkan, gerakan ini meresap pula ke dalam UMNO dan melahirkan PAS. Jadi, gerakan Islam adalah gerakan yang berdiri sendiri bukan lahir dari pertubuhan-pertubuhan kebangsaan atau gerakan nasionalis tersebut. Juga bukan pula ditubuhkan parti politik nasionalis.
Memang adalah suatu pendekatan yang bijaksana amat sesuai di saat rakyat Persekutuan Tanah Melayu yang mahukan kemerdekaan, maka pendekatan yang dibuat oleh gerakan Islam adalah melalui isu-isu kebangsaan Melayu seperti bahasa, jus soli, kemerdekaan yang menyeluruh dan lain-lain. Dalam ‘Falsafah Kebangsaan Melayu’ 1954 oleh Dr Burhanuddin sebelum beliau menjadi ahli PAS, menyebutkan:
“Islam memandang kebangsaan itu sebagai suatu alat bukan tujuan. Kebangsaan hendaklah mengambil tempat yang sederhana dan bulat sebagai suatu lambang yang boleh menarik dan menyatukan suatu bahagian tenaga untuk mencapai cita-cita mulia yang besar dan abadi, sebagaimana Islam memandang dunia bukan tujuan, tetapi hanya suatu alat atau tunggangan yang menyampaikan ke akhirat.”
Jadi, Dr Burhanuddin adalah seorang tokoh gerakan Islam yang menggunakan pendekatan nasionalis dalam dakwahnya. Begitu juga tokoh-tokoh PAS peringkat awalan yang lain seperti Tuan Haji Ahmad Fuad Hasan, Tuan Haji Ahmad Badawi (ayah PM Malaysia ke 5) dan yang se angkatan dengannya, menggunakan pendekatan nasionalis yang agak mirip kepada menyokong pemerintah atau parti-parti anak didik pemerintah (penjajah) seperti UMNO dan Parti Negara waktu itu.
Walaupun akhirnya mereka berpecah mengikut perpecahan dalam UMNO, yang mana kumpulan Tuan Haji Ahmad Fuad menyokong Datuk Onn bersama-sama Parti Negara dan Tuan Haji Ahmad Badawi menyokong Tunku Abdul Rahman bersama-sama UMNO. Dr Burhanuddin selepas mengambil alih pimpinan PAS, menggunakan pendekatan nasionalis dan kemerdekaan agak menonjol dan bercanggah dengan parti-parti anak didik pemerintah, yang akhirnya jadi pemerintah seperti UMNO.
Pendekatan in juga sesuai sebagai pembangkang yang terkuat waktu itu, untuk mengaut undi pembangkang. Kepimpinan Dr Burhanuddin dalam PAS bermula dari tahun 1956 hingga tahun 1969. Tetapi perjuangan PAS selepas beliau, iaitu di bawah kepimpinan Datuk Haji Muhammad Asri Haji Muda memilih pendekatan nasionalisme yang agak menyokong pemerintah pula. Mungkin di atas sebab-sebab yang dirasakan sesuai waktu itu seperti
akibat dari bahana peristiwa rusuhan kaum ’13 Mei’, percubaan mengIslamkan kerajaan dari dalam, dan lain-lain.
Walaupun ada juga hasilnya, namun percubaan itu begitu berani dan jauh meninggalkan arena pembangkang, sehingga sanggup bernaung di bawah satu lambang, iaitu ‘dacing’ dalam ikatan bernama ‘Barisan Nasional (BN)’. Kekalahan dalam percaturan politik Datuk Haji Muhammad Asri dengan parti pemerintah mengakibatkan PAS disingkir dari gabungan BN. Kelantan juga berjaya dirampas dari PAS dengan cara yang dianggap’curang’ menyebabkan Datuk Haji Muhammad Asri terpaksa menarik diri dari kepimpinan PAS yang dipimpinnya dari tahun 1969 hingga 1982.
Mungkin Allahyarham Haji Muhammad Asri tidak dianggap tokoh gerakan Islam atau ‘tokoh kebangsaan bertopengkan Islam’ kerana beliau telah menyertai gerakan kebangsaan. Iaitu setelah keluar dari PAS menubuhkan HAMIM yang baru dan akhirnya memilih UMNO. Walaupun begitu PAS di bawah kepimpinan Datuk Haji Muhammad Asri tetap berjalan di atas landasan dasar dan cita-cita Islam. Kini PAS di bawah kepimpinan ulama haraki telah menggunakan pendekatan Islam, sesuai dengan suasana dan iklim masyarakat Malaysia yang majmuk seperti sekarang ini.
PAS berjaya merampas kembali negeri Kelantan bersama-sama Parti Semangat 46 atau kerjasama yang dipanggil Angkatan Perpaduan Ummah (ANGKATAN) dalam pilihan raya 1990. Kepimpinan di bawah ulama haraki bermula dari 1982 hingga 1989 dipimpin oleh Tuan Haji Yusuf Abdullah Ar-Rawi atau Tuan Haji Yusuf Rawa dan Ustaz Haji Fadzil Munammad Noor dari tahun 1989 hingga akhir hayatnya, lalu disambung oleh Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang.
Melihat kepada…
pertama, ucapan dan tulisan Dr Burhanuddin,
kedua, latar belakang pengajian dan perlaksanaan dalam beragama,
ketiga, pengalaman-pengalaman politk Islam di dalam dan luar negeri, dan
keempat, perjuangannya hingga ke akhir hayat dalam perjuangan Islam,
…maka wajarlah beliau disebut-sebut sebagai tokoh gerakan Islam yang bukan seorang nasionalis!
Tambahan
Latar Belakang Dr Burhanuddin
Amir Burhanuddin bin Ungku Muhammad Nor dilahirkan pada 28 Ogos 1911 di Changkat Tualang, Perak. Burhanuddin Al-Helmy mendapat pendidikan awal di kelas Al-Quran dan agama dan sekolah Melayu. Dia dihantar ke Sekolah Agama Sungai Jambu, Sumatra Barat pada tahun 1924 hingga 1926.
Pada tahun 1926, Burhanuddin Al-Helmy meneruskan pelajarannya di Pondok Pulau Pisang, Jitra, Kedah. Seterusnya dari situ ke Madrasah Al-Masyhur Al-Islamiah, Pulau Pinang hingga tamat kelas senawi pada tahun 1934. Burhanuddin Al-Helmy telah mendapat biasiswa seorang hartawan India muslim dari Pulau Pinang untuk melanjutkan pelajarannya di Universiti Aligarh. Di universiti tersebut Burhanuddin Al-Helmy mengambil bidang sastera dan falsafah. Beliau dianugerahkan PhD daripada Universiti Aligarh,
India. Sekembalinya dari pelajarannya di India dan pengembaraannya ke Palestin dan Turki, Burhanuddin Al-Helmy kembali bertugas sebagai guru bahasa Arab di Sekolah Arab Al-Juned Singapura. Ketika di Singapura, Burhanuddin Al-Helmy belajar ilmu perubatan homeopati daripada Dr. Rajah dan beliau telah berjaya mendapat ijazah daripada Ismailiyah Medical College, Hyderabad, India. Dengan kelayakan ini, Burhanuddin Al-Helmy telah membuka sebuah klinik di Johor Bahru dan sebuah lagi klinik di Jalan Picitan, Singapura. Seorang Aktivis Dakwah dan Politik
Pembabitan awal Burhanuddin Al-Helmy:
· Penerbit majalah Taman Bahagia, Singapura
· Penyunting majalah Kehidupan Dunia Akhirat, Singapura
· Ahli Persatuan Jama’atul Islamiah
· Ahli Kesatuan Melayu Muda (KMM), 1939
· Penasihat Adat Istiadat dan Kebudayaan Melayu semasa pendudukan Jepun
· Pemimpin Kesatuan Rakyat Indonesia Semenanjung (KRIS), 1945
· Ketua Umum Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM), 1945
· Pengerusi PUTERA-AMCJA, 1947
· Ahli Jawatankuasa Perhubungan Bangsa-bangsa Asia, 1947
· Ahli pengasas PEPERMAS, 1947
· Ahli pengasas MATA, 1947
· Ahli pengasas Hizbul Muslimin, 1948
· Wakil Malaya di Persidangan Afro-Asia Bandung, 1955
· Jurucakap Barisan Kebangsaan Melayu, 1955
· Melancarkan penubuhan Parti Rakyat Malaya, 1955
Pengaruh Awal Pemikiran
Semasa belajar di Jambu, Sumatera Barat (1924-1926), Burhanuddin Al-Helmy berada di bawah asuhan Haji Nuruddin, anggota Sarekat islam Indonesia. Di samping itu guru-guru yang mengajar dan mendidik beliau di sana terdiri di kalangan aliran Kaum Muda. Semasa di Madrasah Al-Masyhur Al-Islamiah, Kepala Batas, Burhanuddin Al-Helmy juga terdedah dengan pemikiran Kaum Muda. Aliran inilah yang telah menyalakan semangat anti-penjajah dan pro-kemerdekaan dalam diri beliau.
Semasa belajar di India pula pada tahun 1928, Burhanuddin Al-Helmy mengikuti pergerakan Mahatma Gandhi serta berkenalan dengan Mohd Ali Jinnah dan Pandit Nehru dan pemimpin-pemimpin kemerdekaan India yang lain. Selepas tamat pelajarannya di Universiti Aligarh, India Burhanuddin Al-Helmy telah mengembara ke Palestin dan Turki. Beliau mengikuti perkembangan umat Islam di sana. Ketika di Singapura, Burhanuddin Al-Helmy telah bergiat cergas dalam pergerakan-pergerakan Islam di pulau tersebut.
Beliau menerbitkan majalah Taman Bahagia yang bercorak anti-British yang akibatnya dia ditahan oleh pihak British di sana. Selepas itu, Burhanuddin Al-Helmy terus bergiat pula dengan persatuan Jama’atul Islamiah dan menjadi penyunting majalah Kehidupan Dunia Akhirat.
Ditahan dan Merengkok dalam Penjara
Selepas tamat pelajarannya di India, Burhanuddin Al-Helmy mengembara ke Palestin dan Turki. Semasa di Turki belaiu ditahan kerana terlibat dalam gerakan anti-British di sana. Ketika di Singapura pada pertengahan 1930an, Burhanuddin Al-Helmy telah menerbitkan majalah Taman Bahagia yang bercorak anti-British. Satu jam selepas edisi pertama majalah ini diterbitkan, beliau ditahan oleh pihak British. Beliau dipenjarakan selama enam bulan. Terdapat juga catatan yang menyatakan beliau dibebaskan selepas membayar wang ikat jamin sebanyak $1,000.
Pada tahun 1950, Burhanuddin Al-Helmy telah ditahan oleh British akibat Peristiwa Natrah. Dia dituduh terlibat dalam demonstrasi menentang keputusan Mahkamah Tinggi Singapura yang membenarkan Natrah (Maria Hertogh) dipulangkan kepada keluarga asalnya di Belanda. Dia telah dipenjara selama satu tahun. Namun, terdapat juga catatan yang menyatakan beliau dipenjarakan selama tiga tahun di Singapura ekoran peristiwa tersebut, iaitu dari dari tahun 1950 hingga 1952.
Terdapat catatan yang peristiwa Natrah itu hanya sebagai alasan bagi pihak British menahan Burhanuddin Al-Helmy. Sebenarnya Burhanuddin Al-Helmy ditahan oleh British kerana semasa Darurat pada 1948, beliau menyeru secara terbuka orang Melayu jangan menyerang kaum gerila Cina yang berjuang melawan British di dalam hutan. Peristiwa Natrah hanya dijadikan alasan oleh pihak British. British tidak boleh menahan Burhanuddin Al-Helmy yang bergiat masa itu di Singapura kerana pulau tersebut tidak tertakluk kepada undang-undang Darurat yang hanya dikuatkuasakan di Semenanjung Tanah Melayu.
Burhanuddin Al-Helmy menentang penubuhan Malaysia pada tahun 1963. Ini menyebabkan dia ditahan di bawah ISA pada bulan Januari 1965 kerana dituduh terlibat dalam kerajaan buangan di Riau, Indonesia. Burhanuddin bin Al-Helmy jatuh uzur semasa dalam tahanan. Pada bulan Mac 1966, beliau dibebaskan bersyarat dan dikenakan sekatan kawasan. Di antara syaratnya adalah beliau tidak dibenarkan melibatkan diri dalam politik. Syarat tersebut ditarik balik hanya pada 22 September 1969.
Tokoh Perjuang Kemerdekaan
Dr. Burhanuddin Al-Helmy adalah antara tokoh ulung perjuangan kemerdekaan. Beliau bergiat cergas dalam KMM dengan tujuan menentang penjajahan British. Semasa pendudukan Jepun, Burhanuddin Al-Helmy dan beberapa orang rakannya mengambil strategi licik. Ini diungkapnya sebagai:
”Maka ahli-ahli kebangsaan Melayu kiri telah mengambil langkah Musa dalam istana Firaun. Ada yang tinggal di dalam, ada yang tinggal di luar mengambil bahagian di hutan di ruimba jadi anti-fascist ada yang menjalankan gerakan rayap – semut api – harimau dan sebagainya”
Dengan sokongan pihak Jepun, beliau bersama-sama Ibrahim Yaacob memimpin KRIS membuat persetujuan dengan Seokarno dan Mohd Hatta di Taiping untuk mengisytiharkan kemerdekaan serentak di Tanah Melayu dan Indonesia pada 17 Ogos 1945. Tetapi Jepun menyerah kalah pada 14 Ogos 1945. Seokarno meneruskan rancangannya mengisytiharkan Indonesia merdeka dari Belanda pada 17 Ogos 1945. Dr. Burhanuddin Al-Helmy tidak dapat berbuat demikian memandangkan perkembangan yang amat berbeza di Tanah Melayu ketika itu.
Selepas Jepun berundur, PKMM ditubuhkan sebagai satu kesinambungan daripada KMM. Dr. Burhanuddin Al-Helmy menjadi Ketua Umum PKMM yang pertama. Semasa diadakan kongres PKMM ke-2 di Melaka pada Disember 1946, Dr. Burhanuddin Al-Helmy telah disambut hebat oleh pelbagai lapisan kaum di sana. Dalam ucapan tersebutlah Burhanuddin Al-Helmy melafazkan pantun pusakanya yang terkenal:
Di atas robohan Kota Melaka;
Kita Dirikan Jiwa Merdeka;
Bersatu padulah segenap baka;
Membela hak keadilan pusaka.
Pembabitan Burhanuddin Al-Helmy dalam PUTERA, PEPERMAS, MATA dan Hizbul Muslimin sepanjang tahun 1947-1948 adalah juga dengan tumpuan menyemarakkan perjuang mencapai kemerdekaan Tanah Melayu. Di antara kemuncak perjuangannya menuntut kemerdekaan adalah apabila Burhanuddin Al-Helmy sebagai pengerusinya telah menerajui Sepuluh Dasar PUTERA-AMCJA beserta bendera merah putih duabelas bintang kuning sebagai melambangkan Malaya Merdeka.
Pembabitannya melancarkan Parti Rakyat Malaya sebaik sahaja Ahmad Boestamam dibebaskan dari penjara pada tahun 1955 juga adalah dalam konteks menuntut kemerdekaan Tanah Melayu. Pada masa itu politik kiri adalah bermaksud anti-British. Mereka yang mengambil sikap no-cooperation terhadap penjajah British di anggap sebagai ”kiri”. Sedangkan mereka yang bersikap cooperation seperti UMNO, dianggap ”kanan”.Menyertai dan Memimpin PAS
Ketika PAS ditubuhkan pada bulan Ogos 1951, Dr. Burhanuddin Al-Helmy masih dalam tahanan penjara di Singapura. Apabila Yang Dipertua Agung Pas yang pertama, Ustaz Ahmad Fuad melepaskan jawatannya pada tahun 1953 tugas memimpin PAS diambilalih oleh Dr. Hj Abbas Alias. PAS di bawah kepimpinan Dr. Abbas tidak begitu lama, iaitu hanya selama 3 tahun 2 bulan sahaja. Ini adalah disebabkan Dr. Abbas tidak dapat bergerak aktif kerana masih terikat dengan jawatannya di dalam perkhidmatan kerajaan, iaitu sebagai seorang pegawai perubatan.
Angkatan muda dalam PAS pada masa itu yang antaranya terdiri daripada Ustaz Othman Abdullah, Ustaz Hasan Adli, Ustaz Abdul Wahab Noor dan Mohd Asri Muda telah mengadakan mesyuarat tidak rasmi berhubung dengan jawatan utama PAS. Mereka bersepakat bahawa tidak ada orang yang lebih tepat memimpin PAS pada masa itu selain daripada Dr. Burhanuddin Al-Helmy. Ketika itu, Dr. Burhanuddin Al-Helmy hanya bergiat cergas mempromosi Parti Rakyat Malaya di seluruh Tanah Melayu. Ini bermakna, Dr. Burhanuddin Al-Helmy tidak ada sebarang jawatan dalam mana-mana parti politik.
Pada bulan Disember 1956 satu perwakilan yang terdiri daripada Ustaz Abdul Wahab Noor dan Ustaz Baharuddin Latiff telah diutus bertemu Dr. Burhanuddin Al-Helmy. Beliau bersetuju untuk menyertai PAS. Terdapat juga catatan yang menyatakan bahawa tugas ini dilaksanakan oleh Pesuruhjaya PAS Johor, Hj Said Abdul Hadi yang diamanahkan oleh Ustaz Hasan Adli untuk mendapatkan persetujaun bertulis daripada Dr. Burhanuddin Al-Helmy dan meminta beliau mengisi borang PAS.
Walau bagaimanapun, sebelum itu pun memang sudah terdapat persetujuan tidak rasmi di kalangan mereka bertiga agar Ahmad Boestamam menerajui Parti Rakyat Malaya, Ishaj Haji Muhammad (Pak Sako) menerajui Parti Buruh dan Burhanuddin bin Al-Helmy menerajui PAS. Jadi pelawaan daripada pemimpin-pemimpin PAS kepada Burhanuddin Al-Helmy adalah tepat pada masanya.
Demokrasi dalam PAS
Setahun sebelum Dr. Burhanuddin Al-Helmy menyertai PAS, beberapa orang pemuda juga telah pergi ke Kuala Kangsar untuk bertemu dengan Prof Zulkifli Muhammad. Tujuan mereka adalah untuk mempelawanya menyertai PAS. Prof Zulkifli Muhammad menjadi calon PAS dalam pilihanraya 1955. Dalam Muktamar PAS ke-5 pada 25 Disember 1956, terdapat dua pencalonan bagi jawatan Yang Dipertu Agung, iaitu Dr. Burhanuddin Al-Helmy dan Prof. Zulkifli Muhammad.
Daripada kawasan-kawasan Prof Zulkifli Muhammad mendapat pencalonan yang lebih banyak daripada Dr. Burhanuddin Al-Helmy. Keadaan ini adalah disebabkan terdapat ahli-ahli PAS pada masa itu yang bimbang dengan latarbelakang politik Dr. Burhanuddin Al-Helmy sebelum menyertai PAS. Sebahagian ahli PAS lebih selesa jika PAS dipimpin oleh Prof Zulkifli Muhammad memandangkan beliau seorang tokoh muda yang sangat karismatik dan pernah belajar agama di Mesir. Dalam pemilihan jawatan tertinggi PAS dalam Muktamar ke-5 itu,
Dr. Burhanuddin Al-Helmy telah berjaya menewaskan pencabarnya, iaitu Prof Zulkifli Muhammad. Pertandingan bagi jawatan tertinggi parti di antara kedua tokoh besar ini menunjukkan kematangan ahli-ahli serta amalan dan suasana demokrasi dalam PAS sejak awal-awal penubuhannya. Muktamar seterusnya memilih Prof Zulkifli Muhammad menjadi Timbalan Yang Dipertua Agung PAS. Gabungan mereka berdua inilah yang terus memantapkan PAS.
Selepas diberikan amanah memimpin PAS, Dr. Burhanuddin Al-Helmy menunjukkan betapa gigihnya beliau melaksanakan tugas tersebut. Pimpinan Dr. Burhanuddin Al-Helmy dalam PAS adalah yang paling lama jika dibandingkan dengan tempoh beliau berada dalam mana-mana parti terdahulu yang disertanya. Malah hayatnya ditutup dalam PAS. Bahkan pada zamannya juga PAS berkembang dengan luasnya. Tugas memimpin PAS dilaksanakan oleh Dr. Burhanuddin Al-Helmy walaupun sebahagian dari tempoh ini dilaluinya semasa menjalani penahanan dan sekatan tanpa bicara di bawah ISA.
Seorang Demokrat Berperlembagaan
Selaras dengan dasar PAS mengambil bahagian dalam pilihanraya untuk mendapatkan suara rakyat bagi mengukuhkan perjuangan Islam, Dr. Burhanuddin Al-Helmy telah menjadi calon PAS dalam pilihanraya 1959. Beliau menang dan menjadi wakil rakyat Pas bagi kerusi Parlimen Besut, Terengganu. Pada masa itu sistem pilihanraya Dewan Undangan Negeri dijalankan mengikut negeri ke negeri. Negeri paling akhir selepas Terengganu adalah Kelantan.
Dengan sistem seperti ini, Dr. Burhanuddin Al-Helmy dan pimpinan PAS telah menyusun tenaga kerja jentera PAS dipindahkan dari satu negeri ke satu negeri. Di Dewan Undangan Negeri Terengganu, PAS menang 13 daripada 24 kerusi dan berjaya membentuk kerajaan negeri di Terengganu. Manakala di peringkat Parlimen pula, calon-calon PAS menang empat kerusi, iaitu Ustaz Hasan Adli di Kuala Terengganu Utara,
Khadijah Sidek di Dungun, Harun Pilus di Terengganu Tengah dan Dr. Burhanuddin Al-Helmy di Besut. Dengan kemenangan ini, PAS di bawah pimpinan Dr. Burhanuddin Al-Helmy menggunakan kempen ”Kalau di Terengganu PAS boleh menang, kenapa Kelantan tidak?”
Ternyata taktik ini berkesan sekali sehingga PAS memenangi 28 daripada 30 kerusi Dewan Undangan Negeri dan berjaya membentuk kerajaan di Kelantan. PAS juga memenangi sembilan daripada sepuluh kerusi Parlimen di Kelantan.
Dalam konteks yang lebih luas, Dr. Burhanuddin Al-Helmy juga telah mempertahankan amalan demokrasi di atas dasar Perlembagaan yang sedia ada. Di atas sebab itu beliau menentang penubuhan Malaysia. Baginya, penubuhan Malaysia adalah bertentangan dengan konsep Persekutuan yang memberi ruang yang luas bagi pembangunan setiap negeri di bawahnya.
Menurutnya, dengan wujudnya Malaysia, maka ”mahu tidak mahu Kelantan menjadi satu bahagian di bawah kekuasaan Malaysia”.
Dr. Burhanuddin Al-Helmy mahu kerajaan Pusat bersikap lebih demokratik dengan merundingkan penubuhan Malaysia dengan kerajaan negeri terlebih dahulu. Di bawah pimpinannya, kerajaan PAS Kelantan telah mengheret isu Malaysia ke mahkamah bagi mendapatkan injuksi penanguhan pembentukan Malaysia. Ternyata pendekatan dan ketokohan Dr. Burhanuddin Al-Helmy serta pemimpin-pemimpin PAS yang lain pada masa itu amat diterima rakyat, khasnya di kalangan kaum Melayu.
Kejayaan PAS dalam pilihanraya 1959 juga membuktikan PAS adalah sebuah parti politik dan gerakan Islam yang bersedia memanfaatkan saluran sistem demokrasi yang bersesuaian dengan Islam bagi tujuan memajukan Islam, rakyat dan negara. Di atas kejayaan ini, kerajaan Perikatan menggunakan taktik kotor untuk menghalang kemaraan PAS di bawah pimpinan Dr. Burhanuddin Al-Helmy. Satu langkah licik telah digunakan untuk menghalang Dr. Burhanuddin Al-Helmy daripada mempertahankan kerusi Parlimen Besut.
Dalam pilihanraya 1964, Suruhanjaya Pilihanraya telah mengisytiharkan Dr. Burhanuddin Al-Helmy tidak layak bertanding kerana telah didenda sebanyak $25,360 oleh sebuah mahkamah atas satu kesalahan teknikal dalam sebuah syarikat perniagaan.
Sumbangan kepada Gerakan Islam
Dr. Burhanuddin Al-Helmy adalah seorang pemimpin politik Islam yang mendahului zamannya.
Beliau adalah seorang yang progresif, realistik, berpandangan global serta sentiasa bertindak berpandukan prinsip-prinsip Islam. Beliau progresif kerana beliau menolak sebarang bentuk dan unsur kolonialisme. Motivasi utama dalam perjuangan politiknya dalah untuk memerdekan rakyat Tanah Melayu – bahkan seluruh bumi Asia – daripada penjajahan, sama ada penjajahan dari Barat mahupun dari Timur.
Beliau realistik kerana belaiu sentiasa bersikap terbuka dan bersedia bekerjasama dengan mana-mana pihak – parti politik bukan Melayu atau bukan berasaskan Islam – yang memiliki cita-cita dan tujuan yang sama, iaitu untuk sama-sama mencapai matlamat perjuangan membebaskan rakyat daripada penjajahan. Dari satu sudut Dr. Burhanuddin Al-Helmi adalah seorang ahli politik yang bersikap praktikal dan realistik kalaupun tidak pragmatik. Pendekatannya terbuka.
Pengalaman silamnya sebelum menerajui PAS yang sentiasa bersedia bekerjasama untuk mengejar cita-cita bersama - iaitu kemerdekaan – telah berjaya menempatkan PAS dalam kancah arus perdana politik negara pada masa itu. PAS dilihat ada kelainan tetapi tokoh PAS ini tidak lain dan asing bagi mereka yang sama-sama mahu mengejar cita-cita kemerdekaan. Pakatan politik yang diwujudkan olehnya dengan parti-parti bukan Melayu dan bukan berasaskan Islam telah melonjakkan PAS sebagai sebuah parti yang berjuang di atas satu ideologi yang jauh lebih jelas daripada UMNO.
Kelainan inilah yang sebut oleh pimpinan PAS hari ini sebagai aqidah perjuangan. Dalam bahasa Dr. Burhanuddin Al-Helmy ia disebut sebagai ideologi perjuangan. Ini kerana pada masa pemimpin-pemimpin UMNO terperangakap dengan persoalan politik perkauman dan perjuangan kebangsaan yang sempit, PAS di bawah pimpinan Dr. Burhanuddin Al-Helmy Berjaya meyakinkan rakyat bahawa akar umbi masalah rakyat Tanah Melayu adalah warisan penjajahan yang berupa penindasan ekonomi dan politik serta sistem kapitalis global yang menindas dan memperhambakan pribumi tanah jajahan. Dr. Burhanuddin Al-Helmy juga mendedahkan kepincangan masyarakat apabila sejumlah elit politik pribumi bersekongkol melindungi dan mempertahankan penindasan sistem penjajah ini.
Karya dan Penulisan
Dr. Burhanuddin Al-Helmy telah menghasilkan buku yang bercorak politik antaranya:
• Perjuangan Kita, 1946
• Falsafah Kebangsaan Melayu, 1947
• Agama dan Politik, 1954,
• Ideologi Politik Islam, 1957
Namanya Diabadikan
Dr. Burhanuddin Al-Helmy meninggal dunia pada 25 Oktober 1969 berpunca daripada serangan lelah. Sebenarnya Dr. Burhanuddin Al-Helmy telah jatuh sakit semasa dalam tahanan ISA. Ketika beliau dibebaskan dengan sekatan kawasan pada tahun 1966, penyakitnya masih belum sembuh. Namanya diabadikan di sebuah sekolah di Taiping dan nama jalan di Taman Tun Dr. Ismail, Damansara, Selangor. Beliau dianugerah pingat emas Commander of World Order of Human Merit daripada I’Ordre Universal du Merit Human, Geneva pada 15 November 1959 di atas sumbangannya dalam pembangunan perubatan homeopati.
Tamat Difailkan dalam: Berita Pas Pahang
IBNU HASYIM: Fokus Sejarah PAS Siri 22
SETELAH melihat ucapan-uacapan beliau dalam PAS serta peranan beliau sebelum dan selepas menjadi ahli PAS, maka penulis membuat kesimpulan bahawa Dr Burhanuddin bukan seorang nasionalis. Kerana beliau hingga ke akhir hayatnya berada di dalam perjauangan Islam atau gerakan Islam.
Perjuangan Islam, ialah perjuangan yang meletakkan Al-Qur’an dan Al-Hadis sebagai dasar atau teras dalam perjuangannya. Sebelum merdeka sehingga 1957, cuma terdapat dua bentuk gerakan kemerdekaan, tidak termasuk Parti Komunis Malaya yang melanjutkan perjuangan bersenjata apabila darurat diisytiharkan pada Jun 1948.
Pertama:
Ialah, pertubuhan-pertubuhan kebangsaan seperti KMM yang ditubuhkan pada tahun 1938, PKMM yang ditubuhkan pada 1945, UMNO tubuh pada tahun 1946, Parti Negara tubuh September 1951 dan lain-lain. Pertubuhan-pertubuhan ini menggunakan pendekatan dengan meniupkan semangat kemerdekaan Malaya dan kebangsaan Melayu sebagai isu mujarab mereka. Tetapi selepas kemerdekaan, terutamnya akhir-akhir ini, mereka menggunakan isu ekonomi, Islam dan lain-lain.
Kumpulan-kumpulan nasionalis atau kebangsaan ini pula terbahagi dua, kumpulan nasionalis kiri dan nasionalis kanan. Sebenarnya penulis tidak begitu tertarik dengan lebel ‘kiri’ atau ‘kanan’ kepada mereka. Kerana dalam Islam disebutkan, orang yang menerima catatan amal di sebelah kiri sebagai ahli neraka dan di sebelah kanan sebagai ahli syurga. Kalau mendahulukan perbuatan dengan kaki kiri hanya layak ke tandas, sedangkan kaki kanan apabila memasuki rumah Allah yang mulia atau masjid. Begitulah symbol kiri dan kanan dalam Islam.
Lebih tepat apa yang disebut ‘nasionalis kiri’ sebagai golongan nasionalis yang mengambil pendekatan perjuangkan kebangsaan dan kemerdekaan den isu-isu yang agak bertentangan dengan pemerintah atau penjajah waktu itu, seperti KMM, PKMM, Partai Rakyat dan lain-lain. Sedangkan golongan ‘nasionalis kanan’ juga menggunakan pendekatan dengan isu-isu perjuangan kebangsaan dan kemerdekaan, tetapi agak tidak bertententangan dengan kerajaan pada waktu itu. Seperti UMNO, Parti Negara dan lain-lain.
Kumpulan-kumpulan ini tidak meletakkan Islam sebagai dasar perjuangan mereka, bahkan mengambil kebangsaan sebagai teras perjuangan, walaupun kadang-kadang mereka memperalat isu-isu Islam atau agama itu sendiri untuk kepentingan perjuangan kebangsaan mereka.
Kedua:
Ialah pertubuhan-pertubuhan atau gerakan-gerakan Islam. MATA atau Majlis Agama Tertinggi Se Malaya, walaupun ia sayap bahagian Agama Islam kepada PKMM, namun melalui mesyuarat ke 2 pada 23 Februari 1948 di Gunung Semanggul turut membahaskan usul penubuhan sebuah parti politik Islam. Maka lahirlah Hizbul Muslimin pada 14 Mac 1948. Begitu juga PAS yang tubuh pada tahun 1951, adalah sayap agama dalam UMNO, tetapi akhirnya bebas dari induknya itu dan beroperasi sebagai gerakan Islam.
Sebenarnya benih perjuangan gerakan Islam bermula pada tahun 1906 di Tanah Melayu apabila pengaruh gerakan reformis Islam Timur Tengah dibawa masuk oleh beberapa pelajar dari sana ke tanah air. Gerakan ini dikatakan begitu berpengaruh di kalangan masyarakat sehingga berjaya meresap masuk ke dalam PKMM yang melahirkan Hizbul Muslimin. Apabila Hizbul Muslimin diharamkan, gerakan ini meresap pula ke dalam UMNO dan melahirkan PAS. Jadi, gerakan Islam adalah gerakan yang berdiri sendiri bukan lahir dari pertubuhan-pertubuhan kebangsaan atau gerakan nasionalis tersebut. Juga bukan pula ditubuhkan parti politik nasionalis.
Memang adalah suatu pendekatan yang bijaksana amat sesuai di saat rakyat Persekutuan Tanah Melayu yang mahukan kemerdekaan, maka pendekatan yang dibuat oleh gerakan Islam adalah melalui isu-isu kebangsaan Melayu seperti bahasa, jus soli, kemerdekaan yang menyeluruh dan lain-lain. Dalam ‘Falsafah Kebangsaan Melayu’ 1954 oleh Dr Burhanuddin sebelum beliau menjadi ahli PAS, menyebutkan:
“Islam memandang kebangsaan itu sebagai suatu alat bukan tujuan. Kebangsaan hendaklah mengambil tempat yang sederhana dan bulat sebagai suatu lambang yang boleh menarik dan menyatukan suatu bahagian tenaga untuk mencapai cita-cita mulia yang besar dan abadi, sebagaimana Islam memandang dunia bukan tujuan, tetapi hanya suatu alat atau tunggangan yang menyampaikan ke akhirat.”
Jadi, Dr Burhanuddin adalah seorang tokoh gerakan Islam yang menggunakan pendekatan nasionalis dalam dakwahnya. Begitu juga tokoh-tokoh PAS peringkat awalan yang lain seperti Tuan Haji Ahmad Fuad Hasan, Tuan Haji Ahmad Badawi (ayah PM Malaysia ke 5) dan yang se angkatan dengannya, menggunakan pendekatan nasionalis yang agak mirip kepada menyokong pemerintah atau parti-parti anak didik pemerintah (penjajah) seperti UMNO dan Parti Negara waktu itu.
Walaupun akhirnya mereka berpecah mengikut perpecahan dalam UMNO, yang mana kumpulan Tuan Haji Ahmad Fuad menyokong Datuk Onn bersama-sama Parti Negara dan Tuan Haji Ahmad Badawi menyokong Tunku Abdul Rahman bersama-sama UMNO. Dr Burhanuddin selepas mengambil alih pimpinan PAS, menggunakan pendekatan nasionalis dan kemerdekaan agak menonjol dan bercanggah dengan parti-parti anak didik pemerintah, yang akhirnya jadi pemerintah seperti UMNO.
Pendekatan in juga sesuai sebagai pembangkang yang terkuat waktu itu, untuk mengaut undi pembangkang. Kepimpinan Dr Burhanuddin dalam PAS bermula dari tahun 1956 hingga tahun 1969. Tetapi perjuangan PAS selepas beliau, iaitu di bawah kepimpinan Datuk Haji Muhammad Asri Haji Muda memilih pendekatan nasionalisme yang agak menyokong pemerintah pula. Mungkin di atas sebab-sebab yang dirasakan sesuai waktu itu seperti
akibat dari bahana peristiwa rusuhan kaum ’13 Mei’, percubaan mengIslamkan kerajaan dari dalam, dan lain-lain.
Walaupun ada juga hasilnya, namun percubaan itu begitu berani dan jauh meninggalkan arena pembangkang, sehingga sanggup bernaung di bawah satu lambang, iaitu ‘dacing’ dalam ikatan bernama ‘Barisan Nasional (BN)’. Kekalahan dalam percaturan politik Datuk Haji Muhammad Asri dengan parti pemerintah mengakibatkan PAS disingkir dari gabungan BN. Kelantan juga berjaya dirampas dari PAS dengan cara yang dianggap’curang’ menyebabkan Datuk Haji Muhammad Asri terpaksa menarik diri dari kepimpinan PAS yang dipimpinnya dari tahun 1969 hingga 1982.
Mungkin Allahyarham Haji Muhammad Asri tidak dianggap tokoh gerakan Islam atau ‘tokoh kebangsaan bertopengkan Islam’ kerana beliau telah menyertai gerakan kebangsaan. Iaitu setelah keluar dari PAS menubuhkan HAMIM yang baru dan akhirnya memilih UMNO. Walaupun begitu PAS di bawah kepimpinan Datuk Haji Muhammad Asri tetap berjalan di atas landasan dasar dan cita-cita Islam. Kini PAS di bawah kepimpinan ulama haraki telah menggunakan pendekatan Islam, sesuai dengan suasana dan iklim masyarakat Malaysia yang majmuk seperti sekarang ini.
PAS berjaya merampas kembali negeri Kelantan bersama-sama Parti Semangat 46 atau kerjasama yang dipanggil Angkatan Perpaduan Ummah (ANGKATAN) dalam pilihan raya 1990. Kepimpinan di bawah ulama haraki bermula dari 1982 hingga 1989 dipimpin oleh Tuan Haji Yusuf Abdullah Ar-Rawi atau Tuan Haji Yusuf Rawa dan Ustaz Haji Fadzil Munammad Noor dari tahun 1989 hingga akhir hayatnya, lalu disambung oleh Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang.
Melihat kepada…
pertama, ucapan dan tulisan Dr Burhanuddin,
kedua, latar belakang pengajian dan perlaksanaan dalam beragama,
ketiga, pengalaman-pengalaman politk Islam di dalam dan luar negeri, dan
keempat, perjuangannya hingga ke akhir hayat dalam perjuangan Islam,
…maka wajarlah beliau disebut-sebut sebagai tokoh gerakan Islam yang bukan seorang nasionalis!
Tambahan
Latar Belakang Dr Burhanuddin
Amir Burhanuddin bin Ungku Muhammad Nor dilahirkan pada 28 Ogos 1911 di Changkat Tualang, Perak. Burhanuddin Al-Helmy mendapat pendidikan awal di kelas Al-Quran dan agama dan sekolah Melayu. Dia dihantar ke Sekolah Agama Sungai Jambu, Sumatra Barat pada tahun 1924 hingga 1926.
Pada tahun 1926, Burhanuddin Al-Helmy meneruskan pelajarannya di Pondok Pulau Pisang, Jitra, Kedah. Seterusnya dari situ ke Madrasah Al-Masyhur Al-Islamiah, Pulau Pinang hingga tamat kelas senawi pada tahun 1934. Burhanuddin Al-Helmy telah mendapat biasiswa seorang hartawan India muslim dari Pulau Pinang untuk melanjutkan pelajarannya di Universiti Aligarh. Di universiti tersebut Burhanuddin Al-Helmy mengambil bidang sastera dan falsafah. Beliau dianugerahkan PhD daripada Universiti Aligarh,
India. Sekembalinya dari pelajarannya di India dan pengembaraannya ke Palestin dan Turki, Burhanuddin Al-Helmy kembali bertugas sebagai guru bahasa Arab di Sekolah Arab Al-Juned Singapura. Ketika di Singapura, Burhanuddin Al-Helmy belajar ilmu perubatan homeopati daripada Dr. Rajah dan beliau telah berjaya mendapat ijazah daripada Ismailiyah Medical College, Hyderabad, India. Dengan kelayakan ini, Burhanuddin Al-Helmy telah membuka sebuah klinik di Johor Bahru dan sebuah lagi klinik di Jalan Picitan, Singapura. Seorang Aktivis Dakwah dan Politik
Pembabitan awal Burhanuddin Al-Helmy:
· Penerbit majalah Taman Bahagia, Singapura
· Penyunting majalah Kehidupan Dunia Akhirat, Singapura
· Ahli Persatuan Jama’atul Islamiah
· Ahli Kesatuan Melayu Muda (KMM), 1939
· Penasihat Adat Istiadat dan Kebudayaan Melayu semasa pendudukan Jepun
· Pemimpin Kesatuan Rakyat Indonesia Semenanjung (KRIS), 1945
· Ketua Umum Parti Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM), 1945
· Pengerusi PUTERA-AMCJA, 1947
· Ahli Jawatankuasa Perhubungan Bangsa-bangsa Asia, 1947
· Ahli pengasas PEPERMAS, 1947
· Ahli pengasas MATA, 1947
· Ahli pengasas Hizbul Muslimin, 1948
· Wakil Malaya di Persidangan Afro-Asia Bandung, 1955
· Jurucakap Barisan Kebangsaan Melayu, 1955
· Melancarkan penubuhan Parti Rakyat Malaya, 1955
Pengaruh Awal Pemikiran
Semasa belajar di Jambu, Sumatera Barat (1924-1926), Burhanuddin Al-Helmy berada di bawah asuhan Haji Nuruddin, anggota Sarekat islam Indonesia. Di samping itu guru-guru yang mengajar dan mendidik beliau di sana terdiri di kalangan aliran Kaum Muda. Semasa di Madrasah Al-Masyhur Al-Islamiah, Kepala Batas, Burhanuddin Al-Helmy juga terdedah dengan pemikiran Kaum Muda. Aliran inilah yang telah menyalakan semangat anti-penjajah dan pro-kemerdekaan dalam diri beliau.
Semasa belajar di India pula pada tahun 1928, Burhanuddin Al-Helmy mengikuti pergerakan Mahatma Gandhi serta berkenalan dengan Mohd Ali Jinnah dan Pandit Nehru dan pemimpin-pemimpin kemerdekaan India yang lain. Selepas tamat pelajarannya di Universiti Aligarh, India Burhanuddin Al-Helmy telah mengembara ke Palestin dan Turki. Beliau mengikuti perkembangan umat Islam di sana. Ketika di Singapura, Burhanuddin Al-Helmy telah bergiat cergas dalam pergerakan-pergerakan Islam di pulau tersebut.
Beliau menerbitkan majalah Taman Bahagia yang bercorak anti-British yang akibatnya dia ditahan oleh pihak British di sana. Selepas itu, Burhanuddin Al-Helmy terus bergiat pula dengan persatuan Jama’atul Islamiah dan menjadi penyunting majalah Kehidupan Dunia Akhirat.
Ditahan dan Merengkok dalam Penjara
Selepas tamat pelajarannya di India, Burhanuddin Al-Helmy mengembara ke Palestin dan Turki. Semasa di Turki belaiu ditahan kerana terlibat dalam gerakan anti-British di sana. Ketika di Singapura pada pertengahan 1930an, Burhanuddin Al-Helmy telah menerbitkan majalah Taman Bahagia yang bercorak anti-British. Satu jam selepas edisi pertama majalah ini diterbitkan, beliau ditahan oleh pihak British. Beliau dipenjarakan selama enam bulan. Terdapat juga catatan yang menyatakan beliau dibebaskan selepas membayar wang ikat jamin sebanyak $1,000.
Pada tahun 1950, Burhanuddin Al-Helmy telah ditahan oleh British akibat Peristiwa Natrah. Dia dituduh terlibat dalam demonstrasi menentang keputusan Mahkamah Tinggi Singapura yang membenarkan Natrah (Maria Hertogh) dipulangkan kepada keluarga asalnya di Belanda. Dia telah dipenjara selama satu tahun. Namun, terdapat juga catatan yang menyatakan beliau dipenjarakan selama tiga tahun di Singapura ekoran peristiwa tersebut, iaitu dari dari tahun 1950 hingga 1952.
Terdapat catatan yang peristiwa Natrah itu hanya sebagai alasan bagi pihak British menahan Burhanuddin Al-Helmy. Sebenarnya Burhanuddin Al-Helmy ditahan oleh British kerana semasa Darurat pada 1948, beliau menyeru secara terbuka orang Melayu jangan menyerang kaum gerila Cina yang berjuang melawan British di dalam hutan. Peristiwa Natrah hanya dijadikan alasan oleh pihak British. British tidak boleh menahan Burhanuddin Al-Helmy yang bergiat masa itu di Singapura kerana pulau tersebut tidak tertakluk kepada undang-undang Darurat yang hanya dikuatkuasakan di Semenanjung Tanah Melayu.
Burhanuddin Al-Helmy menentang penubuhan Malaysia pada tahun 1963. Ini menyebabkan dia ditahan di bawah ISA pada bulan Januari 1965 kerana dituduh terlibat dalam kerajaan buangan di Riau, Indonesia. Burhanuddin bin Al-Helmy jatuh uzur semasa dalam tahanan. Pada bulan Mac 1966, beliau dibebaskan bersyarat dan dikenakan sekatan kawasan. Di antara syaratnya adalah beliau tidak dibenarkan melibatkan diri dalam politik. Syarat tersebut ditarik balik hanya pada 22 September 1969.
Tokoh Perjuang Kemerdekaan
Dr. Burhanuddin Al-Helmy adalah antara tokoh ulung perjuangan kemerdekaan. Beliau bergiat cergas dalam KMM dengan tujuan menentang penjajahan British. Semasa pendudukan Jepun, Burhanuddin Al-Helmy dan beberapa orang rakannya mengambil strategi licik. Ini diungkapnya sebagai:
”Maka ahli-ahli kebangsaan Melayu kiri telah mengambil langkah Musa dalam istana Firaun. Ada yang tinggal di dalam, ada yang tinggal di luar mengambil bahagian di hutan di ruimba jadi anti-fascist ada yang menjalankan gerakan rayap – semut api – harimau dan sebagainya”
Dengan sokongan pihak Jepun, beliau bersama-sama Ibrahim Yaacob memimpin KRIS membuat persetujuan dengan Seokarno dan Mohd Hatta di Taiping untuk mengisytiharkan kemerdekaan serentak di Tanah Melayu dan Indonesia pada 17 Ogos 1945. Tetapi Jepun menyerah kalah pada 14 Ogos 1945. Seokarno meneruskan rancangannya mengisytiharkan Indonesia merdeka dari Belanda pada 17 Ogos 1945. Dr. Burhanuddin Al-Helmy tidak dapat berbuat demikian memandangkan perkembangan yang amat berbeza di Tanah Melayu ketika itu.
Selepas Jepun berundur, PKMM ditubuhkan sebagai satu kesinambungan daripada KMM. Dr. Burhanuddin Al-Helmy menjadi Ketua Umum PKMM yang pertama. Semasa diadakan kongres PKMM ke-2 di Melaka pada Disember 1946, Dr. Burhanuddin Al-Helmy telah disambut hebat oleh pelbagai lapisan kaum di sana. Dalam ucapan tersebutlah Burhanuddin Al-Helmy melafazkan pantun pusakanya yang terkenal:
Di atas robohan Kota Melaka;
Kita Dirikan Jiwa Merdeka;
Bersatu padulah segenap baka;
Membela hak keadilan pusaka.
Pembabitan Burhanuddin Al-Helmy dalam PUTERA, PEPERMAS, MATA dan Hizbul Muslimin sepanjang tahun 1947-1948 adalah juga dengan tumpuan menyemarakkan perjuang mencapai kemerdekaan Tanah Melayu. Di antara kemuncak perjuangannya menuntut kemerdekaan adalah apabila Burhanuddin Al-Helmy sebagai pengerusinya telah menerajui Sepuluh Dasar PUTERA-AMCJA beserta bendera merah putih duabelas bintang kuning sebagai melambangkan Malaya Merdeka.
Pembabitannya melancarkan Parti Rakyat Malaya sebaik sahaja Ahmad Boestamam dibebaskan dari penjara pada tahun 1955 juga adalah dalam konteks menuntut kemerdekaan Tanah Melayu. Pada masa itu politik kiri adalah bermaksud anti-British. Mereka yang mengambil sikap no-cooperation terhadap penjajah British di anggap sebagai ”kiri”. Sedangkan mereka yang bersikap cooperation seperti UMNO, dianggap ”kanan”.Menyertai dan Memimpin PAS
Ketika PAS ditubuhkan pada bulan Ogos 1951, Dr. Burhanuddin Al-Helmy masih dalam tahanan penjara di Singapura. Apabila Yang Dipertua Agung Pas yang pertama, Ustaz Ahmad Fuad melepaskan jawatannya pada tahun 1953 tugas memimpin PAS diambilalih oleh Dr. Hj Abbas Alias. PAS di bawah kepimpinan Dr. Abbas tidak begitu lama, iaitu hanya selama 3 tahun 2 bulan sahaja. Ini adalah disebabkan Dr. Abbas tidak dapat bergerak aktif kerana masih terikat dengan jawatannya di dalam perkhidmatan kerajaan, iaitu sebagai seorang pegawai perubatan.
Angkatan muda dalam PAS pada masa itu yang antaranya terdiri daripada Ustaz Othman Abdullah, Ustaz Hasan Adli, Ustaz Abdul Wahab Noor dan Mohd Asri Muda telah mengadakan mesyuarat tidak rasmi berhubung dengan jawatan utama PAS. Mereka bersepakat bahawa tidak ada orang yang lebih tepat memimpin PAS pada masa itu selain daripada Dr. Burhanuddin Al-Helmy. Ketika itu, Dr. Burhanuddin Al-Helmy hanya bergiat cergas mempromosi Parti Rakyat Malaya di seluruh Tanah Melayu. Ini bermakna, Dr. Burhanuddin Al-Helmy tidak ada sebarang jawatan dalam mana-mana parti politik.
Pada bulan Disember 1956 satu perwakilan yang terdiri daripada Ustaz Abdul Wahab Noor dan Ustaz Baharuddin Latiff telah diutus bertemu Dr. Burhanuddin Al-Helmy. Beliau bersetuju untuk menyertai PAS. Terdapat juga catatan yang menyatakan bahawa tugas ini dilaksanakan oleh Pesuruhjaya PAS Johor, Hj Said Abdul Hadi yang diamanahkan oleh Ustaz Hasan Adli untuk mendapatkan persetujaun bertulis daripada Dr. Burhanuddin Al-Helmy dan meminta beliau mengisi borang PAS.
Walau bagaimanapun, sebelum itu pun memang sudah terdapat persetujuan tidak rasmi di kalangan mereka bertiga agar Ahmad Boestamam menerajui Parti Rakyat Malaya, Ishaj Haji Muhammad (Pak Sako) menerajui Parti Buruh dan Burhanuddin bin Al-Helmy menerajui PAS. Jadi pelawaan daripada pemimpin-pemimpin PAS kepada Burhanuddin Al-Helmy adalah tepat pada masanya.
Demokrasi dalam PAS
Setahun sebelum Dr. Burhanuddin Al-Helmy menyertai PAS, beberapa orang pemuda juga telah pergi ke Kuala Kangsar untuk bertemu dengan Prof Zulkifli Muhammad. Tujuan mereka adalah untuk mempelawanya menyertai PAS. Prof Zulkifli Muhammad menjadi calon PAS dalam pilihanraya 1955. Dalam Muktamar PAS ke-5 pada 25 Disember 1956, terdapat dua pencalonan bagi jawatan Yang Dipertu Agung, iaitu Dr. Burhanuddin Al-Helmy dan Prof. Zulkifli Muhammad.
Daripada kawasan-kawasan Prof Zulkifli Muhammad mendapat pencalonan yang lebih banyak daripada Dr. Burhanuddin Al-Helmy. Keadaan ini adalah disebabkan terdapat ahli-ahli PAS pada masa itu yang bimbang dengan latarbelakang politik Dr. Burhanuddin Al-Helmy sebelum menyertai PAS. Sebahagian ahli PAS lebih selesa jika PAS dipimpin oleh Prof Zulkifli Muhammad memandangkan beliau seorang tokoh muda yang sangat karismatik dan pernah belajar agama di Mesir. Dalam pemilihan jawatan tertinggi PAS dalam Muktamar ke-5 itu,
Dr. Burhanuddin Al-Helmy telah berjaya menewaskan pencabarnya, iaitu Prof Zulkifli Muhammad. Pertandingan bagi jawatan tertinggi parti di antara kedua tokoh besar ini menunjukkan kematangan ahli-ahli serta amalan dan suasana demokrasi dalam PAS sejak awal-awal penubuhannya. Muktamar seterusnya memilih Prof Zulkifli Muhammad menjadi Timbalan Yang Dipertua Agung PAS. Gabungan mereka berdua inilah yang terus memantapkan PAS.
Selepas diberikan amanah memimpin PAS, Dr. Burhanuddin Al-Helmy menunjukkan betapa gigihnya beliau melaksanakan tugas tersebut. Pimpinan Dr. Burhanuddin Al-Helmy dalam PAS adalah yang paling lama jika dibandingkan dengan tempoh beliau berada dalam mana-mana parti terdahulu yang disertanya. Malah hayatnya ditutup dalam PAS. Bahkan pada zamannya juga PAS berkembang dengan luasnya. Tugas memimpin PAS dilaksanakan oleh Dr. Burhanuddin Al-Helmy walaupun sebahagian dari tempoh ini dilaluinya semasa menjalani penahanan dan sekatan tanpa bicara di bawah ISA.
Seorang Demokrat Berperlembagaan
Selaras dengan dasar PAS mengambil bahagian dalam pilihanraya untuk mendapatkan suara rakyat bagi mengukuhkan perjuangan Islam, Dr. Burhanuddin Al-Helmy telah menjadi calon PAS dalam pilihanraya 1959. Beliau menang dan menjadi wakil rakyat Pas bagi kerusi Parlimen Besut, Terengganu. Pada masa itu sistem pilihanraya Dewan Undangan Negeri dijalankan mengikut negeri ke negeri. Negeri paling akhir selepas Terengganu adalah Kelantan.
Dengan sistem seperti ini, Dr. Burhanuddin Al-Helmy dan pimpinan PAS telah menyusun tenaga kerja jentera PAS dipindahkan dari satu negeri ke satu negeri. Di Dewan Undangan Negeri Terengganu, PAS menang 13 daripada 24 kerusi dan berjaya membentuk kerajaan negeri di Terengganu. Manakala di peringkat Parlimen pula, calon-calon PAS menang empat kerusi, iaitu Ustaz Hasan Adli di Kuala Terengganu Utara,
Khadijah Sidek di Dungun, Harun Pilus di Terengganu Tengah dan Dr. Burhanuddin Al-Helmy di Besut. Dengan kemenangan ini, PAS di bawah pimpinan Dr. Burhanuddin Al-Helmy menggunakan kempen ”Kalau di Terengganu PAS boleh menang, kenapa Kelantan tidak?”
Ternyata taktik ini berkesan sekali sehingga PAS memenangi 28 daripada 30 kerusi Dewan Undangan Negeri dan berjaya membentuk kerajaan di Kelantan. PAS juga memenangi sembilan daripada sepuluh kerusi Parlimen di Kelantan.
Dalam konteks yang lebih luas, Dr. Burhanuddin Al-Helmy juga telah mempertahankan amalan demokrasi di atas dasar Perlembagaan yang sedia ada. Di atas sebab itu beliau menentang penubuhan Malaysia. Baginya, penubuhan Malaysia adalah bertentangan dengan konsep Persekutuan yang memberi ruang yang luas bagi pembangunan setiap negeri di bawahnya.
Menurutnya, dengan wujudnya Malaysia, maka ”mahu tidak mahu Kelantan menjadi satu bahagian di bawah kekuasaan Malaysia”.
Dr. Burhanuddin Al-Helmy mahu kerajaan Pusat bersikap lebih demokratik dengan merundingkan penubuhan Malaysia dengan kerajaan negeri terlebih dahulu. Di bawah pimpinannya, kerajaan PAS Kelantan telah mengheret isu Malaysia ke mahkamah bagi mendapatkan injuksi penanguhan pembentukan Malaysia. Ternyata pendekatan dan ketokohan Dr. Burhanuddin Al-Helmy serta pemimpin-pemimpin PAS yang lain pada masa itu amat diterima rakyat, khasnya di kalangan kaum Melayu.
Kejayaan PAS dalam pilihanraya 1959 juga membuktikan PAS adalah sebuah parti politik dan gerakan Islam yang bersedia memanfaatkan saluran sistem demokrasi yang bersesuaian dengan Islam bagi tujuan memajukan Islam, rakyat dan negara. Di atas kejayaan ini, kerajaan Perikatan menggunakan taktik kotor untuk menghalang kemaraan PAS di bawah pimpinan Dr. Burhanuddin Al-Helmy. Satu langkah licik telah digunakan untuk menghalang Dr. Burhanuddin Al-Helmy daripada mempertahankan kerusi Parlimen Besut.
Dalam pilihanraya 1964, Suruhanjaya Pilihanraya telah mengisytiharkan Dr. Burhanuddin Al-Helmy tidak layak bertanding kerana telah didenda sebanyak $25,360 oleh sebuah mahkamah atas satu kesalahan teknikal dalam sebuah syarikat perniagaan.
Sumbangan kepada Gerakan Islam
Dr. Burhanuddin Al-Helmy adalah seorang pemimpin politik Islam yang mendahului zamannya.
Beliau adalah seorang yang progresif, realistik, berpandangan global serta sentiasa bertindak berpandukan prinsip-prinsip Islam. Beliau progresif kerana beliau menolak sebarang bentuk dan unsur kolonialisme. Motivasi utama dalam perjuangan politiknya dalah untuk memerdekan rakyat Tanah Melayu – bahkan seluruh bumi Asia – daripada penjajahan, sama ada penjajahan dari Barat mahupun dari Timur.
Beliau realistik kerana belaiu sentiasa bersikap terbuka dan bersedia bekerjasama dengan mana-mana pihak – parti politik bukan Melayu atau bukan berasaskan Islam – yang memiliki cita-cita dan tujuan yang sama, iaitu untuk sama-sama mencapai matlamat perjuangan membebaskan rakyat daripada penjajahan. Dari satu sudut Dr. Burhanuddin Al-Helmi adalah seorang ahli politik yang bersikap praktikal dan realistik kalaupun tidak pragmatik. Pendekatannya terbuka.
Pengalaman silamnya sebelum menerajui PAS yang sentiasa bersedia bekerjasama untuk mengejar cita-cita bersama - iaitu kemerdekaan – telah berjaya menempatkan PAS dalam kancah arus perdana politik negara pada masa itu. PAS dilihat ada kelainan tetapi tokoh PAS ini tidak lain dan asing bagi mereka yang sama-sama mahu mengejar cita-cita kemerdekaan. Pakatan politik yang diwujudkan olehnya dengan parti-parti bukan Melayu dan bukan berasaskan Islam telah melonjakkan PAS sebagai sebuah parti yang berjuang di atas satu ideologi yang jauh lebih jelas daripada UMNO.
Kelainan inilah yang sebut oleh pimpinan PAS hari ini sebagai aqidah perjuangan. Dalam bahasa Dr. Burhanuddin Al-Helmy ia disebut sebagai ideologi perjuangan. Ini kerana pada masa pemimpin-pemimpin UMNO terperangakap dengan persoalan politik perkauman dan perjuangan kebangsaan yang sempit, PAS di bawah pimpinan Dr. Burhanuddin Al-Helmy Berjaya meyakinkan rakyat bahawa akar umbi masalah rakyat Tanah Melayu adalah warisan penjajahan yang berupa penindasan ekonomi dan politik serta sistem kapitalis global yang menindas dan memperhambakan pribumi tanah jajahan. Dr. Burhanuddin Al-Helmy juga mendedahkan kepincangan masyarakat apabila sejumlah elit politik pribumi bersekongkol melindungi dan mempertahankan penindasan sistem penjajah ini.
Karya dan Penulisan
Dr. Burhanuddin Al-Helmy telah menghasilkan buku yang bercorak politik antaranya:
• Perjuangan Kita, 1946
• Falsafah Kebangsaan Melayu, 1947
• Agama dan Politik, 1954,
• Ideologi Politik Islam, 1957
Namanya Diabadikan
Dr. Burhanuddin Al-Helmy meninggal dunia pada 25 Oktober 1969 berpunca daripada serangan lelah. Sebenarnya Dr. Burhanuddin Al-Helmy telah jatuh sakit semasa dalam tahanan ISA. Ketika beliau dibebaskan dengan sekatan kawasan pada tahun 1966, penyakitnya masih belum sembuh. Namanya diabadikan di sebuah sekolah di Taiping dan nama jalan di Taman Tun Dr. Ismail, Damansara, Selangor. Beliau dianugerah pingat emas Commander of World Order of Human Merit daripada I’Ordre Universal du Merit Human, Geneva pada 15 November 1959 di atas sumbangannya dalam pembangunan perubatan homeopati.
Tamat Difailkan dalam: Berita Pas Pahang
Subscribe to:
Posts (Atom)